Kostprijsnadeel Nederlandse varkenshouderij neemt niet toe

De kostprijs voor het hele varkensbedrijf – vermeerdering en vleesvarkensproductie – ligt op 1,57 euro per kilo warm geslacht gewicht, exclusief btw. In West-Europese landen, zoals Spanje en Frankrijk, ligt de berekende kostprijs tussen de 1,40 en de 1,44 euro. Dat is circa 15 a 20 cent goedkoper dan in ons land.

De varkenshouderij in Nederland produceert dus duurder dan in omringende landen. Dit komt door een combinatie van iets hogere voerkosten, duurdere huisvestings- en arbeidskosten en mestafzetkosten. Omdat de huisvestingskosten in Duitsland en Spanje toenemen door hogere investeringen per dierplaats, kan het kostprijsnadeel in Nederland de komende jaren zakken. De investeringen in ons land nemen ook toe, maar dit wordt deels gecompenseerd door een hogere daggroei van de vleesvarkens.

De opvallendste conclusies uit de InterPIG cijfers van 2019 zijn dat de zeugproductiviteit (aantal slachtvarkens geproduceerd per zeug per jaar) in Nederland en Denemarken niet is toegenomen. Daardoor wordt het kostprijsverschil met Denemarken niet groter. De mestafzetkosten blijven in ons land met 10 euro cent per kilo hoger dan onze buurlanden. Daar wordt 1 tot 5 eurocent per kilo betaald. Nederland blijft met tien eurocent per kaskasgewicht.

West-Europese landen 40 procent duurder

De berekende kostprijs voor een big bedraag 58 euro in Nederland. In Denemarken en Spanje ligt dat bedrag op 52 euro. Daarmee zijn ze de voordeligste biggenproducenten uit de landen die meedoen aan InterPIG. Het kostenverschil tussen deze beide landen en Duitsland blijft constant op € 10 per big. Duitsland is namelijk het duurste met een kostprijs van 62 euro. Uit de resultaten blijkt ook dat de West-Europese landen circa 40 procent duurder produceren dan Brazilië, Canada en de VS. Voor een eerlijke vergelijking is het biggengewicht gecorrigeerd naar 30 kilo.

Productiekosten vleesvarkens in Nederland hoger

De productiekosten van vleesvarkens liggen in Nederland hoger dan de omringende landen. Ten opzichte van Duitsland is de Nederlandse vleesvarkensproductie 7 eurocent per (marginale) kg duurder, en ten opzichte van Spanje, Denemarken en Frankrijk zelfs 17 cent.

Het is vooral in de vleesvarkenshouderij waar Nederland gemiddeld in het nadeel is. De spreiding tussen bedrijven is echter zeer groot. Een analyse van enkele jaren geleden laat een bandbreedte zien in kostprijs op gespecialiseerde vleesvarkensbedrijven in Nederland van 26 eurocent per kg karkas. Belangrijke verschillen tussen vleesvarkensbedrijven zijn te vinden in voer- en arbeidskosten.

Nederland kan profiteren van Duitse biggenimport

Nederland kan goedkoper biggen produceren dan Duitsland. Dit is ook te zien in de biggenstroom die toeneemt. Zo exporteert Nederland na Denemarken (60 procent) de meeste biggen (40 procent). Duitse zeugenhouders krijgen de komende jaren te maken met forse investeringen voor dierenwelzijn. Zo moet binnen acht jaar de dekstal omgebouwd worden naar groepshuisvesting met minimaal 5 m2 per aanwezige te dekken zeug. Binnen een termijn van 15 jaar moeten de kraamzeugen in een vrijloopsysteem gehouden worden.

Het is dan ook te verwachten dat veel zeugenbedrijven afhaken en binnen 10 jaar zullen stoppen. De importafhankelijkheid voor biggen in Duitsland zal daarmee vergroot worden en Nederlandse zeugenhouders kunnen daarvan profiteren door de grotere vraag van biggen uit Duitsland.

InterPIG

De Nederlandse varkensproductie maakt deel uit van een Europese en wereldwijde markt. Om meer zicht te krijgen op de concurrentiepositie van de Nederlandse varkenshouderij is een kostprijsvergelijking uitgevoerd. Dit is onderdeel van het internationale InterPIG-netwerk met momenteel leden uit 17 landen. Ieder jaar produceert InterPIG een kostprijsvergelijking van primaire varkenshouderij. Wageningen Economic Research is lid van InterPIG sinds het begin in 2003.