Inkomen zeugenhouders en gesloten bedrijven flink gedaald in 2022
Het inkomen in de varkenshouderij blijft in 2022 op een gelijk, maar laag niveau. Dit is een verschil met andere sectoren. In de melkveehouderij is in 2022 een gemiddeld recordinkomen behaald. Ook de akkerbouwers hebben een goed jaar achter de rug.
Oorlog
Het geraamde bedrijfsinkomen in de varkenshouderij komt in 2022 uit op 21.000 euro gemiddeld per onbetaalde arbeidsjaareenheid (aje, arbeidskracht die minder dan tweeduizend uur werkt, red.). Dit is tweeduizend euro minder dan in 2021. Dit jaar stegen de prijzen voor biggen en vleesvarkens ten opzichte van vorig jaar. Zo brachten de biggen gemiddeld 20 procent meer op en vleesvarkens 24 procent. Omdat de dieren meer waard zijn, heeft dit een positief effect op de eindbalans. De overige opbrengsten zijn gezakt door het wegvallen van coronasteunmaatregelen van het Rijk. Aan de andere kant stegen de totale kosten met 31 procent in 2022. Dit heeft te maken met de oorlog in Oekraïne, die een stempel drukt op de handel van grondstoffen en energie.
Met die kostenstijging werden vooral zeugenhouders en gesloten varkenshouders geraakt. De inkomens van zeugenbedrijven dalen met 55 euro naar 49.000 euro negatief per onbetaalde aje. De inkomstendaling op gesloten bedrijf is met 29.000 euro per onbetaalde aje tot 14.000 minder groot. Vleesvarkensbedrijven behalen met 108.000 euro per onbetaalde aje een positief inkomen. Dat komt door de hogere opbrengsten van vleesvarkens, die sterker stijgen dan de kosten van biggen, voer en energie.
Varkenscyclus
Zeugenhouders zien nu al verschillende jaren negatieve inkomsten. Een groot deel van hen heeft inmiddels al een negatieve kasstroom, waarbij grote aanpassingen nodig zijn om dat op te lossen.
Misschien dat 2023 uitkomst brengt. Varkensmarktspecialist Robert Hoste ziet de prijzen voor varkensvlees en voor biggen nu al stijgen, en verwacht dat die stijging volgend jaar door zal zetten. „Het aantal varkensslachtingen zal de komende tijd afnemen”, vertelt hij. Landen in Oost-Europa hebben last van varkenspest en in Spanje woedt de PRSS-ziekte.
Mede daardoor zal het aantal varkensslachtingen in het laatste kwartaal van dit jaar zo’n zes procent lager liggen dan een jaar eerder, wordt het aantal varkensslachtingen voor het eerste kwartaal van 2023 in officiële statistieken ook zes procent lager ingeschat.
„En zes procent is wel veel”, zegt Hoste. „Dat doet de markt wel kantelen.” Hij ziet wel mogelijkheden voor een biggenprijs van 70 euro en een varkensprijs van €2,10. „Al moet daarvoor de grens van twee euro wel worden genomen, en dat is toch wel een psychologische barrière.”
Inkomen andere sectoren
In 2022 wordt het gemiddelde inkomen uit bedrijf per onbetaalde arbeidsjaareenheid (aje) voor land- en tuinbouwbedrijven geraamd op 100.000 euro. Dat is 18.000 euro hoger dan het gemiddelde inkomen van 2021. Het inkomen in 2022 is ook € 34.000 hoger dan het gemiddelde over de periode 2017-2021. De spreiding rondom het gemiddelde inkomen is dit jaar groter dan in andere jaren. Zo wordt voor 20 procent van de bedrijven een inkomen per onbetaalde aje geraamd van minder dan 2.000 euro. Voor een even zo grote groep wordt een inkomen geraamd boven de € 155.000 per onbetaalde aje.
Tussen de sectoren zijn er verschillen. In 2022 zijn er in alle land-en tuinbouwsectoren sterke kostenstijgingen voor energie, veevoer en kunstmest. In een aantal sectoren worden deze kostenstijgingen ruimschoots gecompenseerd door hogere opbrengstprijzen voor geleverde producten zoals in de melkveesector, de akkerbouw en de glasgroenteteelt. In de pluimveesector hebben leghennenhouders een hoger inkomen, terwijl het inkomen van vleeskuikenhouders is gezakt.
Tekst: Bas Lageschaar
Bas Lageschaar groeide op tussen de weilanden in de Achterhoek. Daardoor had hij altijd al belangstelling voor de agrarische sector. Voor Agrio zit hij in de redactie politiek en beleid. Bas volgt het laatste (regionale) nieuws op de voet en schrijft voor de regionale websites en verschillende printuitgaven.
Tekst: Wim van Gruisen
Zoon van een Zuid-Limburgse pluimveehouder met eigen slachterij, geschoold als econoom. Sinds 2011 in dienst van Agrio, waar hij artikelen schrijft voor de regio- en vakbladen en de Agrio-websites. Zijn focus lag aanvankelijk op landbouweconomie, tegenwoordig vooral op de Haagse en Brusselse politiek.
Bron: Wageningen Economic Research