‘Nu in de winter investeren in stalkoeling’
![](http://d3ncyx4db87lab.cloudfront.net/03/81/071/vernevelingsproeiervarkensstalem.-detail.jpeg)
Ook afgelopen zomer werden we weer geconfronteerd met extreem warme periodes. Bij meerdere vleesvarkensbedrijven en zeugenbedrijven werd bewezen dat een stalkoeling een enorme toegevoegde waarde heeft op het beperken van uitval en het behoud van de technische resultaten van de dieren. De dieren hebben met stalkoeling duidelijk minder last van de warmte waardoor de voeropname makkelijker is en ook hoger blijft, stelt Vitelia in haar ledenblad. Daardoor blijft bijvoorbeeld de groei hoger. Bij zeugen ziet Vitelia in deze tijd van het jaar een hoger afbigpercentage, dan bij stallen zonder koeling.
Goede investering
Op basis van praktijkervaring is Vitelia van mening dat investeren in stalkoeling een goede investering is. Varkenshouders die een stalkoeling overwegen krijgen de tip om daar nu in de winter al werk van te maken, zodat de koeling daadwerkelijk werkt voordat de warme periodes weer aanbreken. Bijkomend voordeel is, volgens de coöperatie, dat de installateurs van stalkoelingen in de winter meer ruimte hebben opdrachten op korte termijn uit te voeren. In het voorjaar en de zomer willen veel varkenshouders vaak alsnog met spoed een stalkoeling aangelegd krijgen.
Groeiderving
ABZ Diervoeding onderschrijft op haar website de ervaringen van Vitelia wat betreft hittestress bij varkens. Zo bedraagt volgens ABZ Diervoeding de jaarlijkse schade door groeiderving alleen al in het 3e kwartaal 1,80 euro per vleesvarken. Het overstijgen van de thermoneutrale zone (>24 graden Celsius) heeft bij zware vleesvarkens van meer dan 60 kg een negatief effect op onder andere de groei en de voederconversie en kan zelfs leiden tot een hoger sterftepercentage. Uit het langjarige gemiddelde blijkt dat bij vleesvarkens de warmte in het 3e kwartaal zorgt voor een verminderde groei van +/- 23 gram ten opzichte van het 1e kwartaal. Bij kraamzeugen resulteert een temperatuur boven de thermoneutrale zone (> 21graden Celsius) volgens ABZ Diervoeding onder andere in een lagere voeropname (met als gevolg conditieverlies en lagere melkgift) en een hoger sterftepercentage. Conditieverlies bij zeugen kan leiden tot een verminderde berigheid, een lager afbigpercentage en een verminderd aantal geboren biggen bij een opvolgende worp.
Systemen
Er zijn verschillende systemen op de markt beschikbaar om inkomende stallucht te koelen: warmte-koude opslag, padkoeling, nevelkoeling (hoge en lage druk) en warmteterugwinning. Ieder systeem heeft zijn eigen voor- en nadelen qua werking en kosten. In de meeste gevallen is sprake van een bestaande situaties, waarbij padkoeling en nevelkoeling het meest voor de hand ligt. Bij padkoeling wordt de lucht door gekoelde pads of kunststof pakketten gezogen. Nevelkoeling kan op lage druk via een waterleiding met sproeiers. Bij nevelkoeling op hoge druk (40 tot 70 bar) wordt in combinatie met zeer fijne nozzles/sproeikoppen een waternevel gecreëerd. Door toepassing van zeer fijne waterdruppels wordt een optimaal verdampingsresultaat behaald en wordt voorkomen dat lekwater in grondkanalen komt te staan.
![Foto van Guus Queisen](http://d3ncyx4db87lab.cloudfront.net/01/12/602/portretgq.150x150.jpg)
Tekst: Guus Queisen
Opgegroeid op een gemengd agrarisch bedrijf op een typisch Zuid-Limburgse carréboerderij. Na een financieel/economische opleiding en diverse functies sinds 1985 in deeltijd en sinds 1996 fulltime op freelance basis actief in de landbouwjournalistiek. Volg kritisch alle ontwikkelingen die (in-)direct aan de agrarische sector gerelateerd zijn. Bij Agrio werkzaam voor zowel de papieren als de digitale uitgaven van: Stal en Akker, Pigbusiness, Melkvee en Akkerwijzer.
Beeld: Ellen Meinen Agrio Archief
Bronnen: Vitelia Voeders, ABZ Diervoeding