Henk Flipsen: Geen fabrikant verhoogt’voerprijs met plezier
Fors gestegen voerkosten beheersen de varkenshouderij al sinds het begin van dit jaar. Deze zomer explodeerde de graanprijs. Vooral zetmeelhoudende producten dreven varkenshouders op kosten. Akkerbouwers profiteerden volop en melkveehouders zagen de melkprijs sneller stijgen dan de voerkosten.
Heeft de voerprijs de top bereikt?
„Ik ben geen marktanalist. Maar neem van mij aan dat het voer de komende tijd niet goedkoper zal worden. De prijsstijgingen waren te voorspellen. Let op de energiepolitiek en de wereldwijd snel groeiende vraag naar voedsel. De discussie over genetisch gemodificeerde organismen (GMO) speelt bovendien een steeds belangrijker rol. Als je dan een misoogst hebt ergens in de wereld stijgt de voerprijs snel. Emotie speelt ook een rol.”
Wat kan de veevoerindustrie doen om de kostprijs te drukken?
„Net als in de varkenshouderij is het ook in de veevoerindustrie een wetmatigheid dat schaalvergroting tot meer efficiëntie leidt. Een blik in de ledenadministratie van Nevedi laat zien dat dit proces in 2007 versneld is doorgegaan in de veevoerindustrie. Op logistiek gebied is er ook winst te behalen. Rotterdam is en blijft een belangrijke aanvoerhaven. Oceaanstomers kunnen nu eenmaal alleen in grote havens aanleggen en lossen. Maar de betekenis van de binnenvaart neemt af. Vervoer per spoor is ook mogelijk.
Rijden voerfabrikanten niet te veel kilometers door Nederland en daarbuiten?
„Dat zul je mij niet horen zeggen. Maar het is wel mogelijk dat de ligging van voerfabrieken ten opzichte van het spoor in de toekomst belangrijker wordt, en locaties langs binnenwateren minder belangrijk. De fileproblematiek speelt een steeds grotere rol.”
Hoe moeilijk heeft de veevoerindustrie het door de snel gestegen grondstofprijzen?
„Er is geen voerfabrikant die met plezier de voerprijs verhoogt. Door op zoek te gaan naar vervangende grondstoffen met een vergelijkbaar verterings- en voederwaarde profiel zijn veel producten minder snel gestegen dan de graanprijs. Tapioca is een voorbeeld van een alternatieve grondstof. Maar het is niet zo eenvoudig om snel meer tapioca te importeren omdat het handelsvolume jarenlang is gekrompen. China is nu ook een grote afnemer van tapioca geworden.”
Welke inspanningen verricht Nevedi om de beschikbaarheid van soja zo groot mogelijk te houden?
„We maken ons er sterk voor de dat de Europese nultolerantie norm voor gmo–soja wordt losgelaten. Tegelijkertijd nemen we het initiatief, samen met andere partijen uit de agrobusiness, om de teelt van soja duurzamer te maken in de landen van herkomst. Er is een ronde tafel conferentie op poten gezet (Round Tabel Task Force Responsible Soy, red). In Nederland zitten we aan tafel met maatschappelijke groeperingen en de overheid. In Brazilië gaan we in overleg met de producenten. Zij doen ons geloven dat er moeiteloos 50 miljoen tot soja extra geproduceerd kan worden. Maar je kunt niet zomaar duizenden hectares savanne omploegen tot landbouwgrond. Dat gaat ten koste van de biodiversiteit.”
De discussie over gmo–soja heeft toch ook met duurzaamheid te maken? Dat lijkt tegenstrijdig.
„Helemaal niet. Genetisch veranderde soja heeft helemaal niets met duurzaamheid te maken. Wie op zoek is naar gmo’s in een oceaanschip kan altijd wel wat vinden in de enorme schepen die van Noord- en Zuid Amerika naar Europa naar China varen. Versleping is onvermijdbaar. Ik vind dat er een schijndiscussie wordt gevoerd. Als we al het voedsel zouden weren dat gebaseerd is op productie met genetisch gemodificeerde organismen zou de eettafel half leeg zijn.”
Hoe groot is de kans dat Europa een ban op de invoer van gmo-soja uitvaardigt?
„Niet groot. Zowel minister Verburg van LNV als Eurocommissaris Fischer Boel hebben recentelijk een warm pleidooi gevoerd voor het versoepelen van de nultolerantie norm. Europa plaatst zich buitenspel door bij de registratie van gmo’s een procedure van zes jaar te hanteren. In Amerika duurt de procedure maar een jaar. Vergeet niet dat biotechnologie perspectief biedt. Door de teelt van energiegewassen in tropische gebieden met gebrek aan water en veel zonlicht mogelijk te maken, neemt de druk op de voermarkt wereldwijd af.”
Wat zijn mogelijkheden voor ‘eiwit van eigen akker’?
„Er kan een accentverschuiving plaatsvinden. Maar op een achternamiddag op een kantoortje het importvolume van 14 miljoen ton soja ombuigen naar productie van Europese bodem is een utopie. Voereiwit uit soja heeft kwaliteiten die moeilijk door andere teelten te vervangen zijn. Dat geldt met name voor het aminozuurpatroon.”
Kan Nevedi iets betekenen bij een verzekering tegen vervuild voer?
„Op korte termijn verwacht ik geen resultaten. Ketenaansprakelijkheid is nog ver weg. In de zuivelindustrie wordt met modelcontracten gewerkt die in samenspraak met LTO aan de melkveehouders zijn voorgelegd. Vion zit ook niet stil en werkt aan afspraken op maat met varkenshouders.”
Varkenshouders met brijvoerinstallaties zien het rendement teruglopen. Welke rol speelt Nevedi?
„De prijsontwikkeling van droogvoer en brijvoer hangt met elkaar samen. Bij het optimaliseren van rantsoenen worden vergelijkbare keuzes gemaakt. Daarin speelt Nevedi geen actieve rol. De keuze voor brijvoer of droogvoer is een individuele beslissing van ondernemers.”
