Voertarwe in drie fosfine-schepen wordt gewoon verwerkt in mengvoeders
Op 27 juli ontdekten lossers van De Heus Voeders het giftige gas fosfine in het laadruim van het schip dat in Utrecht afmeerde. Op deze en de andere twee schepen geladen met Pools voertarwe bedroeg de fosfine concentratie rond de 300 ppm (parts per million). Bij 0,5 kan het al goed misgaan. De lossers dragen altijd een fosfinemeter bij zich, omdat inademing van dat gas tot ernstige gezondheidsproblemen kan leiden. Fosfine wordt soms in de vorm van pillen toegevoegd aan een lading, zodat er geen ongedierte bij kan komen. Direct na de ontdekking is de bemanning van de schepen in Veghel en Zwolle gewaarschuwd. Voor de Inspectie SZW was de vondst aanleiding de schepen aan de ketting te leggen.
Metingen en inspecties
In een toelichting op het hele gebeuren zegt Joost Belt, directeur Marketing & Communication bij De Heus Voeders desgevraagd: „Op alle grondstoffen die bij ons worden aangeleverd voeren we continue metingen en inspecties uit, óók op fosfine. Bij deze inspecties constateerden we bij de drie schepen een zeer hoge concentratie fosfine. De maximale drempel werd fors overschreden. Voor ons aanleiding om direct alarm te slaan.”
Gewoon gebruik
„Fosfine wordt, in lagere hoeveelheden, veelvuldig gebruikt bij het transport van allerhande goederen. Het probleem is dat deze stof uit de schepen moet verdwijnen voordat we met het lossen kunnen beginnen. Anders lopen onze medewerkers een duidelijk gevaar. En dat moeten we uiteraard voorkomen,” aldus Belt
Gas moet vervliegen
Om de fosfine op een veilige manier te laten vervluchtigen is het de bedoeling om de tarwe op IJsseloog, een kunstmatig eiland in het Ketelmeer, over te hevelen naar andere schepen. Door het overladen vervliegt het gas. Na een eerdere verleende toestemming door Rijkswaterstaat is deze overheveling nu weer vertraagd. „De lange afhandelingstermijn is uitermate vervelend voor de rederij, de schippers en ons”, verzucht Joost Belt. Volgens Belt krijgt deze kwestie nog een staartje. „We gaan uitzoeken hoe dit heeft kunnen gebeuren en wie we hiervoor verantwoordelijk kunnen stellen.” Zo plaatst De Heus vraagtekens bij hoe het kan dat de fosfine niet eerder in het transportproces is ontdekt.
Gewoon gebruik
Belt onderstreept dat met de grondstof in kwestie (voertarwe) niets mis is. Na de gangbare inspecties en controles wordt deze tarwe gewoon gebruikt als bestanddeel in de mengvoeders voor pluimvee, varkens, rundvee en geiten. De afnemers van de mengvoeders, vooral pluimvee- en varkenshouders, ondervinden geen hinder van de ontstane aanvoerproblemen. „Wel moeten we creatief zijn in ons logistieke proces. Maar dat is gelukt. We hebben geen ‘nee’ aan onze afnemers hoeven te verkopen”, aldus Joost Belt.
Wat is fosfine?
Fosfine, ook bekend als fosforwaterstof of waterstoffosfide, is een fosforverbinding met als brutoformule PH₃. Het is een kleurloos, ontvlambaar en zeer giftig gas dat slechts in minieme hoeveelheden oplosbaar is in water. Fosfine wordt in de vorm van pillen toegevoegd aan een lading zodat er geen ongedierte bij kan komen. De te hoge concentratie fosfine is ditmaal op tijd ontdekt, omdat lossers van het schip dat in Utrecht ligt fosfinemeters bij zich droegen, die alarm sloegen. Eerder zijn schippers ernstig ziek geworden door inademing van fosfine. Zowel in de landelijke als de Europese politiek is het gebruik van fosfine in ladingen een discussiepunt.
