Algemeen Boerensyndicaat is niet tevreden
Vlaamse regering bereikt stikstofakkoord, niet alle boeren tevreden

De Vlaamse Regering besliste vandaag bij consensus over de Programmatische Aanpak Stikstof, oftewel PAS. „Het is een evenwichtig akkoord dat voldoende perspectief biedt aan de natuur, aan economie en aan de landbouwsector”, zegt minister Jo Brouns (CD&V), bevoegd voor landbouw.
„Er is een toekomst voor jonge boeren. De voorbije weken zijn moeilijk geweest. Maar ik heb in die periode telkens opnieuw aangegeven dat ik, en mijn partij, een duidelijk kompas voor ogen hadden: niet raken aan de stikstofdoelen, maar wél een akkoord sluiten dat voldoende toekomstperspectief biedt aan jonge boeren. Met dit akkoord kan dat toekomstperspectief gegarandeerd worden.”
Extern salderen
Alle ondernemingen binnen de landbouwsector krijgen de zekerheid dat huidige vergunningen geldig zullen blijven tot 2025. Vanaf 2025 zullen bedrijven ook gebruik kunnen maken van extern salderen, het overnemen van stikstofruimte van een bedrijf dat geheel of gedeeltelijk stopt. „Daarin hebben de regeringspartners elkaar gevonden en een evenwichtige balans gevonden”, zegt Brouns. „Daarnaast zal vanaf 2025 een gelijkwaardige behandeling in het toekomstige vergunningenkader verzekerd worden. De landbouwsector zal via een passende beoordeling een nieuwe vergunning kunnen aanvragen, net zoals voor andere sectoren.”
Toekomstperspectief
Het extern salderen, het samenvoegen van ondernemingen en de mogelijkheid tot individuele passende beoordelingen zorgen voor een toekomstperspectief voor jonge boeren, zo stelt minister Crevits. „Een toekomstperspectief geven, daar hebben zowel boeren als bedrijven recht op.”
Minister Benjamin Dalle, bevoegd voor onder meer Jeugd en Armoedebestrijding vervolgt: „Met dit akkoord bieden we kansen voor individuele bedrijfsontwikkeling en een correcte behandeling voor alle sectoren, er is van discriminatie geen sprake meer.” Voor deze beide cruciale elementen, zullen de komende maanden nog de nodige stappen worden gezet, zodat ze op een juridisch robuuste manier kunnen worden ingezet. Tot 2025 zullen landbouwers in hun huidige vergunning kunnen verder werken. Daarvoor zullen de nodige decretale initiatieven genomen worden.
3,6 miljard euro steun
Het akkoord is volgens Jan Jambon, Vlaams minister-president, robuust en juridisch goed onderbouwd. De Vlaamse regering maakt concreet 3,6 miljard euro vrij om landbouwers te compenseren die verplicht of vrijwillig stoppen en nieuwe natuurdoelstellingen te realiseren.
„Het gaat om bedragen die oplopen tot 130 procent van de waarde van een landbouwbedrijf”, zegt Jambon. „We gaan landbouwers ondersteunen zodat ze hun activiteiten duurzamer kunnen maken. Landbouwers kunnen rekenen op investeringssteun die kan oplopen tot 65 procent voor jonge boeren.”
Duurzame landbouw
Minister voor Werk, Hilde Crevtis, benadrukt dat dit technisch dossier ook hypermenselijk is. „Achter elk cijfer schuilt een gezin, schuilen mensen voor wie de toekomst er anders uit zal zien. We moeten naar een landbouw die duurzaam is, maar we moesten ook perspectief bieden aan jonge mensen die voor grote investeringen zijn. De strijd die we deze week hebben gevoerd, was nodig om hen perspectief te bieden. Ik ben blij dat dat gelukt is. Het is een bijzonder technisch dossier, maar ook een menselijk dossier, dat zoveel mensen raakt. Het gaat om het levenswerk van mensen. Ik ben tevreden dat we dit akkoord hebben gevonden, dan kunnen we duidelijkheid en perspectief bieden.”

Reacties
Het stikstofakkoord lokt heel wat reacties uit. De Boerenbond heeft kennisgenomen van het feit dat de Vlaamse Regering zonet een stikstofakkoord heeft gesloten en zal in de verdere ontwikkeling ervan blijven opkomen voor de belangen van zijn landbouwers.
„Het lijkt erop dat met het gelijkschakelen van de vergunbaarheidsdrempels tussen landbouw en industrie en het extern salderen tegen 1 januari 2025 twee cruciale bijsturingen zijn gebeurd die Vlaamse landbouwers toekomstperspectief kunnen bieden”, zegt Lode Ceyssens, voorzitter van de Boerenbond. „Belangrijk is wel dat dit ook onverkort verder vertaald wordt in het decreet en er een duidelijk afgelijnd kader komt voor de passende beoordeling die dit mogelijk moet maken. Dit kan vanaf 1 januari 2025 zuurstof geven aan veehouderijen.”
Zware inspanningen
Niettemin blijft dit plan volgens de Boerenbond zware inspanningen vragen van de landbouwers. De Boerenbond blijft zeer bezorgd over het ontwikkelplan van het Turnhouts Vennengebied en een aantal andere aspecten uit het stikstofakkoord. „We kijken uit naar concrete teksten en zullen deze samen met onze bestuursleden en landbouwers minutieus gaan bekijken, waarna we uitgebreider zullen reageren”, zegt Ceyssens. „In de volgende fase zullen diverse wetgevende initiatieven moeten genomen worden.”
De Boerenbond zal die initiatieven nauwgezet opvolgen. „Kritisch, maar steeds zoekend naar oplossingen en perspectief voor onze jonge landbouwers”, zegt Ceyssens. „We willen we betrokken worden bij de uitvoering. Daarom vragen we nu reeds om onze visie op het akkoord te mogen geven tijdens hoorzittingen in het Vlaams Parlement. We zullen, samen met onze leden, dit plan verder blijven opvolgen, ook binnen de parlementaire besprekingen. We blijven ook, net als in het verleden, vragende partij om constructief mee te mogen werken aan het zoeken naar bijkomende oplossingen voor uitdagingen die vandaag in de sector aanwezig zijn. Hierbij zullen we te allen tijde de belangen van onze boeren blijven verdedigen.”
Algemeen Boerensyndicaat is niet tevreden met het akkoord
Het Algemeen Boerensyndicaat is niet tevreden met het akkoord. „Laat ons duidelijk zijn, de gevolgen van dit besluit zullen finaal groot zijn en het laatste woord is nog niet gezegd”, zegt voorzitter Hendrik Vandamme. „Er volgt immers nog een openbaar onderzoek naar de impact van het (bijna) gelijkschakelen van de beoordelingsdrempel voor landbouw en industrie en voor het mogelijk extern salderen van emissierechten. Voor menig gepassioneerd veehouder blijft dit dossier een zwaard van Damocles en is dit ondanks alles een zwarte dag. De blokkering van de complete Vlaamse landbouw moest stoppen. Daarvoor hebben we een herzien stikstofakkoord nodig. Onze bezorgdheden over rechtsonzekerheid blijven echter onveranderd groot zolang er geen juridisch robuust decretaal kader is.”
Vandamme zit wel een lichtpunt. „Een lichtpunt is dat de drempel van 0,028 sneller opgetrokken zal worden naar 0,8 mits passende beoordeling. Dat is dicht bij de 1 die industrie toegewezen krijgt. Het is goed dat er mogelijk (beperkte) ontwikkelingsruimte komt door extern salderen. We weten nog niet hoe dit concreet gemaakt zal worden, maar voor het ABS moet dit op een landbouwsociale manier kunnen. Het kan niet de bedoeling zijn dat enkel de kapitaalkrachtige alle mogelijkheden naar zich toe trekt. Het is goed dat dit onderzocht wordt.
Een groot aantal bedrijven zullen de boodschap gekregen dat ze moeten stoppen. Elk bedrijf staat voor een boerenfamilie, voor mensen. Voor hen en hun omgeving zal passende begeleiding moeten voorzien worden. Er is dan wel financiële compensatie voorzien, maar er zal meer nodig zijn.”
Tekst: Matthias Vanheerentals
Beeld: Marc Baert