Fotoserie: Nachtelijk eureka als oplossing voor ammoniakprobleem

Ontwikkelaar Theo Tangelder (links) en Rob Nieuwenhuis (rechts) van het Zonvarken bij het eindstation van het mestsysteem waar de mest van de tegels wordt afgeschoven.

Officiële metingen naar de ammoniakuitstoot zijn er nog niet gedaan, maar ontwikkelaar Theo Tangelder (50) uit Silvolde (GL) heeft al wel vast een Europese octrooiaanvraag gedaan voor het nieuwe mestsysteem dat nu bij de Zonvarken-boerderij in de Heurne (GL) wordt ingezet.

Tegels met kleine gaatjes die als een zeef dienen: de urine valt er doorheen en de mest wordt ervan af geschoven. Zo zou je de werking van het mestsysteem bij het Zonvarken in de Heurne simpel kunnen omschrijven. Geen mestput en draaibare onderdelen onder de grond: de installatie is gemonteerd aan een rail onder de stalroosters.

Lees het hele ondernemersverhaal over de ontwikkeling van het mestsysteem dit weekend in de regiokrant Vee en Gewas die op 9 of 10 april op de deurmat valt. Klik hier om een gratis proefnummer aan te vragen en hier om abonnee te worden.

Het nieuwe mestsysteem is ontwikkeld door techneut Theo Tangelder (zie foto). „Ik werd om 01.30 uur wakker en opeens zag ik het systeem helemaal voor me. Ik had toen binnen een half uur een schets op papier staan. Het systeem is grotendeels nog steeds zoals ik het destijds heb getekend”, legt de Silvoldenaar uit.

De tegels lopen onder alle buitenverblijven van de varkens door.

De mest en urine vallen door de stalroosters heen op de tegels.

Elke recyclebare tegel van 1000 x 1000 mm bevat honderd gaatjes waar de urine doorheen valt. De mest blijft er bovenop liggen en wordt rondgedragen tot het eindstation. De grootte van de tegels kan aan de stalinrichting worden aangepast.

De urine wordt onder de tegels in een goot opgevangen en gaat naar een opslag toe.

Bij het eindstation worden de tegels die vanaf de stal (op foto vanaf linkerkant) op een ‘spijkerbed’ geplaatst. Deze gaat omhoog en de tegel met mest wordt tegen de wand van het eindstation (zie rechts) aangeschoven waardoor de mest van de tegel afvalt.

De tegel kan daarna weer 'schoon' aan een nieuwe ronde beginnen.

De vaste mest valt vervolgens op een transportband.

De vaste mest valt nu nog in een bak, maar moet eindelijk in een container worden opgevangen bij de Zonvarken-boerderij in de Heurne. De bedoeling is dat er bokashi (het Japanse woord voor gefermenteerd organisch materiaal, red.) van wordt gemaakt. Zo kunnen klanten bijvoorbeeld bij ons een container met bokashi ophalen. Het mestscheidingssysteem wat weer waardige producten oplevert past in het circulair denken wat we hier doen”, aldus Nieuwenhuis.

De opgeslagen urine kan in de toekomst bij boeren in de regio als kunstmestvervanger worden ingezet.

Binnenkort wordt er in de Heurne een nieuwe stal gebouwd die tegenover de huidige stal komt te staan. Ook daar wordt het nieuwe innovatieve mestsysteem geïnstalleerd.

Bij de nieuw te bouwen installatie zullen ze een aantal dingen anders doen. Tangelder: „In de stal zullen we nieuwe roosters plaatsen met een grotere spleetgrootte zodat de doorlaat van de mest en urine beter is die op de tegel valt.”

Tangeler: „Vervolgens gaan we ook het aantal gaatjes per tegel verdubbelen, dus naar tweehonderd gaten per tegel zodat de urine en mest nog beter worden gescheiden."

Nieuwenhuis vult aan: „Door de urine zo separaat en direct mogelijk af te voeren proberen we zo weinig mogelijk vermenging met de dikke fractie te krijgen. Hoe droger de mest wordt en hoe beter dus de kwaliteit. De mest is nu al super droog, maar we gaan voor het maximale."

Omdat alleen in het buitenverblijf roosters aanwezig zijn waar de mest doorheen kan vallen, is het belangrijk om het mestgedrag goed te sturen zodat niet binnen de behoefte wordt gedaan. Nieuwenhuis „We hadden bij de vleesvarkens eerst de voerbakken halverwege het hok staan. We merkten toen dat ze dan toch binnen gaan mesten. We hebben toen de voerbak dichter bij de toegang naar het buitenverblijf geplaatst en toen werd het mesten buiten gedaan op de roosters. We merkten dat plotselinge hokvergroting fout mestgedrag oplevert. Daarom gaan we in de nieuwe stal langzaamaan de hokken steeds wat groter maken zodat de varkens kunnen wennen aan de hokgrootte. Zo kun je ook het mestgedrag op een natuurlijke manier sturen."

In de toekomst wordt het mestgedrag sturen wellicht nog makkelijker. .Boven de huidige hokken wordt in de hele stal een robot gemonteerd die aan een rails is gemaakt. Deze kan het circulaire varkensvoer op elke gewenste plek in het hok deponeren. Zo komt het voer dus tussen het stro te liggen. „Varkens gaan niet mesten op plekken waar voer ligt, dus dan gaan ze hopelijk automatisch naar buiten om hun behoefte te doen”, legt Nieuwenhuis uit.

Tangelder heeft voor de rails met de tegels al het patent in Nederland. De Europese octrooiaanvraag is in behandeling. „Iemand zei al eens tegen mij: ‘je moet een patent hierop aanvragen. Dit mestsysteem kan weleens een oplossing zijn voor het ammoniakprobleem. Ik dacht daar eerst zelf niet bij na, maar ik heb dat uiteindelijk toch maar gedaan”, zegt de Silvoldenaar.

Het mestsysteem is via een app te bedienen.

Hoewel ze bij het Zonvarken overtuigd zijn van de werking van het systeem, zijn er nog geen metingen van de ammoniakuitstoot gedaan. „Uiteindelijk moet de techniek ook erkend worden en we willen ook op de RAV-lijst komen dus die metingen gaan we sowieso laten doen. Hoewel ik merk dat er amper uitstoot van ammoniak is. Je ruikt toch niks als je hier rondloopt?” vraagt Nieuwenhuis zich af met een glimlach.

Over het Zonvarken

Een Zonvarken-boerderij is met vijftig zeugen kleinschalig van opzet. De eerste Zonvarken-boerderij staat in De Heurne (GD). Er is volop interesse en er lopen gesprekken met meerdere varkenshouders die ook een boerderij willen opzetten. De varkens worden gehouden volgens het drie ster Beter Leven concept. Het Zonvarken werkt samen met de 8RHK ambassadeurs en Provincie Gelderland. Van beide partijen krijgt het ook een financiële bijdrage.

Het Zonvarken is onlangs, dankzij de Regiodeal Achterhoek, een samenwerking met agro-innovatiecentrum De Marke uit Hengelo aangegaan. Zij gaan de kwaliteit van de vaste mest onderzoeken.

Video werking mestsysteem

Moving floor for manure/feces seperation and direct filtering

Tekst: Bas Lageschaar

Bas Lageschaar groeide op tussen de weilanden in de Achterhoek. Daardoor had hij altijd al belangstelling voor de agrarische sector. Voor Agrio zit hij in de redactie politiek en beleid. Bas volgt het laatste (regionale) nieuws op de voet en schrijft voor de regionale websites en verschillende printuitgaven.

Beeld: Susan Rexwinkel

Meer soortgelijk nieuws lezen?

Sloot dit artikel goed aan bij jouw behoefte? Wellicht is/zijn de volgende site(s) dan ook interressant voor jou:

Landbouwnieuws uit Gelderland en Overijssel over agrarische bedrijfsontwikkeling, geurhinder, mestverwerking, ammoniak, fijnstof, bouwblok, waterschap, landinrichting, melkvee, varkens, pluimvee, akkerbouw, kalveren, geiten, zandgrond.

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën