Kans op insleep Afrikaanse varkenspest via mens komende jaren groter

De kans op introductie van AVP door menselijk handelen schatten de deskundigen hoger in dan in september 2018. De hoeveelheid zwerfafval lijkt volgens een van de deskundigen de afgelopen jaren toegenomen. De besmette gebieden in Europa worden ook steeds groter. Dat vergroot de kans van introductie door menselijk handelen. Aan de andere kant is er de afgelopen jaren veel kennis verzameld en uitgewisseld, en is ook veel aan voorlichting gedaan, wat de kans op introductie weer verlaagt.

De experts achten het risico op een insleep via menselijk handelen voor het komend jaar klein tot medium, voor de komende vijf jaar medium tot hoog.

Binnenkomst via wilde zwijnen

De kans op introductie van AVP door migratie van wilde zwijnen is volgens de experts zeer klein. De argumentatie is dat zwijnen die ziek zijn (AVP hebben) niet erg ver migreren, en gezien de afstand tot de uitbraken in Duitsland en andere EU lidstaten is migratie van zwijnen ook niet waarschijnlijk.

De deskundigen schatten de kans daarom voor het komende jaar en de komende vijf jaar klein.

Reductie wilde zwijnen

De minister vraagt verder aan de deskundigengroep in welke mate het reduceren van het aantal wilde zwijnen de kans van introductie bij die dieren vermindert. De experts schrijven in het verslag dat de reductie van de wilde zwijnenpopulatie kan bijdragen aan vermindering van het introductierisico, maar de reductie moet dan heel sterk zijn. 'Afname van het aantal zwijnen verlaagt de kans op introductie, maar dit verband is niet-lineair. De reden is dat de zwijnen vaak een min of meer vast voedselzoekpatroon en gebied hebben dat niet sterk afhangt van de groepsgrootte. Zo zal een groep van 30 varkens min of meer hetzelfde voedselzoektraject afleggen als een groep van vijf varkens en dus op vrijwel identieke wijze blootgesteld worden aan achtergelaten voedselresten'.

Daarnaast vraagt de minister hoe de deskundigen de effectiviteit van het terugdringen van het aantal wilde zwijnen zien ter preventie van introductie van AVP. De deskundigen geven aan dat regulier beheer van de wilde zwijnenpopulaties matig helpt om de kans op introductie te verkleinen. Voorkomen dat het huidige verspreidingsgebied verder uitbreidt is vanuit risico van introductie van AVP van groter belang dan verlaging van de dichtheid in bestaand leefgebied.

Overleg

De minister heeft geregeld overleg met diverse belanghebbenden om te bezien of er aanvullende maatregelen kunnen worden geïmplementeerd die de kans op insleep verder verkleinen. De aanbevelingen uit de Roadmap Preventie AVP worden momenteel uitgewerkt. De Producentenorganisatie Varkenshouderij (POV) heeft een hygiënescan voor varkensbedrijven ontwikkeld. Met de provincies zit het ministerie regelmatig in de werkgroep om tafel om de resultaten wat betreft het beheer van wilde zwijnen te delen. De provincies hebben in het kader van de uitvoering van de Roadmap plannen opgesteld voor een gebiedsgerichte aanpak voor het beheer van wilde zwijnen.