Obstipatie bij zeugen voorkomen door vezelrijk voer
Een verstopping van de darm (obstipatie) openbaart zich door té keutelige mest. De vraag die bij zeugenhouders dan naar voren komt is: Hoe ontstaat zoiets? ABZ-Diervoeding geeft daarop antwoord. Daarvoor is het zaak om eerst de werking dikke darm te kennen. Een aantal uren na de vreetbeurt komt de voedselbrij vanuit de dunne darm in de dikke darm terecht. De meeste voedingsstoffen, zoals vitaminen, mineralen, eiwitten, vetten, zetmeel en suikers zijn dan reeds verteerd en opgenomen in het bloed. Wat er over blijft is een waterige mix van niet-verteerbare vezels. De dikke darm heeft de taak om het overgebleven water op te nemen en de vezels nog zoveel mogelijk te benutten. Dit gebeurt door middel van fermentatie.
Onvoldoende vezels
Een probleem ontstaat wanneer het voer onvoldoende vezels bevat. Dan heeft de dikke darm niet veel te doen en vertragen de peristaltische (knijpende) bewegingen. De dikke darm komt dan stil te liggen en daarmee ook de aanwezige voedselresten. Obstipatie is dan een feit. De dikke darm heeft nu alle tijd om water te onttrekken, waardoor de mest kurkdroog wordt. Ondertussen krijgen de aanwezige darmbacteriën, zoals E. Coli en Clostridium vrij, spel om zich te vermeerderen. Daarnaast kan een stilstaande, ‘lekke’ darm ervoor zorgen dat gifstoffen en endotoxinen (deeltjes van bacteriën) in het bloed komen en zo de zeug ziek maken. Volgens Jacco Vessies, nutritionist bij ABZ kan obstipatie voor veel problemen zorgen. „Een niet-fitte zeug zal langer over het werpen doen en het percentage doodgeboren biggen kan oplopen. Zeker bij een moderne, hoogproductieve en vleestypische zeugenstapel.”
Voorkomen
Het is daarom zaak de dikke darm actief te houden. Dit is mogelijk door voldoende vezels in het voer op te nemen. Vezels prikkelen de darm en houden vocht vast. Ook zorgen vezels ervoor dat gedurende de hele dag energie wordt geleverd. Dit is vooral belangrijk rondom het werpen en tijdens melkproductie.
Tekst: Guus Queisen
Opgegroeid op een gemengd agrarisch bedrijf op een typisch Zuid-Limburgse carréboerderij. Na een financieel/economische opleiding en diverse functies sinds 1985 in deeltijd en sinds 1996 fulltime op freelance basis actief in de landbouwjournalistiek. Volg kritisch alle ontwikkelingen die (in-)direct aan de agrarische sector gerelateerd zijn. Bij Agrio werkzaam voor zowel de papieren als de digitale uitgaven van: Stal en Akker, Pigbusiness, Melkvee en Akkerwijzer.
Beeld: Susan Rexwinkel Agrio archief
Bron: ABZ Diervoeding