Monitor de gezondheid van uw kraambiggen!

Gezondheidsproblemen in de kraamstal hebben een negatieve impact op de prestaties van de gespeende biggen en vleesvarkens. Biggen die tijdens de zoogperiode een groeiachterstand oplopen zullen dit na het spenen niet meer inhalen. Het tijdig opsporen en aanpakken van gezondheidsproblemen tijdens de zoogperiode is dan ook cruciaal. Enkele specifieke risicofactoren die een bedreiging vormen voor de gezondheid van biggen in de kraamstal zoals biestopname, ijzervoorziening en darmgezondheid verdienen speciale aandacht.

Goed begonnen is half gewonnen

Gezonde biggen met een goed speengewicht zullen ook na het spenen beter presteren. Studies bevestigen dat de biggen met de hoogste speengewichten na het spenen het snelst groeien en dat de gewichtsverschillen tussen lichte en zware biggen na het spenen alleen maar toenemen. Het speengewicht is dus een belangrijke bepalende factor voor de groeiprestaties tijdens de volledige levensduur van een vleesvarken.

Enkele belangrijke bedreigingen voor de gezondheid en prestaties van biggen in het kraamhok zijn onvoldoende biestopname of opname van biest van slechte kwaliteit, ondermaatse ijzervoorziening met bloedarmoede tot gevolg, darmproblemen door infecties met onder andere Escherichia coli (E. coli), Clostridium perfringens type A en type C, rotavirussen en Cystoisospora suis (de parasiet die coccidiose veroorzaakt).

Biestopname

Biggen die voldoende kwaliteitsvolle biest drinken hebben minder kans op ziekte en hebben een hoger speengewicht. De biestopname kan op verschillende manieren beoordeeld worden. Eenvoudige methodes zijn een visuele controle van de buikvulling van de biggen of het meten van de gewichtstoename tijdens de eerste 24 uur. Een andere manier is de bepaling van de hoeveelheid afweerstoffen in het bloed 24 uur na de geboorte. Zowel het totale gehalte aan afweerstoffen (immunoglobuline G) als het gehalte aan afweerstoffen tegen een specifieke ziekteverwekker kunnen een goede indicatie geven van de biestopname.

IJzervoorziening

Biggen krijgen al kort na de geboorte te maken met ijzertekorten. Om deze tekorten aan te vullen, krijgen ze tijdens de eerste levensdagen een ijzerinjectie. De doeltreffendheid van deze ijzerbehandeling wordt zelden gecontroleerd. Toch leert de ervaring dat de ijzerwaarden van biggen rond speenleeftijd suboptimaal kunnen zijn of dat biggen zelfs klinische bloedarmoede kunnen hebben, ondanks de standaard ijzerinjectie.

Bloedarmoede door ijzertekort kan opgespoord worden door een bepaling van het hemoglobinegehalte in het bloed van biggen rond speenleeftijd. Deze test kan snel en gemakkelijk op het bedrijf zelf uitgevoerd worden door gebruik te maken van een draagbaar HemoCue^â meettoestel. Eén druppel bloed, die wordt verkregen door een bloedvat in het oor aan te prikken, volstaat voor de meting.

De doeltreffendheid van de ijzerbehandeling kan gecontroleerd worden door bepaling van het hemoglobinegehalte in het bloed

Geboortediarree

Diarree tijdens de eerste levensdagen wordt veroorzaakt door een samenspel van factoren, waaronder de aanwezigheid van bacteriële en/of virale ziekteverwekkers en verschillende management- en omgevingsfactoren.

Identificatie van de betrokken ziekteverwekkers gebeurt meestal door laboratoriumonderzoek op mestmonsters. Het is echter ook mogelijk om gebruik te maken van een snelle antigeentest. Deze test spoort de aanwezigheid op van Clostridium perfringens, rotavirus en de aanhechtingsfactoren F4, F5 en F41 van E. coli in mestmonsters van biggen met diarree. Het voordeel van deze test is dat hij ter plaatse op het bedrijf kan uitgevoerd worden en dat de resultaten al na een 10-tal minuten kunnen afgelezen worden.

De ziekteverwekkers aanwezig in mest van biggen met geboortediarree kunnen aangetoond worden met een snelle antigeentest

Coccidiose

Coccidiose is een vaak voorkomende oorzaak van diarree bij biggen tijdens de tweede en derde levensweek en veroorzaakt een vertraagde of ongelijke groei. De parasiet die coccidiose veroorzaakt, beschadigt het darmslijmvlies en verstoort de verterings- en absorptieprocessen in de dunne darm.

In het verleden was men voor de diagnose van coccidiose vooral aangewezen op het aantonen van oöcysten (de eitjes van de coccidiose parasiet) in mest door middel van microscopisch onderzoek. Dit onderzoek wordt bemoeilijkt door het hoge vetgehalte van de mest van zuigende biggen en kan hierdoor fout-negatieve resultaten opleveren. Sinds kort stelt Ceva in samenwerking met het lab van Dierengezondheidszorg Vlaanderen (België) een PCR-test ter beschikking voor het aantonen en kwantificeren van de coccidiose parasiet in mest. Naast rectale mestmonsters kunnen ook omgevingsmonsters gebruikt worden voor het PCR-onderzoek. Deze omgevingsmonsters kunnen verzameld worden door met een schuurspons over de vloer van het kraamhok te wrijven om zo mest van meerdere biggen te verzamelen.

De coccidiose parasiet kan aangetoond worden door PCR-onderzoek op mestmonsters die verzameld worden met behulp van een schuurspons

Baby Big Health Check gezondheidsmonitor

Om de hierboven vermelde risicofactoren voor de gezondheid van biggen in de kraamstal in kaart te brengen, ontwikkelde Ceva het Baby Big Health Check programma. Dit is een gezondheidscheck voor biggen in het kraamhok, gericht op bedrijven met tegenvallende prestaties. Aan de hand van een checklist voert een dierenarts een controle uit van de gezondheid en het kraamstalmanagement. Daarbij is er aandacht voor de biestopname en wordt de ijzervoorziening en darmgezondheid gecontroleerd door gebruik te maken van de vermelde methodes.

Geïnteresseerd in een Baby Big Health Check onderzoek voor uw bedrijf?
Scan de QR-code en vul uw gegevens in