Column: 2022 was een bijzonder jaar
Ik schrijf in mijn columns niet over mijn eigen bedrijf maar om de bijzonderheid van dit jaar te duiden, vind ik dat nu wel op zijn plaats. Ons bedrijf bestaat namelijk 125 jaar en dat hebben we goed gevierd. Gelukkig maar want in 1997, toen we 100 jaar bestonden, zijn alle festiviteiten afgelast. Er was namelijk varkenspest in Nederland en daarmee verloren we driekwart van onze omzet. Bovendien was het voor boeren een zeer emotionele tijd. Geen reden voor een feestje dus. Ook dit jaar liepen we een risico dat we zaken moesten afgelasten, maar corona was net voldoende weg en de oorlog in de Oekraïne vonden we (net) geen reden genoeg om ons jubileum niet te vieren. Die oorlog tekende wel 2022 dus daar kom ik nog even op terug.
Bovendien was het voor boeren een zeer emotionele tijd
In die 125 jaar hebben we veel mooie dingen meegemaakt maar natuurlijk ook regelrechte rampen. Ons bedrijf heeft twee wereldoorlogen overleeft en zoals gezegd een zeer heftige periode tijdens de varkenspest in 1997. Ik denk wel eens: 'Als we dat kunnen overleven, kunnen we alles aan. Daar verandert D66 niets aan'. Dat we nog een mooie toekomst voor ons hebben, bevestigde onze koning Willem Alexander in juni. Het heeft zijne majesteit namelijk behaagd ons het Predicaat Hofleverancier te geven. Dat krijg je niet zomaar en één van de criteria is dat je bedrijf continuïteit heeft. Is dat een stille steun van onze koning aan de boeren?
Door de oorlog ontploften (bijna letterlijk) de prijzen
Zoals gezegd heeft de oorlog in Oekraïne een enorme stempel op dit jaar gedrukt. We gingen 2022 al in met dure grondstoffen maar door de oorlog ontploften (bijna letterlijk) de prijzen. Bovendien kwam er een groot risico bij dat we sommige grondstoffen helemaal niet meer zouden kunnen krijgen. Rusland en Oekraïne zijn samen namelijk een enorme producent van agrarische producten. Gelukkig hebben we alle problemen kunnen tackelen, in goede samenwerking met onze leveranciers. Er wordt wel eens gezegd dat de voedselketen te lang is en onnodig duur, maar ook nu hebben we weer bewezen (net zoals tijdens de heftigste coronaperiode) dat die ketens zeer flexibel zijn en de ondernemers in die keten er niet alleen maar tussen zitten om geld te vangen. De prijzen van voer waren en zijn extreem hoog maar dankzij goede inkoopposities en goede ketensamenwerking zijn we toch in staat geweest om weg te blijven bij de hoogte pieken. Helaas kon de varkensprijs niet voldoende meestijgen en is de financiële druk bij veel varkenshouders hoog. Bij de huidige varkensprijzen en dalende voerprijzen zou 2023 er voor de varkenshouder goed uitzien.
Bij de huidige varkensprijzen en dalende voerprijzen zou 2023 er voor de varkenshouder goed uitzien
Naast de problemen met grondstoffen hebben we natuurlijk ook de stijging van de energieprijzen. Voor iedereen zijn de prijzen van stroom en gas sterk gestegen. Het kan bijna niet anders dan dat die weer flink dalen maar de vraag is hoe en wanneer. Uiteindelijk zullen ook deze kosten moeten worden betaald door de consument, maar de ketens waarin we werken zullen dat niet zomaar accepteren.
Ondanks deze grote inflatie draait de economie op volle toeren en is de werkeloosheid laag. Goede mensen krijgen is dus echt een uitdaging en lonen nemen toe. Als werkgever solliciteer ik tegenwoordig bij potentiële werknemers. Een recessie is dan eigenlijk helemaal niet zo erg.
Hopelijk geeft onze regering snel duidelijkheid voor de toekomst
Hopelijk geeft onze regering snel duidelijkheid voor de toekomst en dan voor een goede toekomst welteverstaan (alles wegsaneren is namelijk ook duidelijk). In 2022 hebben we met zijn allen een flinke strijd gevoerd tegen het regeringsbeleid. De vreedzame bijeenkomst in Stroe was daarin één van de hoogtepunten en ik denk dat we veel burgers en een paar politici wel positief geraakt hebben. Hopelijk gaan we dat echt terugzien in het landbouwbeleid dat onze nieuwe minister in het eerste kwartaal van volgend jaar presenteert. Er zijn in ieder geval allerlei gesprekstafels in oprichting en we mogen meepraten. Nu nog tafelgenoten en een minister die luisteren. In maart van 2023 kunnen de burgers voor de provinciale verkiezingen nog een duidelijke boodschap geven aan deze regering. In Brabant moet er dan zeker wat gebeuren want deze provincie eist van boeren wat ze zelf absoluut niet kan waarmaken met de vergunningsverlening. Het wordt tijd dat Brabant in de pas gaat lopen met het landelijk beleid.
De groeiende wereldbevolking blijft eten en wij blijven produceren
Ondernemen is vooruitzien en dat valt op dit moment in Nederland en de EU niet mee. Wat mij betreft boeren we gewoon door en zorgen we dat we snel kunnen schakelen. Er zijn altijd meerdere scenario’s die tot succes kunnen leiden. Op het einde van dit jaar met een lach en een traan blijf ik onverminderd positief. De groeiende wereldbevolking blijft eten en wij blijven produceren. En dat kunnen we in Nederland nog steeds als de beste.
