Varkens in Nood over stalklimaat: 'Dit moet een meetbare norm worden'

Varkens in Nood presenteerde vorige week een onderzoek waarbij het stelt dat varkens lijden onder een slecht stalklimaat. Volgens de dierenwelzijnsorganisatie worden varkens teveel blootgesteld aan giftige gassen en fijnstof die weer voor stress, longziektes en pijnlijke ontstekingen kunnen zorgen.

Frederieke Schouten van Varkens in Nood is al jaren met de NVWA in gesprek over het onderwerp stalklimaat: „We hadden goede hoop door de nieuwe meetbare criteria in 2018 dat het in de stal leefbaarder zou worden voor de varkens. Maar nu blijkt dat er nauwelijks overtredingen wordt geconstateerd, terwijl zowel de overheid, als wij, als de sector zelf weten dat het met het stalklimaat nog steeds in veel stallen slecht gesteld is. Wij zijn van mening dat de NVWA niet kritisch genoeg kijkt, waardoor alles bij het oude blijft."

Stallen akkoord na inspectie

De NVWA heeft naar aanleiding van een WOB-verzoek de inspectieresultaten openbaar gemaakt van inspecties waarbij bij varkenshouders is gecontroleerd of het stalklimaat in de varkensstallen niet schadelijk is voor dieren. In 2019 heeft de NVWA 154 van deze inspecties uitgevoerd, bij 4 van deze inspecties was het stalklimaat niet in orde. Tussen 1 januari en 1 juli 2020 heeft de NVWA 37 keer gecontroleerd of het stalklimaat van varkens in orde was; al deze inspecties waren akkoord.

Indicatoren voor inspecties

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit laat in een reactie weten dat er geen wettelijke norm voor concentraties koolstofdioxide (CO2) en ammoniak (NH3) is in de lucht van varkensstallen. „De NVWA kijkt bij inspecties daarom – naast de concentraties koolstofdioxide en ammoniak - ook naar de gezondheid en het welzijn van de dieren. Hiervoor zijn de mate van roodheid en/of bevuiling in de ogen, de mate van oorbijten, de mate van staartbijten en de mate van bevuiling van de dieren de belangrijkste indicatoren. Als bij inspectie blijkt dat het stalklimaat niet in orde is, moet de varkenshouder maatregelen nemen om het stalklimaat te verbeteren en kan de NVWA bestuursrechtelijk of strafrechtelijk optreden", aldus een woordvoerder.

Open norm probleem

De NVWA zegt dus dat er geen wettelijke norm is voor concentraties. „Dat is precies het probleem met de open norm in de wet. Het klimaat mag niet ‘schadelijk’ zijn voor de dieren. NVWA had moeite om te bepalen wat dan schadelijk genoemd moet worden. Door de WUR is er onderzoek gedaan met als doel om deze norm wél handhaafbaar te maken. Wij zien dat dit geen verandering teweeg heeft gebracht", vertelt Schouten.

Ze wijst als voorbeeld naar ons buurland. „Waarom níét handhaven op een exces als een meting van 20 ppm ammoniak? In bv Duitsland staat zo’n getal wel in de wet en de wetenschap geeft ook aan dat zo’n gehalte schade toebrengt. Dat zou de NVWA ook kunnen betogen en daarop handhaven", legt de directrice uit.

Naar de politiek

Schouten stapt nu met het onderzoek naar de poltiek. „Om er nogmaals aandacht voor te vragen. Dit moet een meetbare norm worden zodat varkens echte wettelijke bescherming krijgen op dit onderwerp. Luchtkwaliteit is en blijft een ondergeschoven kindje. "