Column: Schandvlek is wederom en onterecht sectorbreed uitgerold

Mijn generatie is opgegroeid met de stroomprikker. Als er varkens verplaatst moesten, werd de stroomprikker meegenomen en gebruikt. Niet zo frequent als op de video van Varkens in Nood bij Gosschalk, maar de prikker en een stang behoorde tot het gereedschap.

Een ochtend heb ik zelf mogen ervaren hoe het voelde om een stroomprikker tegen je lijf gedrukt te voelen. Op stage bij een boer. Al tweemaal had ik mijn ochtendtaak verzuimd om de gemolken koeien apart te zetten door niet wakker te worden. Als het weer zou gebeuren, waarschuwde de melkveehouder met een grijns, dan had hij wel een manier om mijn focus voortaan te verscherpen. Ik kom uit de stad niet gewend om voor zeven uur wakker te worden en uiteraard gebeurde het een derde keer dat ik niet op tijd op stond. Die ochtend mocht ik persoonlijk ervaren hoe het voelde om wakker geëlektrocuteerd te worden door een stroomprikker die tegen mijn blote voeten werd gedrukt. De ervaring was zo diepgaand dat ik tijdens deze stage nooit meer verslapen heb. De boer vertelde me er wel bij, dat nu ik ervaren had hoe een stroomprikker voelde, ik het in principe nooit meer op dieren moest gebruiken. Dat ik heb sindsdien ook nooit meer gedaan. Van de boer leerde ik ook dat rust juist zorgt dat je dieren gemakkelijker kunt hanteren.

Later werkte ik een tijd op een scharrelvarkensbedrijf en ook daar werd ik geleerd vooral rustig met de dieren om te gaan. Stress en angst zorgen dat varkens verstarren of precies het tegenovergestelde doen van wat je wilt. Hard slaan met peddels of stokken werkt averechts en dat geldt ook voor een stroomprikker. Veehouders die hun dieren kennen, weten dit ook. Een aantal jaren terug vertelde varkenshouder Martin van de Peut tegen Pig Business: „Bij ons staat op de afleverbon dat men geen stroomprikkers mag gebruiken. Het laden en lossen duurt hierdoor echt geen vijf minuten langer en de dieren hebben minder stress. Bij ons geen schreeuwende varkens.”

Het is een duidelijk signaal dat de Wroetstal de samenwerking met Gosschalk heeft opgeschort

Ik heb echter met verbazing en vervangende schaamte, net als veel andere varkenshouders, gekeken naar de beelden bij Gosschalk. Wat mij opviel, was vooral het gebrek aan kennis bij de medewerkers hoe ze met koeien en varkens moeten omgingen. Dat ze zeer agressief en ongeduldig waren met weinig respect voor het dier en ongeoorloofd gebruik van de stroomprikker; om nog maar te zwijgen over de wijze waarop een koe werd doodgemaakt. Worden deze mensen niet geselecteerd op karakter en krijgen ze geen cursus hoe ze moeten omgaan met koeien en varkens, zijn de vragen die je bij het zien van de beelden stelt? Hopelijk heeft Gosschalk wel geprobeerd mensen te ‘screenen’ en hen een interne opleiding gegeven hoe om te gaan met diere. Blijkbaar was dit onvoldoende; evenals het toezicht op het personeel.

Vorig jaar gebeurde eenzelfde incident ook bij Westfort en van Jaap de Wit jr weet ik dat hij dierwelzijn hoog in het vaandel heeft en de mishandeling in zijn slachterij zeer ernstig heeft genomen. De eigenaren van Gosschalk zomaar aan de schandpaal nagelen en publiekelijk lynchen, is voor mij zonder de nodige achtergrondinformatie daarom een stap te ver. Maar het is duidelijk dat ze hebben gefaald. Ze moeten de consequenties ondergaan. Dat laatste geldt zeer zeker voor de personeelsleden die de dieren hebben mishandeld. Het is ook logisch en een duidelijk signaal dat de Wroetstal de samenwerking met Gosschalk heeft opgeschort. Genoeg is tenslotte genoeg.

De beelden waren schrijnend en dier- en mensonterend. Geen enkel bedrijf mag tolereren dat er zoveel agressiviteit op de werkvloer is en dat dit wordt botgevierd op dieren. Iedereen weet dat agressiviteit een vretend zuur is dat blijft na-ijlen. De personeelsleden nemen dit mee naar huis en de volgende dag begint dit weer opnieuw. Er zal op een of ander moment bij iemand een druppel zijn die de emmer doet laten overlopen, waardoor hij grensoverschrijdend gedrag vertoond. Onacceptabel. Als werkgever heb je de verantwoordelijkheid om je personeel te beschermen en als slachterij moet dierwelzijn een prioriteit zijn.

De vleesverwerkende industrie zou meer zelfreinigend vermogen moeten hebben

Het is daarnaast jammer dat het Varkens in Nood is die deze beelden vertoond. De vleesverwerkende industrie zou veel meer het zelfreinigend vermogen moeten hebben om dit soort mishandelingen bloot te leggen en te voorkomen. Misschien ook publiekelijk moeten maken. Want afgezien van het feit dat we anno 2021 dit soort mishandelingen en dierenleed niet meer willen zien en tolereren, is de schandvlek sectorgroot uitgerold. Alle goedbedoelde varkenshouders en melkveehouders, die wel met respect voor hun dieren werken, worden door dit incident meegezogen in de negativiteit.

Wat moeten zij van deze beelden vinden en zien hoe hun met zorg geproduceerde varkens worden behandeld? Alsof veehouders niet genoeg onterechte rotzooi over zich heen krijgen. Er is nu weer een knuppel waarmee ze om de oren kunnen worden geslagen en dat werd in het Tweede Kamer debat duidelijk, want sommige politici maakten opportuun gebruik van dit incident om weer te pleiten voor verdere afbrokkeling van de veehouderij. De oproep aan de vleesverwerkende sector is dan ook: ‘Krijg je zaken op orde’. Gelukkig begint dat besef wel gemeengoed te worden, maar laat dit het laatste incident zijn. Het vertrouwen bij sommige varkenshouders dat hun dieren in de slachterij goed behandeld worden, begint namelijk flinterdun te worden.