POV over wijziging prijsindexsysteem: 'Vion bespaart daarmee tot vier miljoen'

Naar aanleiding van de veranderende marktsituatie in Duitsland, besloot Vion om de VEZG-prijs uit het mandje te halen en dit aandeel (21 procent) evenredig te verdelen over de andere noteringen uit Denemarken (Danish Crown), Spanje (Lerida), België (Westvlees), Nederland (1/3 Van Rooi Meat, 1/3 Westfort, 1/3 Compaxo) en de DG Agri Pig Carcass-notering.

De POV volgt het PIG-systeem op de voet en wekelijks houdt wekelijks in de gaten hoe de prijsontwikkeling verloopt. In het voorjaar, met de nieuwe samenstelling, liep Vion tijdelijk op het mandje voor, maar vanaf april werd de achterstand groter. Duteweerd: „Als Vion niet had ingegrepen, dan had Vion aan het einde van het jaar naar verwachting 3,7 cent per kilogram na moeten betalen. Nu Vion het Duitse aandeel eruit heeft gehaald, scheelt dat 0,8 cent over het hele jaar; ze moet dan 2,9 cent nabetalen.” Als de POV dat terugrekent naar het werkelijke aantal kilo’s, dan is dat veel geld. „Vion bespaart daarmee vier miljoen en dat gaat ten koste van de varkenshouders. Dat is nogal wat.”

Vion neemt afstand van de bedragen die de POV noemt, vertelt een woordvoerder van de slachterij. „Dit is een berekening van de POV. We distantiëren ons van de bedragen die de POV noemt want je kunt nu niet aangeven wat er aan eind van het jaar betaald gaat worden. De daadwerkelijke uitkomst van het mandje is sterk afhankelijk van hoe de verschillende noteringen in het mandje in het laatste kwartaal (Q4) zullen gaan muteren. Dit kan pas aan het einde van het jaar berekend worden en wordt dan uitbetaald volgens dezelfde systematiek als elk jaar, namelijk in de vijfde week van 2023. En daarnaast biedt PIG varkenshouders de zekerheid dat Vion een concurrerende prijs betaalt ten opzichte van een mandje van representatieve (inter)nationale noteringen en een verkoopgerelateerde component over een periode van 12 maanden.”

Verstoorde marktsituatie

Vion past de samenstelling van het mandje aan, omdat Duitsland van week 33 t/m 37 sterk afwijkend is gaan muteren ten opzichten van andere omringende landen, legt de woordvoerder uit. „Dit is ook de reden dat Vion de Duitse notering tijdelijk buiten werking heeft gesteld. Dit neemt niet weg dat andere noteringen die positief bijdragen aan het mandje onverlet doorlopen. De opschorting van Duitsland binnen het PIG-systeem vanaf 26 september 2022 (week 39), laat de werking gedurende week 1 t/m week 38 van 2022 onverlet.”

Als reden voor de afwijkende noteringen en de sterk verstoorde marktsituatie, noemt Vion Afrikaanse varkenspest. „Duitsland heeft hierdoor beperkte toegang tot diverse exportmarkten in Europa alsook de wereldmarkt. Daarnaast was er een zeer sterke productieafname in Duitsland ten gevolge van strengere dierenwelzijnsregels in combinatie met de slechte economische situatie. Dit alles resulteert in een sterke reductie van de varkensvleesproductie in Duitsland waardoor de Duitse markt versneld zelfvoorzienend wordt. Er is hiermee een trendbreuk waarbij Duitsland van een exporterend land versneld naar zelfvoorzienend gaat.”

Over de argumentatie van Vion, dat de Duitse varkensprijs uitloopt op de andere noteringen binnen het mandje, heeft Duteweerd wat vraagtekens. „We hebben altijd met zijn allen geroepen dat Nederland en Duitsland één markt zijn. De Nederlandse markt volgt de Duitse noteringen. Het zou een trendbreuk zijn als dat nu anders zou liggen. En daar komt nu bij: Duitsland heeft Afrikaanse varkenspest binnen de grenzen. Daardoor zijn ze diverse exportmarkten kwijtgeraakt. Duitsland is daardoor meer een eigen thuismarkt geworden; onder de slachterijen is veel concurrentie om de varkens aan de haak te krijgen. Dit noemde Vion ook als reden aan mij. Dat vind ik wel bijzonder. Als Nederland hebben we een betere exportsituatie dus dan zou onze prijs ook beter moeten zijn, zou je zeggen.”

Meer overleg

Op de vraag in hoeverre Vion overleg heeft gevoerd met de boeren, reageert de woordvoerder dat de varkenshouders per brief geïnformeerd zijn. „Dit conform de voorwaarden in de overeenkomst." Duteweerd noemt het net als in januari een slechte zaak dat Vion deze marktinterventie onderneemt zonder overleg met de leveranciers van de keten en de POV. „Ik spreek veel varkenshouders die aangeven dat Vion achterloopt op de eigen wekelijkse referentie. Die 3,7 cent was een mooie meevaller, maar daar wordt nu aan getornd. Dat is een kwalijke zaak, helemaal omdat dit zonder overleg gebeurt.”

Daar zit ook de verontwaardiging van de POV. „Vion wilde vertrouwen wekken door het PIG-mandje te herintroduceren op 1 januari 2022. Gaandeweg blijkt dat ze er zelf last van hebben om welke reden dan ook. Zonder overleg wordt de samenstelling van het mandje aangepast ten koste van varkenshouders. Blijkbaar is het eigen gewin belangrijker dan het vertrouwen van de leveranciers.”

Duteweerd vindt dat Vion over zulke zaken in gesprek moet met de leveranciers en de POV. „Als varkenshouderij hebben we allerlei ambities en praten we veel over ketensamenwerking, maar het is jammer dat dit telkens eenzijdig is. Met zon stap van Vion zitten we de POV betreft nog veraf van vruchtbare ketensamenwerking. Het blijft ieder voor zich.”

Naar ACM

De POV heeft aan de Autoriteit Consument en Markt gevraagd of de marktinterventie van Vion, maar ook van Best Star Meat, mogelijk zijn. Daarnaast gaat de organisatie ervan uit dat de partijen die het betreft nog eens achter de oren krabben en in de spiegel kijken; met dat ze uiteindelijk besluiten om de interventie terug te draaien. Als dat niet gebeurt, beraadt de POV zich op de posities in samenwerkingsverband. Samen doorwerken nu aan een betere toekomst, terwijl de realiteit anders laat zien, heeft wat de POV betreft geen zin.