Grote verschillen aanpak stalbranden tussen België en Nederland

Volgens Prevent Agri, een paritair opgerichte sensibiliseringsorganisatie die landbouwers ondersteunt en begeleidt op onder meer brandveiligheid, kan algemeen gesteld worden dat de branden die nu voorkomen een grotere impact hebben, omdat de capaciteit van de stallen steeds groter wordt. „Een mogelijke verklaring is de toegenomen automatisering van de stallen, zoals automatische voedersystemen of ledverlichtingen”, zegt preventiemedewerker

Robin De Sutter. „Veel van deze zaken werken met lage veiligheidsspanning en zijn dus brandgevaarlijker. Daarenboven zijn er veel meer transformatoren en dergelijke nodig die voor warmteontwikkeling zorgen. In combinatie met de stofontwikkeling en -ophoping in de stal kan dit vrij snel leiden tot een brand. Ook de werkzaamheden zijn legio in de stallen zoals laswerkzaamheden, slijpen en andere instandhoudings- en onderhoudswerkzaamheden die vonken of warme oppervlakken kunnen genereren. In combinatie met de aanwezige mestgassen kan dit leiden tot een snel uitbreidende brand. Parkeer je tractor niet in je opslagloods met stro. Dikwijls worden de pluimveestallen op temperatuur gebracht door middel van warmtekanonnen. Warmtelampen kunnen risicovol zijn, zeker in combinatie met strooisel. Tot slot zijn kortsluitingen (al dan niet door vraatschade door ongedierte), blikseminslag en kortsluitingen in batterijmachines belangrijke oorzaken van branden in bedrijfsgebouwen.”

Wetgeving niet opgevolgd

Volgens De Sutter is er een groot verschil tussen Nederland en België. „In België wordt de wetgeving algemeen opgemaakt zonder specifiek naar een sector te refereren. Nederland heeft veel meer input vanuit de desbetreffende sectoren waardoor de maatregelen dikwijls beter op maat zijn. Prevent Agri brengt de problematiek van stalbranden al twintig jaar onder de aandacht. Maar het resultaat is niet zichtbaar op het terrein. De stallen worden groter en groter. De wetgeving is in België aanwezig maar wordt niet altijd opgevolgd.” De organisatie gaat ook samen met de verschillende provincies duizenden folders verspreiden om landbouwers te sensibiliseren.

Belangrijk knaagdieren te bestrijden

Ook de verzekeringsmaatschappijen mengen zich in het debat. Volgens Manu Mus van verzekeringsmaatschappij Baloise Insurance, is het belangrijk om knaagdieren te bestrijden zodat ze geen elektrische bekabeling aantasten. „Laat elektrische installaties en de verwarmings- en luchtafvoersystemen regelmatig nakijken en keuren om het risico op kortsluiting en andere problemen te verminderen. Rust het gebouw uit met branddetectie en -bestrijdingsmiddelen zoals brandblussers of sprinklers. Idealiter zouden de gebouwen onderverdeeld moeten worden in gescheiden, afsluitbare lokalen. Dit is helaas vaak structureel niet mogelijk voor stallen, bijvoorbeeld omdat ze uitgerust zijn met een centraal luchtafvoersysteem. Preventie is hoe dan ook heel belangrijk, want bij brand kunnen alle dieren ongeschikt voor consumptie verklaard worden omdat ze mogelijk giftige rookgassen hebben ingeademd, bijvoorbeeld afkomstig uit de verbranding van isolatiemateriaal.”

Stof, ammoniak en stro

Volgens verzekeraar AG Insurance zijn de grote risicofactoren voor varkens- en kippenstallen inzake brand: verwarming, isolatiemateriaal en elektrische installatie. „Verplaatsbare, niet conforme heteluchtkanonnen in de stal worden niet aanvaard”, zegt woordvoerder Gerrit Feyaerts. „De verbranding voor verwarming moet in een apart lokaal gebeuren. Het risico is hier ook vaak verbonden met aanwezigheid van stof, ammoniak en stro op de vloer. Qua isolatiemateriaal moeten brandbare materialen zoals polystyreen- en polyurethaanschuimen vermeden worden. Best is minerale wol (glaswol/steenwol). De elektriciteit moet conform en gekeurd zijn. Slechte ventilatie van de mestkelder brengt risico van methaanophoping met zich mee. Dat houdt een risico op ontploffingsgevaar in.”

„Luchtinvoer en ventilatiekanalen vrijhouden om een goede ventilatie te bekomen, is dus zeer belangrijk. Niet roeren in mestafval en oppassen tijdens het ledigen van de kelder. Maak de kabel- en alarmkasten in kippen- en varkensstallen regelmatig stofvrij. Doe een keuring volgens het Algemeen Reglement op de elektrische installaties (AREI). Plaats een cv-ketel in een gecompartimenteerde ruimte en houdt die vrij van brandbare materialen. Plaats stofvrije verlichtingsarmaturen of ledverlichting. En respecteer een absoluut rookverbod.”