Controleer de aanwezigheid van pleuritis via onderzoek in het slachthuis!

Pleuritis bij vleesvarkens? Duur voor varkenshouder en slachterij!

pleuritis, spes methode, longontsteking, varkens, slachtlijn, onderzoek, longschade, longletsel, longkwabben — Onderzoek naar de longen is een waardevol instrument om pleuritis op varkensbedrijven in kaart te brengen.

Pleuritis veroorzaakt financiële schade voor zowel de varkenshouder als de slachterij. Varkens met pleuritis groeien niet alleen minder snel, ook de waarde van het karkas daalt omdat de aangetaste delen verwijderd moeten worden. Controleer daarom of pleuritis ook op uw bedrijf aanwezig is. Dit kan door middel van longonderzoek in het slachthuis.

Wat is pleuritis en hoe ontstaat het?

De longen van een varken zijn, net zoals bij de mens, omgeven door 2 vliezen. Het longvlies dat zich op het longoppervlak bevindt en het borstvlies dat is vergroeid met de binnenzijde van de borstkas. Tussen beide vliezen bevindt zich een dun laagje vocht waardoor het longvlies en het borstvlies soepel over elkaar glijden bij het in- en uitademen. Bij varkens met pleuritis is er een ontsteking van het longvlies en/of borstvlies. De letsels kunnen lokaal voorkomen, op een kleine plaats op de long of juist heel uitgebreid zijn. Daardoor verkleven beide vliezen met elkaar en vormt er zich bindweefsel. De longen kleven dan vast aan de borstkas. Dit zorgt voor een moeilijke en pijnlijke ademhaling. De belangrijkste oorzaak van pleuritis bij varkens zijn infecties met Actinobacillus pleuropneumoniae (APP). Daarnaast kunnen ook andere bacteriële ziekteverwekkers betrokken zijn, met name Glaeserella parasuis, Pasteurella multocida en Streptococcus suis. Een gecombineerde infectie kan de ernst van de letsels verergeren.

Hoe beoordelen?

Vleesvarkens leven relatief kort. Pleuritis letsels, die varkens tijdens het groeitraject hebben opgelopen, zijn daardoor vaak nog niet volledig genezen bij het slachten. Letsels of littekens zijn nog zichtbaar. Longonderzoek in het slachthuis is nuttig om gegevens over het vóórkomen van pleuritis te verzamelen. Het is bovendien een waardevol instrument om het effect van controlemaatregelen te monitoren.

Er bestaan verschillende systemen voor de beoordeling van pleuritis aan de slachtlijn. Eén van de meest gebruikte methoden is het SPES scoresysteem (Slachthuis Pleuritis Evaluatie Systeem). De SPES methode is gebaseerd op een puntensysteem van 0 tot 4, gebaseerd op de aanwezigheid, de uitgestrektheid en de positie van de pleuritis letsels waargenomen op beide longen.

Lungprogram, longonderzoek, pleuritis, longkwabben, varkens, slachtlijn, ceva — Pleuritis aan de slachtlijn, met toenemende mate van ernst. Bij score 4 blijft een deel van de longen achter in het karkas. Door de sterke verkleving tussen het longvlies en het borstvlies scheurt het longweefsel bij het verwijderen van de longen uit het karkas tijdens het slachtproces. Beeld: Ceva Santé Animale

Economische schade

Pleuritis veroorzaakt ongemak en pijn bij het ademen en verlaagt de dagelijkse groei. Dit resulteert in lichtere karkassen en/of een toename van de leeftijd bij slachten. De waarde van het karkas vermindert voor zowel de varkenshouder als het slachthuis, omdat de aangetaste delen van het karkas verwijderd moeten worden. Bovendien zijn er indirecte kosten voor het slachthuis door extra slachtafval en extra personeelskosten voor het opknappen van de karkassen en vertraging van het slachtproces.

Hogere kosten en lagere opbrengsten voor vleesvarkens met pleuritis

Uit een onderzoek van Keten Duurzaam Varkensvlees (KDV) bij 27.488 varkens met een RFID chip bleek dat de opbrengst van varkens met pleuritis gemiddeld € 2,69 lager ligt dan die van varkens zonder pleuritis. Naast de lagere opbrengst in het slachthuis bleken varkens met pleuritis ook nog gemiddeld vierenhalve dag langer op het varkensbedrijf te verblijven door een vertraagde groei. Hierdoor kunnen de financiële verliezen per varken gemakkelijk boven de vijf euro per dier uitkomen. Deze bevindingen zijn vergelijkbaar met de resultaten uit eerder onderzoek van de Universiteit van Wageningen. Hieruit bleek dat pleuritis de groei van vleesvarkens met 50 gram per dag kan verlagen. De economische schade voor de varkenshouder wordt geschat op € 3,15 per aangetast varken. Voor het slachthuis bedraagt de economische schade € 1,42 per aangetast vleesvarken ten gevolge van de extra arbeid.

Conclusie

Meer weten over pleuritis?
Bekijk de live uitzending over Longgezondheid: Krijg grip en zicht op pleuritis https://agrio.webinargeek.com/pig-business-online-uitzending-longgezondheid

Bronnen

Fablet C. et al. Bacterial pathogens associated with lung lesions in slaughter pigs from 125 herds. Research in Veterinary Science 93 (2012) 627–630.
Fraile L. et al. Risk factors associated with pleuritis and cranio-ventral pulmonary consolidation in slaughter-aged pigs. The Veterinary Journal 184 (2010) 326–333.
Merialdi G. et al. Survey of pleuritis and pulmonary lesions in pigs at abattoir with a focus on the extent of the condition and herd risk factors. The Veterinary Journal 193 (2012) 234–239.
Dottori M. et al. Proposta per un nuovo sistema di punteggiatura delle pleuriti suine in sede dimacellazione. La griglia SPES (Slaughterhouse Pleurisy Evaluation System). Large Animal Review (2007) 13, 161–165.
https://duurzaamvarkensvlees.nl/rfid-oormerk-geeft-inzicht-in-kosten-pleuritis/
Van der Peet – Schwering (2007). Pleuritis op vleesvarkensbedrijven, Wageningen UR, Animal Sciences Group rapport.