Investeren in mestopslag loont veelal niet
Veel ondernemers beschouwen het opslaan van de mest als één van de opties om de mestafzetkosten te verlagen. De varkenshouder hoeft niet meer het in de drukste mestperiode van het jaar zijn mest af te zetten, maar in de daluren. De mestprijs is dan lager, maar niet zoveel lager dat het een investering in mestopslag rendabel maakt.
Stabiele mestafzet
Dit zegt Jan Pijnenburg, specialist van DLV Intensief. „Mestopslag voor lagere mestafzetkosten is bijna nooit verstandig. Het prijsverschil moet meer dan vier euro zijn en dat gebeurt nauwelijks in de praktijk. Als een varkenshouder de mestafzetkosten wil verlagen door extra mestopslag, dan kan hij beter grond kopen en daar een mestzak op zetten.”
„De grond verhuurt hij aan een akkerbouwer en hij maakt tevens de afspraak met die akkerbouwer dat voor elke hectare grond die hij verhuurt, hij vier hectare mest bij de akkerbouwer kan afzetten. De mestzak zal met afschrijving en rente nog steeds vier euro of meer per kubieke meter per jaar kosten, maar hij is in ieder geval gegarandeerd van een stabiele mestafzet.”
Toch adviseert Pijnenburg aan ondernemende varkenshouders dit alleen in uitzonderlijke gevallen te doen. „Want eigenlijk speculeert hij met grond en zal hij pas profijt van zijn investering hebben als de grondprijs stijgt. Het rendement zit in de grond en niet in het prijsverschil van de mest.”
Samenwerken met akkerbouwer
Mestopslag bij de varkenshouder zelf is niet rendabel, maar hoe zit het om die mestopslag bij de akkerbouwer neer te zetten? Pijnenburg: „Dat is een mooi theoretisch verhaal, maar het komt er in de praktijk niet van. We kregen als DLV de opdracht om op zoek te gaan naar akkerbouwers die geïnteresseerd waren in mestopslag, maar we hebben niet één akkerbouwer kunnen vinden.”
„De akkerbouwer zit er namelijk niet op te wachten. De mestprijzen zijn in het voorjaar hoog en daar profiteert hij van. Bovendien is een mestopslag lelijk en is er het risico van lekkage. Ook voor de mestdistributeur is het niet interessant, want hij wordt door de mestopslag buitenspel gezet. De akkerbouwer kan namelijk gewoon een directe samenwerking met de varkenshouder ontwikkelen.”
Investering
Er is bij Jan Pijnenburg slechts één geval bekend waarbij mestopslag wel rendabel was. Een ondernemer in een overschotgebied moest extra opslag hebben om al zijn mest in het voorjaar te kunnen uitrijden. Ook voor andere varkenshouders met grond die willen uitbreiden kan het rendabel zijn. Wettelijk moet een veehouder voor minimaal zes maanden mestopslag hebben, maar volgens deskundigen is een opslagcapaciteit van acht maanden optimaal. Maar wat kost mestopslag per kubieke meter mest en welke afschrijvingen zijn er?
Volgens Jos van’t Erve, specialist mestopslag bij DLV Bouw en Techniek, liggen de kosten tussen de 25 en 45 euro per kubieke meter. Dat is afhankelijk van de grote van de mestopslag en het type mestopslag. ,,Een betonnen mestsilo van1.560 kubieke meter kost rond de 60.000 euro. Dat is een investering van 38 euro per kubieke meter. Eenzelfde opslag, maar met 1.200 kubieke meter, kost al snel 42 euro.”
Hoe groter de mestsilo des te hoger de investering, maar hoe lager de kosten per kubieke meter, schetst Van ’t Erve. „De betonnen silo’s hebben een afschrijving van twintig jaar. Jaarlijks moet dus vijf procent van de investering worden afgelost.” Dat is voor de betonnen silo van 1.560 kubieke meter drieduizend euro. Daar komen rente, aflossing en onderhoudskosten bij. Deze bedragen al snel 2.500 euro. De jaarlijkse kosten liggen rond de 5.500 euro oftewel 3,5 euro per kubieke meter per jaar. Door de rentekoers- en prijsstijging kan dat oplopen tot ver boven de vier euro.”
Jaarlijkse kosten
Een ronde mestsilo met stalen frame en kunststofhoes is aanzienlijk goedkoper in de aanschaf, maar de afschrijving is tien jaar. De investering van een stalen frame silo van 1.250 kubieke metermet drijfkleed bedraagt al snel 25 euro per kubieke meter. Doordat de investering over tien jaar afgeschreven wordt, liggen de jaarlijkse kosten hoger dan bij een betonnen silo. Door de tien procent afschrijving plus rente en de kosten voor onderhoud komen de jaarlijkse kosten al snel tussen 5.500 en 6.500 euro te liggen. Dat is 4,5 tot 5 euro per kubieke meter per jaar, uitgaande van de 1.250 kubieke metersilo.
Ook hier geldt dat de rentekoers- en prijsstijgingen de jaarlijks kosten per kubieke meter fors kunnen laten oplopen tot zes euro. De investering in een foliebassin is lager dan dat van een stalen frame met kunststof silo en daarmee ook de jaarlijkse kosten. Een mestzak is daarentegen duurder, maar welke silo het meest geschikt is, wordt niet alleen door de prijs bepaald. De bedrijfsomstandigheden zijn ook bepalend en die verschillen per varkenshouder.
Om de kosten per kubieke meter te verminderen, kunnen varkenshouders overwegen gezamenlijk een grote mestsilo te bouwen. Hoe groter de mestopslag, hoe goedkoper de kosten per kubieke meter. Van ’t Erve: ,,Varkenshouders kunnen een gezamenlijke offerte aanvragen. Dan kan een aanzienlijke kwantumkorting opleveren, waardoor de kosten verder zakken.”
