Varkenshouders luiden noodklok over prijs

Na jaren van lage prijzen zagen boeren het afgelopen jaar ineens dat zij meer voor hun producten kregen. De akkerbouw en de melkveehouderij hebben weer toekomst. Maar dit geldt niet voor de varkenshouderij. Zij wordt geconfronteerd met een te groot aanbod om de varkensprijs uit het slop te trekken.

Dit terwijl juist het geluk van de akkerbouwer het ongeluk van de varkenshouder is. De tarweprijs is namelijk al met 70 procent gestegen. Ook andere veevoedergrondstoffen zijn in prijs met tientallen procenten gestegen. De lagere varkensprijzen en fors gestegen veevoerprijzen zorgen nagenoeg dat de strop om de nekken van veel varkenshouders hangt.

Beroep op slachterijen
Varkenshouder Antoon van Genugten uit Best, voorzitter van het Platform van grotere varkenshouders, doet daarom een stevig beroep op slachterijen en supermarkten om nu hun verantwoordelijkheid te nemen. In totaal hebben de leden van het platform een half miljoen varkens. Van Genugten: „De kentering in agrarische producten is er, maar nog niet in de opbrengstprijzen van varkens.”

„De standaardeisen voor welzijn, kwaliteit en voedselveiligheid zijn verhoogd en hebben voor nogal wat meerkosten gezorgd. Ook is er geen enkele sector waarin meer is geïnvesteerd in milieuwinsten, dan in de varkenshouderij. Dit is tot nu toe nooit vertaald in een betere prijs. We hebben nu ook nog eens te maken met turbulent gestegen veevoedergrondstofprijzen.”

„We hebben wel vaker slechte tijden gekend, maar dit keer is het anders. Als er niets gebeurt, zullen veel varkenshouders noodgedwongen hun bedrijf moeten sluiten, gevolgd door alle pijn en ellende van dien. Degenen die overleven zullen vluchten in grootschaligheid, maar ook dat vormt geen reële optie voor de sector.”

Vion moet verantwoordelijkheid nemen
Van Genugten vindt dat slachterijen in deze hun verantwoordelijkheid moeten nemen en over moeten gaan tot betaling van een betere opbrengstprijs. „Het spel wordt gespeeld door enkele grote spelers in de vleesverwerkende industrie. Een daarvan is Vion.”

„Destijds werd geschermd door de directie dat een groot vleesconcern als Vion een betere prijs zou kunnen betalen aan varkenshouders. Nogmaals wil ik Vion als vleeswerker haar hierop wijzen en verantwoordelijkheid in deze te nemen. ”

De vrijheid die supermarkten en slachterijen genieten om uit te wijken naar het buitenland voor onbekend vee en vlees, is voor onze sector een doorn in het oog. Waardering voor het Nederlandse hoogwaardige varkensvlees, dat geproduceerd wordt onder hoge standaarden en voldoet aan alle gestelde kwaliteitscriteria op het gebied van milieu en welzijn, kwaliteit en voedselveiligheid, wordt niet of nauwelijks beloond in de opbrengst van onze vleesvarkens.

Geen invloed op de prijs
Varkenshouders zelf hebben tot nu toe vrijwel geen invloed en inspraak op hun opbrengstprijzen van hun product. Terwijl we wel lijdzaam moeten toezien dat onbeperkte kostenverhogingen van derden aan de varkenshouder worden doorberekend.

Als de slachterijen en supermarkten geen gehoor geven aan de oproep van de varkenshouderij, dan vreest Van Genugten voor sluiting van veel varkenshouderijen waar veel gezinnen hun brood in moeten verdienen en een verhoogde import van buitenlands onbekend vlees. „Sociaal moeten we dit niet willen, maar we hebben het vertrouwen dat dit besef bij de grote spelers groeit. Er is geen andere optie dan de prijs te verhogen. Ik heb er vertrouwen in dat dit ook gebeurd.”

Het einde van de varkenscyclus
Ook de NVV voorziet een kaalslag als de prijzen niet omhoog gaan. Afgelopen week had de vakbond een overleg met de Hema gesprekken met andere supermarkten volgen. Doel van de gesprekken is, een vrijwillige verhoging van de prijzen en afspraken te maken.

Betekent dit het einde van de befaamde varkenscyclus, de magere en vette jaren? NVV-voorzitter Wyno Zwanenburg: „De prijs wordt normaliter door de vraag en aanbod bepaald. Door de structurele kostprijsverhoging vanwege de wereldwijde voerprijsstijging is deze situatie echter anders dan anders. De pieken zijn lager en korter en de prijsdalen dieper en langer. We zitten nu in een diep dal en wachten op herstel betekent dat er nog maar een geselecteerd groepje bedrijven overblijft. Er moet nu iets gebeuren anders wordt het financiële gat van de bedrijven groter en volgt er een kaalslag in de sector.”

„Als we niets doen, dan gaat de prijs uiteindelijk weer omhoog. Door het sterk verminderde aantal varkensbedrijven zakt echter het aanbod in en wordt de prijs fors hoger. Als de supermarkten de prijzen nu verhogen, zal de volgende prijspiek minder hoog worden. Er is voor hen dus een voordeel te behalen. Meer continuïteit en evenwichtigheid in de prijs.”

In overleg met supermarkten
„De supermarkten hebben daarnaast een maatschappelijke verantwoordelijkheid die ze ook vaak verkondigen richting consument. In het overleg met hen willen we duidelijk maken dat ze ook verantwoordelijkheid richting sector hebben en dat onze kostprijs aanzienlijk hoger is geworden. De Hema hebben we al aangesproken op hun actie om vlees goedkoper te maken, zodat zij hun marktaandeel terug kunnen krijgen. Met andere supermarkten gaan we binnenkort praten.”

Zwanenburg weet nog niet of de gesprekken succesvol zullen zijn. Prijsafspraken en wederzijdse prijsgaranties of overleg over minimumprijzen blijven een moeilijk gespreksonderwerp. „We pinnen ons niet vast op een minimumprijs. We willen op basis van kostprijs praten en eigenlijk gewoon een prijsverhoging.”