‘Onderzoek Investico over piekbelasters rammelt’

‘Een kleine groep van enkele tientallen veehouderijen op of rond beschermde natuurgebieden veroorzaakt onevenredig veel stikstof op de natuur. Deze ‘piekbelasters’ zijn verantwoordelijk voor honderden keren meer stikstofneerslag dan woning- en wegenbouwprojecten in dezelfde regio, die vanwege de stikstofbelasting nog steeds stil liggen’, luidt de conclusie van het onderzoek van Investico. Het nieuws wordt gretig opgepakt door veel landelijke nieuwsmedia.

Appels met peren

Het onderzoek roept bij LTO Nederland de nodige vragen op. Waarom is er alleen naar de veehouderij gekeken? Denken de onderzoekers dat vermindering van zeer lokale stikstofdepositie echt een oplossing biedt voor vergunningverlening in een ander gebied? Waarom worden er dan appels met peren vergeleken en kan dat wel met zo’n stelligheid op basis van een model met erkende onnauwkeurigheden, zoals de Commisie Hordijk concludeert?

Volgens LTO is het geen nieuws dat er aandacht is voor piekbelasters en dat dit van belang is bij een effectieve stikstofaanpak. „Er wordt al jaren, in goed overleg met veehouders, gezocht naar oplossingen voor hogere emissies in de buurt van natuurgebieden. Verplichte uitkoop is onaanvaardbaar. Zij zitten vaak al generaties op dezelfde plek en ondernemen volledig legaal, met vergunning.”

Aerius-model niet gekwalificeerd

Ook melkveehouder en voorzitter van Stichting Stikstofclaim, John Spithoven, vindt de basis van het onderzoek onbegrijpelijk. „De Commissie Hordijk heeft duidelijk gezegd dat het Aerius-model een onzekerheid heeft tot 100 procent. Dit model is helemaal niet gekwalificeerd voor neerslagmetingen. Er wordt gewerkt met modellen die de emissie berekenen en niet de depositie. We weten dus niet of en hoeveel stikstof van het eendenbedrijf uit Ermelo, dat bovenaan het lijstje prijkt, ook daadwerkelijk verstoring geeft op de natuurgebieden.”

Daar komt volgens Spithoven bij dat er puur gekeken is naar agrarische bedrijven. „Het is makkelijk scoren. Want van alle agrarische bedrijven is de berekende emissie openbaar. Maar van bedrijven in andere sectoren niet. Ik ken veel grotere piekbelasters die ver boven die van de landbouw uitstijgen. Daar lees je in dit onderzoek niets over.” Volgens de voorzitter van Stikstofclaim werkt het onderzoek zeer polariserend. „De landbouw moet en zal het slachtoffer worden. Het meest confronterend vind ik de kop die ik las: ‘Dood de kalkoen en rijd weer 130 km/u.’”

‘Piekbelaster weg, weer nieuwe piekbelaster’

Op de vraag of de focus op piekbelasters een goede zaak is, reageert Spithoven heel terughoudend. „De vraag is of het probleem daarmee opgelost is. Want dan is er wel weer een nieuwe piekbelaster. Elke ondernemer moet de vrijheid houden om wel of niet te stoppen. Hij kan er ook voor kiezen om met technische maatregelen de stikstofuitstoot terug te dringen. Daar komt bij dat de huidige stoppersregeling een beroepsverbod betekent. Een heel slechte zaak.”