Belgische varkenshouderij heeft lagere kostprijs dan Nederland

Wat direct opvalt aan de cijfers van Interpig is dat Denemarken het wat betreft kostprijs aanzienlijk beter doet dan Nederland. De Denen hebben een kostprijs van 1,46 euro en de Belgen staan met 1,55 euro op de derde plaats in West-Europa en Hongarije op plek twee met een kostprijs van 1,54 euro. In Spanje en Frankrijk ligt de kostprijs op 1,58 en Duitse varkenshouders zijn 1,79 euro kwijt per kilogram slachtgewicht. Wereldwijd doen Brazilië (tussen de 1,15 en 1,27 euro) en Amerika (1,32 euro) het goed. De West-Europese landen produceren circa 25 procent duurder dan Brazilië, Canada en de VS.
De berekening van Interpig gaat echter over het jaar 2021. Dit jaar zal de kostprijs aanzienlijk hoger liggen, zo vermoedt Interpig. De gestegen voerkosten sinds de oorlog in Oekraïne hebben geleid tot forse kostenstijgingen. Bij de actuele voer- en energieprijzen ligt de kostprijs in Nederland op 2,19 euro per kilogram, terwijl de marktprijs van varkens daar op dit moment (Vion 1,77 euro/Boerenvarkensprijs 2,01 euro) substantieel onder ligt.
Gunstige voerefficiëntie
De voerefficiëntie in de Nederlandse varkenshouderij is gunstig en daardoor zou de kostprijs lager moeten zijn, maar door bovengemiddelde hoge voerprijzen resulteert dat niet in een voordeel. Bedrijven in Denemarken produceren een belangrijk deel van hun voergrondstoffen zelf, wat resulteert in een duidelijk voerkostenvoordeel. De mestafzetkosten blijven met circa 10 eurocent per kilogram karkasgewicht een last en hoger dan in onze buurlanden (1 tot 4 eurocent/kg).
Huisvestingskosten in vooral Duitsland en Spanje nemen toe, vooral vanwege hogere investeringsbedragen per dierplaats. De investeringen nemen in Nederland ook toe, maar dit wordt deels gecompenseerd door een hogere daggroei van de vleesvarkens. Bouwkosten stijgen onder andere door beperkte beschikbaarheid van materiaal en mensen.
Zeugen en biggen
De zeugproductiviteit, berekend in aantal slachtvarkens geproduceerd per zeug per jaar, is in Nederland niet duidelijk toegenomen, terwijl deze in omringende landen nauwelijks stijgt en in Spanje zelfs iets terugloopt. De Spaanse varkenshouderij heeft te maken met een PRRS-virus dat duidelijk effect heeft in de zeugenhouderij.
De berekende kostprijs voor een big, gecorrigeerd naar 30 kilogram voor correcte vergelijking, bedroeg vorig jaar in Nederland 60 euro. In Denemarken lag dat op 55 euro en in Spanje op 59 euro. Daarentegen lagen de kosten in Duitsland per 30 kilogram big op 69 euro. Denemarken en Nederland hebben volgens Interpig een duidelijk kostenvoordeel op Duitsland.
Biggenstroom richting Duitsland
De kostprijs in Nederland ligt hoger dan in omringende landen. Uitgesplitst naar bigproductie en vleesvarkensproductie is te zien dat de bigproductie een kostenvoordeel heeft ten opzichte van belangrijk afzetland Duitsland en ook andere afzetlanden. Dit is dan ook een verklarende factor voor de toegenomen biggenstroom richting Duitsland.
Daarnaast krijgen Duitse zeugenhouders de komende jaren te maken met forse investeringen voor welzijnsvoorzieningen: met een overgangstermijn van acht jaar moet de dekstal omgebouwd worden naar groepshuisvesting met minimaal 5 vierkante meter per aanwezige te dekken zeug, en met een overgangstermijn van 15 jaar moeten de kraamzeugen in een vrijloopsysteem gehouden worden. Het is dan ook te verwachten dat veel zeugenbedrijven afhaken en binnen 10 jaar zullen stoppen. De importafhankelijkheid voor biggen in Duitsland zal daarmee vergroot worden.
InterPIG
De Nederlandse varkensproductie maakt deel uit van een Europese en wereldwijde markt. Om meer zicht te krijgen op de concurrentiepositie van de Nederlandse varkenshouderij is een kostprijsvergelijking uitgevoerd. Dit is onderdeel van het internationale InterPIG-netwerk met momenteel leden uit 18 landen. Ieder jaar produceert InterPIG een kostprijsvergelijking van primaire varkenshouderij. Wageningen Economic Research is lid van InterPIG sinds het begin in 2003.

Tekst: Reinout Burgers
Al bijna 25 jaar volg en schrijf ik als journalist onder meer over de varkenshouderij en pluimveehouderij. Twee uiterst boeiende en dynamische sectoren met veel gepassioneerde ondernemers.
Beeld: Ruth van Schriek
Bron: InterPIG