Horrevorts: ‘Handel in CO2-rechten nog niet profijtelijk’

Emissiehandel in de landbouw is voor Nederland uniek. De vijf varkenshouders van het Netwerk Mestvergisting Zuid-Nederland zijn de eersten in Nederland die hiermee beginnen. Ze hebben onlangs elk een biogasinstallatie gebouwd voor de opwekking van energie en de ontwikkeling van duurzame varkenshouderij. De varkenshouders hopen extra opbrengst te genereren uit de verkoop van de CO2 rechten.

Handel in CO2-rechten. Hoe werkt dat?
„Er is een verplichte CO2 markt en een vrijwillige markt. Grote bedrijven, zoals Nuon en Shell zijn verplicht om hun uitstoot van CO2 te verminderen. Kleinere bedrijven kunnen dit vrijwillig doen. Wij hebben allemaal een biogasinstallatie die groene stroom en warmte opwekt. Doordat we de warmte in ons eigen bedrijf kunnen benutten, besparen we ook aardgas en daarmee CO2-uitstoot. Onze mest wordt tevens rechtstreeks verwerkt in de vergister, waardoor we methaanemissie - ook een broeikasgas - uit de mest voorkomen. Hierdoor hebben we minder uitstoot van CO2 en kunnen wij alle rechten op de vrijwillige markt verkopen. De rechten die vrij komen, kunnen bijvoorbeeld door Eindhoven Airport gekocht worden om de uitstoot van CO2 door vliegtuigen op te vangen.”

Hoe krijgt een boer of bedrijf CO2-rechten?
„Een bedrijf dat CO2 rechten wil verkopen, moet eerst met onafhankelijke wetenschappelijke bronnen vaststellen dat het ook werkelijk minder CO2 uitstoot en hoeveel dit is. Hierbij wordt uitgegaan van de beginsituatie van een bedrijf, voordat met de reductie van CO2 door de bijvoorbeeld de bouw van een biogasinstallatie is begonnen. We werken samen met het Duitse bedrijf ARA dat de dossiers van de bedrijven opstelt en ook de rechten voor ons kan verkopen. Het dossier moet vervolgens door een onafhankelijke instantie worden gecertificeerd.”

Hoever zijn jullie met het project gevorderd?
„De certificering zit in de afrondende fase. Als alles is afgerond, kunnen we onze rechten verkopen. We voldoen inmiddels aan alle eisen.”

Hoe kwamen jullie op het idee om de CO2-rechten te verkopen?
„Een groep van vijf boeren van het Netwerk Mesterverwerking Zuid-Nederland besloot om samen te werken in de bouw van de biogasinstallaties en al snel kwamen we op het CO2-verhaal via de informatie van een vooruitstrevende Nederlandse varkenshouder in Duitsland. We lieten ons uitvoerig adviseren om te kijken wat we hiermee konden doen. Tijdens de bouw van de biogasinstallaties of vlak daarna hebben we de CO2-rechten aangevraagd. De nullijn kan zo worden vastgesteld, waarna de CO2-reductierechten kunnen worden gecertificeerd. Binnen een half jaar nadat er begonnen is met het verminderen van CO2-reductie, moeten de rechten zijn vastgelegd.”

Kan ieder boer zijn CO2-rechten verkopen?
„Nee, een boer moet aantonen dat er CO2-reductie is door nieuwe technieken die hij op zijn bedrijf bouwt. Een varkenshouder of een andere ondernemer moet dus iets doen wat boven de bestaande situatie uitstijgt.”

Wat is een CO2-recht en hoeveel brengt een CO2 recht op?
„Één recht staat voor één ton CO2. De prijs van één CO2-recht is afhankelijk of deze op de vrijwillige of op de verplichte markt wordt verkocht. Op de vrijwillige markt brengt één recht vier tot zes euro op, maar op de verplichte markt al gauw dertig euro. Een recht van de vrijwillige markt kan in Nederland echter niet op de verplichte markt verkocht worden. Dus voor ons geldt een inkomen van vier tot zes euro per recht per jaar.”

Hoeveel rechten hebben jullie bij elkaar?
„Met het hele netwerk hebben wij 25.000 rechten. Dat is ongeveer 100.000 euro. Maar dat betekent nog niet dat de verkoop van CO2-rechten profijtelijk is. De validatie is erg duur en omdat de CO2-rechten per tijdseenheid van ongeveer een jaar worden verkocht, moet de validatie elk jaar plaatsvinden. De kosten voor de keuring zijn nu nagenoeg dezelfde als de inkomsten.”

Als het geen geld opbrengt, waarom zijn jullie hier mee begonnen?
„We doen dit voornamelijk om onze rechten voor de toekomst veilig te stellen en om te laten zien dat wij als varkenshouders een steentje bij kunnen dragen aan de reductie van de uitstoot van broeikasgassen”

Jullie project is uniek in Nederland. Ook in de rest van Europa?
„Wij zijn de enige in Nederland, maar in Duitsland zijn ze al een stuk verder. Daar kunnen boeren hun vrijwillige rechten wel op de verplichte markt afzetten. Zij krijgen daardoor een aanzienlijk betere opbrengst voor hun rechten. Dat is geweldige stimulans.”

Met dat geld kan de boer dus een gedeelte van zijn kosten voor een biogasinstallatie dekken?
„Het zou mooi zijn als de politiek in Nederland ook het voorbeeld volgt van Duitsland om de vrijwillige rechten op de verplichte markt te kunnen afzetten. Afgezien van de kosten voor de bouw van de biogasinstallatie, kan het voor een gedeelte de verminderde MEP-subsidie opvangen. Bovendien krijgt een boer die, door de bouw van een nieuwe emissievrije stal of mestopslag, CO2 reduceert te weinig geld om de validatie te betalen. Als hij deze echter op de verplichte markt kan afzetten, krijgt hij aanzienlijk meer geld om in milieuvriendelijke technieken te investeren. Dat zou de ontwikkeling van duurzame landbouw stimuleren. Ik verwacht echter niet dat de politiek dit snel doet. Als netwerk hebben we echter wel een notitie opgesteld richting de overheid.”