Antibioticagebruik varkenshouderij verder afgenomen

De melkveesector laat sinds 2014 een stabiel, laag gebruiksniveau zien. Het antibioticumgebruik in de vleeskalversector is nagenoeg gelijk aan 2020. Het antibioticumgebruik in de kleinere sectoren zoals kalkoenen en konijnen neemt in de loop van de tijd af, maar laat van jaar tot jaar sterke fluctuaties zien. Voor het eerst wordt het gebruik op een groot deel van de Nederlandse melkgeitenbedrijven gerapporteerd. De eerste analyses laten een laag gebruik van antibiotica in dit deel van de geitensector zien.

De verkoop van antibiotica is ten opzichte van het referentiejaar 2009 verder gedaald naar 70,8 procent. Nog steeds wordt er weinig gebruik gemaakt van antibiotica die als laatste redmiddel worden ingezet in de humane gezondheidszorg (fluorochinolonen en 3e en 4e generatie cefalosporinen). Het gebruik van polymyxines ( colistine) is met 21,2 procent afgenomen.

Zeugen, biggen en vleesvarkens

Zeugen/biggen en vleesvarkens hebben een laag gemiddeld antibioticumgebruik. Bij zeugen/biggen is het gebruik afgelopen jaar afgenomen met 9,6 procent, bij vleesvarkens met 19,6 procent. Toch komen bedrijven, waar het gebruik enkele malen hoger ligt dan het gemiddelde gebruik, nog regelmatig voor. Op deze bedrijven worden verdere inspanningen verwacht om het gebruik te verlagen tot een niveau onder de benchmarkwaarde voor aanvaardbaar gebruik. Het percentage bedrijven met een gebruik boven de SDa-actiewaarde is afgenomen tot minder dan 20 procent.

Speenbiggen

Het mediane gebruik bij speenbiggen is afgenomen van 9,5 DDDAF naar 6,9 DDDAF (dierdagdosering). Het gemiddelde gebruik is gelijk gebleven, dit wordt veroorzaakt door enkele bedrijven met een extreem hoog gerapporteerd gebruik. De verdeling van het antibioticumgebruik bij speenbiggen heeft een zeer lange staart. Dit betekent dat zeer hoog gebruik regelmatig voorkomt op bedrijven waar veel problemen zijn met infectieziekten. Ook zeer laag gebruik (minder dan één dierdagdosering) of nulgebruik komen regelmatig voor. Het percentage bedrijven met een structureel hoog gebruik is afgenomen van 16,1 procent naar 13,8 procent, maar dit blijft relatief hoog. De voorlopige benchmarkwaarde is voor de speenbiggen vastgesteld op 20 DDDAF. Van de bedrijven met speenbiggen heeft 21 procent een gebruik boven de voorlopige actiewaarde van de SDa, vorig jaar was dit 28 procent.

Perspectief voor verdere afname

Verdere vermindering van het antibioticumgebruik en verlaging van het risico op vorming van antibioticumresistentie zal vooral moeten komen van bedrijven met een structureel hoog gebruik. Er zijn nog bedrijven waar het gebruik boven de benchmark ligt en dierenartsen die structureel meer voorschrijven dan hun collegae. Met de introductie van de nieuwe benchmarksystematiek voor dierenartsen hebben de sectoren en de dierenartsen afgesproken gezamenlijk op te trekken in het aanpakken van deze problematiek en zijn er per sector plannen daarvoor gemaakt. De resultaten van 2021 zijn positief en bieden perspectief voor een verdere afname van het gebruik van antibiotica waarbij de focus blijft liggen op de structureel hoog gebruikende bedrijven en hun dierenartsen.