Biogas en mestverwerking combineren
„De biovergister maakt mestverwerking rendabel”, zegt Jan Schokker, voorzitter van de coöperatie Greenpower Salland. „Ook is het beter één grote vergister te bouwen met veertig ondernemers dan veertig ondernemers die elk een kleine vergister bouwen.” De coöperatie is aan de laatste fase begonnen van een mestvergistings- en verwerkingsinstallatie. De installatie kost 6 miljoen euro en gaa t60.000 kubieke meter mest verwerken. De elektriciteitsproductie gaat naar verwachting 1,8 megawatt bedragen. Genoeg voor 5.000 huishoudens.
Groene kunstmest
Schokker: „Er wordt inclusief co-producten in totaa l67.000 kuub vergist. Daarvan wordt 40.000 kubieke meter in het riool geloosd, 15.000 kubieke meter verdampt door het verdrogingsproces en 7.000 kubieke meter wordt verwerkt tot groene kunstmest met 80 procent droge stof. Dat verkopen we voor 20 euro per kubieke meter in Frankrijk.”
De opbrengst voor de ‘groene kunstmest’ ligt daarmee op 140.000 euro, maar er komen hoge transportkosten bij, waardoor er geen inkomsten uit de kunstmest worden gehaald. Het lozen van 60.000 kubieke meter water kost daarnaast nog eens 60.000 euro. „Uiteindelijk kost de mestverwerking 1 euro per kubieke meter”, legt Schokker uit.
„Maar de kosten voor vergisting zijn daar nog niet bij opgeteld.” Voor grijze stroom wordt een prijs betaald van 6 cent per kilowatt uur en de MEP-subsidie bedraagt 9,7 cent per kilowatt uur. Met een productie van 1,8 megawatt uur is de opbrengst theoretisch 1,4 miljoen euro. Door de kosten van afschrijving, rente, onderhoud en exploitatie verwacht Jan Schokker dat de uiteindelijke kostprijs op zo’n 8 euro per kubieke meter mest uit zal komen.
Dat is 480.000 euro voor de mestvergisting en verwerking op jaarbasis. De 50 coöperatieleden moeten een marktconforme mestafzetprijs van 14 euro per kubieke meter aan de coöperatie betalen, waardoor de coöperatie jaarlijks 840.000 euro ontvangt. Het verschil tussen de uiteindelijk kostprijs en het inleggeld komt ten goede aan de coöperatie en daarmee aan de leden.
Kostprijsverlaging mogelijk
Schokker verwacht dat de kostprijs van 8 euro nog lager kan. „Maar dan moet de overheid de ontwikkeling van mestvergisting en verwerking wel ondersteunen. We hebben net op de valreep de oude MEP-subsidie kunnen krijgen met een looptijd van tien jaar, terwijl in Duitsland dezelfde subsidie twintig jaar duurt. Daarnaast is er nog steeds geen wettelijke goedkeuring om het verwerkte digestaat als groene kunstmest te verkopen. Als we het digestaat in Nederland zouden kunnen verkopen wordt mestverwerking rendabeler.”
„De akkerbouwer wil de ‘groene kunstmest’ graag afnemen als vervanger van de gangbare kunstmest. Ook moet de overheid de lijst van co-producten voor vergisting vergroten. Maar tot nu blijft de overheid achter in haar ondersteuning in vergelijking met de rest van Europa.” Jan Schokker vindt de houding van overheid een absurd verhaal. „Er wordt altijd argwanend gekeken als de intensieve veehouderij met innovaties komt.”
Maar ook zonder overheidssteun denkt de biogas-voorvechter dat de kostprijs op den duur omlaag zal gaan. „Als na tien jaar de installatie boekhoudkundig is afgeschreven, zijn de kosten aanzienlijk lager. Daarnaast zal de prijs van grijze stroom stijgen en komen er nieuwe technieken die het rendement verder verhogen. Bijvoorbeeld het rechtstreeks gebruik van biogas in auto’s of via pijpleidingen naar de huishoudens. Maar die technieken zijn pas over tien jaar praktijkrijp.”
Hoe werkt mestvergisting
Met mestvergisting worden gas en warmte geproduceerd. Het gas verbrandt in een turbine die elektriciteit opwekt. De warmte kan effectief gebruikt worden om de restproducten van vergisting, het digestaat, van 30 naar 80 procent te drogen. Het product dat overblijft, is een ‘groene kunstmest’ van hoge kwaliteit.
De GreenPower installatie in Heeten (Ov.)bestaat uit vijf tanks van ieder 2.000 kubieke meter, twee Warmte Kracht Koppelingen (WKK) die ieder 0,9 Megawatt produceren en installaties voor osmosefiltratie die de zouten uit het digestaat halen. Ook vindt er ultrafiltratie plaats voor het verwijderen van de zwevende delen.
De mest moet ongeveer 42 dagen in de tanks zitten om voldoende gas te produceren. Het digestaat wordt gescheiden in een dunne en dikke fractie. De dikke fractie bestaat uit 30 procent droge stof en wordt door de restwarmte van de vergister naar 80 procent gebracht. De dunne waterige fractie wordt geloosd.
