Winkelprijs varkensvlees met 2 procent gestegen; prijs voor varkenshouders 32 procent lager
Varkensboeren hebben te kampen met prijsdalingen. De prijs van varkens daalde over de maanden oktober en november 2020 met 6 procent en ligt zelfs 32 procent lager dan het jaar ervoor. Voor verwerkers in deze sector daalden de opbrengstprijzen weliswaar niet in deze periode, maar ligt het prijsniveau 23 procent lager dan vorig jaar. Het heeft te maken met het grote aanbod op de Europese markt. Een daling van de consumentenprijs is te verwachten. Dit blijkt uit de tweemaandelijkse toelichting op de voedselprijzenmonitor van Wageningen Economic Research en CBS.
Van aanbodmarkt naar vraagmarkt
Er is in 2020 een duidelijke omkeer gekomen van een aanbiedersmarkt naar een vragersmarkt. Waar een jaar geleden er wereldwijd een groot tekort was aan varkensvlees, is er in het voorjaar van 2020 een kentering gekomen. Door uitbraken van Covid-19 waren de afzetmogelijkheden voor varkensvlees naar de foodservice en Zuid-Europese afnemers sterk gereduceerd. Vervolgens moesten diverse slachterijen tijdelijk hun deuren sluiten vanwege zieke werknemers. De werknemers uit het buitenland zijn zeker niet allemaal teruggekomen, met personele onderbezetting tot gevolg. Daar kwam bij dat de Chinese overheid uit angst voor verspreiding van Covid-19 via vlees, de grenzen aanvankelijk sloot voor diverse grotere slachterijen.
Export naar China voordeel
De verwevenheid van de (Noordwest-)Europese markt is nog eens duidelijk geworden met de problemen in Duitsland en Denemarken: Afrikaanse varkenspest bij wilde varkens in Duitsland en Covid-19-problemen in de vleesindustrie in Duitsland en Denemarken zorgen ervoor dat zij niet kunnen exporteren naar derde landen. Beide landen bieden hun vlees nu op de Europese markt aan, waardoor er een zeer ruim aanbod is aan varkensvlees, en de prijs fors onder druk staat. De Nederlandse vleesindustrie heeft op het moment geen verhindering om naar China af te zetten en heeft daarmee een duidelijk voordeel op Duitse en Deense concurrenten.
De opbrengstprijzen voor afzet naar het buitenland bewegen zich op een hoger niveau dan voor de binnenlandse markt. Tegelijkertijd moet dat voordeel ook niet overschat worden: volumes zijn sinds de zomer duidelijk teruggelopen en ook tegen lagere prijzen. In de aanloop naar het Chinese Nieuwjaar (begin februari) worden voorraden in China opgebouwd, maar die zuigkracht begint op dit moment al wat af te nemen. Daarbij komt dat de binnenlandse Chinese productie zich langzamerhand herstelt en er dus minder vraag naar importvlees komt.
Prijzen verweven
De Nederlandse supermarkten hebben zich voor vers varkensvlees gebonden aan de ketenafspraak Varken van Morgen, die alleen voor Nederlandse varkenshouders geldt. Dit is een voordeel voor Nederlandse varkenshouders. Het levert betere prijzen. Ook hebben Nederlandse varkenshouders het voordeel dat ze nog naar China kunnen exporteren, waar prijzen beter zijn dan op de Europese markt. De Nederlandse vleesindustrie moet echter ook een belangrijk deel op de Europese markt afzetten, waar prijzen onder druk staan. Dat maakt dat de prijzen verweven zijn met elkaar.
De Europese Unie overweegt een steunprogramma voor particuliere opslag van vlees, waarbij er een vergoeding mogelijk is als vlees tijdelijk uit de markt wordt genomen en in opslag genomen wordt. Er is echter al veel vlees in opslag en de opslagduur is beperkt tot een aantal (3-5) maanden, wat te kort is voor marktherstel.
