Column: Sjaak van der Tak laat het ware boerengezicht zien

Het begon vandaag al goed. Dat is sarcastisch bedoeld. De regering of Remkes gaf aan dat het gesprek in een goede sfeer verliep, maar LTO Nederland sprak dat op Twitter tegen. Er zat of zit blijkbaar toch enige ruis op de lijn of de definitie van een ‘goede sfeer’ wordt door beide partijen anders geïnterpreteerd.

Dat elitaire grapje was totaal niet van toepassing, want in welke wereld is de stikstofcrisis komkommertijdnieuws?

‘Het is komkommertijd’, sprak een zichtbaar geïrriteerd Remkes voor de camera’s en toegestroomde pers. Dat elitaire grapje, of was het een lompe uiting van frustratie, was totaal niet van toepassing, want in welke wereld is de stikstofcrisis komkommertijdnieuws? Beetje denigrerend naar boer en journalist. De pers kwam juist massaal naar Utrecht, omdat heel Nederland benieuwd was of overheid en boeren uit de impasse kwamen. Dat is gedeeltelijk en uitermate voorzichtig gelukt. Een oplossing vinden voor de PAS-melders moet in de hoogste versnelling. We gaan voor de natuurwaarden niet meer kijken naar de depositie, maar meer naar de emissie van boeren. Niet vreemd dat voor deze insteek is gekozen, want inmiddels moet bij het ministerie ook wel duidelijk zijn dat er geen zinnig woord over de daadwerkelijke depositie te vertellen is. Gewoonweg omdat de depositie gebaseerd is op onvoldoende onderbouwd giswerk.

Maar vandaag heeft wel iets positief gebracht: vakbondsleider Sjaak van der Tak liet even zijn glorie voor de camera zien. Zelden heb ik een LTO-voorzitter zo boos en geïrriteerd gezien. Prachtig. Sjaak van der Tak liet zijn spierballen na het eind van het gesprek met Remkes zien. Hoe hij daar met een rechte rug als één man vóór de sector stond? Precies zoals het plaatje met de hooivork in de kleren van Sjaak van der Tak aanduidt.

(Tekst gaat na Twitterbericht verder)

„Voor nu is het klaar. Wat er nu ligt, is te weinig. De bal ligt bij het kabinet. Het is aan hen om de vertrouwensbreuk te herstellen en met oplossingen voor de boeren te komen.” Duidelijke taal waar elke boer achter kan staan en Van der Tak gaf met zijn houding bijna direct aan dat hij een andere interpretatie aan de definitie van ‘goede sfeer’ gaf. Van der Tak ontpopte zich vandaag tot die boerenleider die de Nederlandse sector nodig heeft. En de tactiek dat LTO niet met LNV in gesprek zou gaan, maar een boodschap kwam afleveren, was natuurlijk briljant. Een boodschap waar alle landbouworganisaties en vakbonden achterstonden. In gesprek gaan of een boodschap afleveren zijn natuurlijk twee verschillende dingen. Vandaag was Van der Tak de boodschapper. Waar Calon eerder jammerlijk faalde, is het Van der Tak wel gelukt om al die springende kikkers in één kruiwagen te houden.

Het tij lijkt vandaag toch te keren en daar heeft het huidige kabinet mede voor gezorgd met haar stikstofplan

Het is alweer even geleden dat LTO dé landbouworganisatie van Nederland was. De organisatie die iedereen nog serieus nam. Ja, elke sector had nog wel een eigen vakbond, maar daar had ’s lands grootste organisatie weinig van te duchten. Maar het LTO werd langzaam niet meer het LTO van vroeger. De weerstand groeide. Zeker in de tijd toen Marc Calon de kar helemaal op het verkeerde spoor trok. Boeren vervreemden totaal van ‘hun’ standsorganisatie. Een groot deel vond heil bij de opkomende FDF en Agractie. Die gingen tenminste wel op de barricaden.

Toen kwam Sjaak. Sjaak van der Tak. Hij beloofde er te zijn voor alle boeren. Dus ook voor de strijdgrage FDF’ers, de actieroeptoeters van Agractie en andere vakbonden. Zijn charme heeft hij mee. Zijn karakter heeft iets innemends. Maar ook iemand die kan verbinden. En mensen die hem langer kennen, weten dat hij ook ballen kan tonen. In eerste instantie leek Sjaak niet echt uit de verf te komen. LTO bleef haar doffe imago maar houden en veel boeren dreven steeds verder van de LTO af. Maar het tij lijkt vandaag toch te keren en daar heeft het huidige kabinet mede voor gezorgd met haar stikstofplan. Door ook LTO buiten spel te zetten, is er wissel om gegaan. Ook zij keren uiteindelijk de LNV de rug toe. En dat zien we nu terug in het optreden van Sjaak van der Tak.

In schril contrast tot Remkes en Van der Tak staken de drie bewindslieden af met een laf aftreksel van woordenbrouwsel

Het begon al met de deelname aan het boerenprotest in Stroe. Daar stond de LTO-voorman op de barricaden. Maar dat waren nog woorden. Inmiddels zien we daden. Eerst door het standpunt om niet een verkennend gesprek aan te gaan met Remkes. Het besluit om toch het gesprek aan te gaan, leek even een kink in de kabel. Maar woensdagavond kreeg Sjaak het toch voor elkaar om de anderen te overtuigen dat het goed is om één gezamenlijk gedragen, duidelijke boodschap af te geven richting Remkes en het kabinet. Mark van den Oever, die als een blad omdraaide en Sjaak een veer (of hooivork) geeft. Sjaak van der Tak als één gezicht voor vrijwel de hele sector! Dat deze gezamenlijk gedragen boodschap met boodschapper Van der Tak een luisterend oor vond, bleek uit de duidelijke taal die Remkes uitte dat er wel degelijk zaken moeten veranderen in de stikstofplannen.

In schril contrast tot Remkes en Van der Tak staken de drie bewindslieden af met een laf aftreksel van woordenbrouwsel. Veel blabla, veel clichés en veel betekenisloze zinnen. Er kon bovendien nauwelijks een excuus vanaf. „Als het helpt, wil ik best mijn excuus aanbieden”, zei minister Staghouwer. Wat? En Van der Wal bood excuses aan, waarvan niet duidelijk werd of deze echt gemeend waren. Bij Rutte klonk het excuus wel gemeend, maar dat is de indruk die de premier altijd geeft. Het maakte allemaal geen geweldige of zelfs een slappe indruk. Vandaag hebben de boeren onder leiding van Van der Tak het debat gewonnen door kristalhelder te laten zien waar ze staan. De bal ligt nu echt bij de overheid.