Geen steun voor EU-marktmaatregelen, Denen willen geen politieke bemoeienis
Verschillende Europarlementariërs roepen via een brief op tot steun vanuit Europa, zoals bijvoorbeeld het opkopen en tijdelijk opslaan van varkensvlees en het aangrijpen van nieuwe afzetmarkten. Nederlandse politici die in de landbouwcommissie zitten, Bert-Jan Ruissen (SGP) en Annie Schreijer-Pierik (CDA), staan ook achter de noodkreet, net als de belangenbehartigers LTO Nederland, POV en NAJK.
De brief van de landbouwcommissie is ondertekend door commissievoorzitter Norbert Lins (EVP), maar de brief is niet formeel met een stemming vastgesteld.
In totaal hebben 21 landen om ondersteuning gevraagd. Zo willen ze dat de landbouwcrisisreservepot van 497,3 miljoen euro aangeboord moet worden om de Europese varkenshouders te steunen. Zeven lidstaten, waaronder de belangrijkste producerende varkenslanden, hebben de oproep niet gesteund. Het gaat om Duitsland, Spanje, Italië, Denemarken, Nederland, Zweden en Finland. 'Die zeven lidstaten zijn goed voor bijna twee derde van de varkensproductie in de EU en hebben niet om marktmaareegelen gevraagd. Ik denk dat dit een duidelijk signaal is en een signaal dat ik niet kan negeren', schrijft Wojciechowski.
Daarnaast vraagt hij zich af: op wie de EU zich moet richten? Op de lidstaten met de meeste varkens of de lidstaten met de meeste varkenshouders? 'De realiteit is dat 2 procent van de varkenshouders 75 procent van de varkens voor hun rekening neemt. Dit probleem kan worden aangepakt door kwaliteitsmaatregelen, kortere toeleveringsketens en de mogelijkheden die het nieuwe GLB biedt voor sectorale programma's om varkensvleesproducenten op te nemen.' En omdat de zeven grote varkenslanden tegen steun zijn, kunnen ze het voorstel voor financiële ondersteuning ook tegenhouden in de Europese Raad.
Staatssteun
Wojciechowski vindt staatssteun een effectiever instrument. Als voorbeeld verwijst hij daarbij naar Frankrijk en Polen. Beide landen stellen een steunpakket van respectievelijk 270 en 88 miljoen euro beschikbaar voor de eigen varkenshouders. 'Dit laat zien dat staatssteun een verschil kan maken en dat het een effectief instrument kan zijn. Ik heb de lidstaten consequent en krachtig verzocht dit instrument te gebruiken om de sector te helpen. Bovendien is 497,3 miljoen euro voor 1,5 miljoen varkensproducenten in de EU niet veel in vergelijking met wat Frankrijk en Polen bieden', is de commissaris van mening.
Hij wil ook benadrukken dat het Franse pakket meer is dan alleen marktondersteuning: 'Een zeer belangrijk onderdeel van het pakket is het ondersteunen van de positie van boeren in de voedselketen. Dit is een ander beleid waar ik lang voor heb gepleit, namelijk ervoor zorgen dat onze boeren worden beschermd tegen de sterkere spelers binnen de voedselketen'.
Nieuwe afzetmarkten
De Europese landbouwcommissie gaat binnenkort met een delegatie naar Signapore en Vietnam om daar te praten over mogelijke nieuwe afzetmarkten voor Europese landbouwproducten, waaronder varkensvlees.
Deense varkenshouderij tegen steun
Voor de Deense varkensproductie zou EU-steun een nadeel zijn, vindt de Deense varkenshouder Kristoffer Serup Hald. Dit komt omdat Denemarken lage productiekosten heeft en daardoor de financiële crisis beter het hoof kan bieden. „Het is misschien verleidelijk als een snelle oplossing, maar ik denk dat we dit het beste aan de markt kunnen overlaten.".
De EU heeft in 2011, 2015 en 2016 soortgelijke gerichte steunmaatregelen genomen die slechts een relatief klein effect hadden op de prijzen, legt Jakob Vesterlund Olsen, een onderzoeker bij het Department of Food and Resource Economics van de Universiteit van Kopenhagen, uit. Volgens Olsen zijn de Deense varkenshouders beter af als de EU niet gaat spelen met de vrije marktwerking. „Individuele producenten zijn misschien geïnteresseerd in steun omdat het hen kan helpen het hoofd boven water te houden en niet failliet te gaan. Maar, voor de hele varkenshouderij is het beter om de markt deze dingen te laten", zei hij.
De Deense minister van Landbouw, Rasmus Prehn, merkt op dat sommige landen die om financiële steun van de EU vragen deze waarschijnlijk zouden moeten krijgen, maar bleef verder sceptisch over de bemoeienis van Europa met de markt: „Het zal de varkenshouderij afhankelijk maken van overheidsinmenging. Ik denk dat dat de sector meer kwaad dan goed zal doen", voegde Prehn eraan toe.
Tekst: Bas Lageschaar
Bas Lageschaar groeide op tussen de weilanden in de Achterhoek. Daardoor had hij altijd al belangstelling voor de agrarische sector. Voor Agrio zit hij in de redactie politiek en beleid. Bas volgt het laatste (regionale) nieuws op de voet en schrijft voor de regionale websites en verschillende printuitgaven.
Beeld: Ruth van Schriek
Bronnen: Europese Unie, Pig333