Discussie over wel of geen wettelijke regels bij transport tijdens hitte
In het voorjaar van 2019 publiceerde de Dierenbescherming samen met Eyes on Animals het rapport “Op de bres tegen hittestress”. Daarin presenteerden de organisaties tien actiepunten om hittestress tegen te gaan. Nu, twee jaar na de lancering van het rapport, maken de organisaties de balans op: 'Verschillende bedrijven hebben maatregelen genomen om dieren beter te beschermen tegen hittestress, zoals schaduw en ventilatoren. Dit is een belangrijke stap vooruit. Echter, deze maatregelen zouden alleen als noodmaatregel genomen moeten worden, voor als de dieren niet direct kunnen worden uitgeladen', zo staat in een update van het rapport. Tweede Kamerlid Leonie Vestering van de Partij voor de Dieren stelde donderdagmiddag 17 juni Kamervragen over het rapport.
De Dierenbescherming en Eyes on Animals concluderen dat het voorkomen van hittestress bij dieren tijdens transport niet alleen aan het betrokken bedrijfsleven kan worden overgelaten. De partijen roepen daarom de overheid op om in aanvulling op het verbod van veetransport vanaf 35 graden een aantal duidelijke en goed handhaafbare wettelijke regels uit te vaardigen over de beladingsgraad en het koelen van veewagens tijdens warme en tropisch warme dagen. Zo willen ze dat lagere belading, mechanische ventilatie en een maximale wachttijd voor de slachterij van vijftien minuten in de wet worden opgenomen. Een woordvoerder van slachterij Vion laat weten dat de eerste maaregel al gebeurt: „Een lagere beladingsgraad is één van de eerste maatregelen die wij nemen bij warme dagen. Als onderdeel van deze warmtemaatregelen laadt Vion tijdens warme dagen minder dieren op de vrachtauto’s (tussen de 10 en 20 procent minder dieren). Dit is een maatregeling die we al toepassen."
'Werkt averechts'
Vee&Logistiek Nederland ontwikkelde in 2015 samen met dierenwelzijnsorganisaties en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) een hitteprotocol. dat ingaat boven de 27 graden. In het document staan onder andere maatregelen die in de praktijk voor verkoeling kunnen zorgen bij de slachterij en voor tijdens het transport.
Omdat het nationale hitteplan van de sector niet wettelijk is vastgelegd, pleiten de Dierenbescherming en Eyes on Animals daarvoor om zo handhaving en controle makkelijker te maken voor de NVWA. Volgens Helma Lodders van Vee en Logistiek Nederland werkt dat averechts. „De hele sector heeft er belang bij dat de dieren zonder stress bij het slachthuis aankomen. De vijftien minuten wachttijd die genoemd wordt lijkt een goed idee, maar dat is het niet. Een chauffeur werkt met levend vee en moet wel een goede plek kunnen vinden om met zijn dieren te kunnen staan en dat is wat ons betreft niet pal in de zon. Met zo’n wettelijke wachttijd beperk je mogelijkheden om naar een geschikte plek uit te wijken. Onze chauffeurs doen er alles aan om te zorgen dat de dieren niet lijden. De sector zet zelf al stappen tegen hittestress dus om alles nu in regels te gieten is wat mij betreft niet nodig.”
Belangrijke rol NVWA
Eyes on Animals en de Dierenbescherming pleiten er ook voor dat dieren vanaf 21 graden alleen nog vervoerd mogen worden in veewagens die voorzien zijn van mechanische ventilatie. Bij dertig graden mag er alleen nog transport met airconditioning zijn. „Ik mis de wetenschappelijke onderbouwing van die 21 graden. Waarom die temperatuur", vraagt ze zich af. Lodders ziet dat er geïnvesteerd wordt in wagens met mechanische ventilatie. „Alleen de vrachtwagens moeten wel afgeschreven kunnen worden. De ontwikkelingen zijn gaande. Het heeft ook tijd nodig voor bedrijven om steeds meer te investeren in auto’s met nog betere ventilatie.”
Lodders is van mening dat de sector zelf wel weet wat goed is en wat niet. „In het rapport wordt gesuggereerd dat de sector te weinig doet om hittestress te voorkomen. Dat is echt niet zo. Sinds de warmte vorige week is aangekondigd, zijn de transporteurs al extra waakzaam.” Ze benadrukt ook een belangrijke rol voor de NVWA. „De instantie voert nu al extra controles uit op veewagens en dat is ook goed en verstandig omdat dieren niet mogen niet lijden. Echter zou het ook mooi zijn als slachterijen bijvoorbeeld 's nachts kunnen gaan werken als er voldoende personeel aanwezig is. Dan is het nog koeler."
Zelf kijkje
De kersverse voorzitter is de afgelopen tijd onder andere bij de varkensslachterij van Vion in Boxtel (MB) en Westfort in IJsselstein (UT) geweest om te kijken welke maatregelen zij nemen tegen de hitte. Zo zag ze met eigen ogen de verneveling en de schaduwplekken die bij beide bedrijven zijn gerealiseerd. „Ik was onder de indruk van hoe zij de planningen in elkaar zetten en welke maatregelen ze nemen.”
Een woordvoerder van Vion bevestigt de genomen maatregelen. „Wij onderschrijven de noodzaak om maatregelen te nemen die het dierenwelzijn borgen. Deze zijn bij Vion op basis van eigen verantwoordelijkheid al ingevuld. In geval van hoge temperaturen nemen wij extra maatregelen om het dierenwelzijn tijdens het transport te borgen. Denk hierbij aan strakke tijdsplanningen, het voorzien van voldoende schaduw voor onverhoopt wachtende vrachtwagens, het koelen van de vloer onder de vrachtwagens voor minder warmteafgifte en het plaatsen van grote ventilatoren voor een goede luchtcirculatie."
