Lees terug: Boerenprotest in Den Haag

16.00 uur: Afsluiting

Rond 16.00 uur wordt de demonstratie afgesloten. Voorzitter Mark van den Oever FDF bedankt in zijn slotwoord de aanwezigen voor de komst en roept iedereen op om woensdag te gaan stemmen.

Het was een demonstratie die niet alleen boeren, maar ook boze burgers trok. Mensen die hun boodschappen niet meer kunnen betalen en gedupeerden van de toeslagenaffaire en de gaswinning. Rechtse politici van de PVV, FvD en BVNL grepen de kans op het podium om hun afkeer uit te spreken tegen het kabinet en de coalitie van CDA, VVD, D66 en de ChristenUnie.

Terugblik

Een woordvoerder van FDF spreekt van een geweldige middag. „Er was een gigantische opkomst. Meer dan 60.000 mensen waren aanwezig op het veld. We kunnen dus spreken van een succesvolle actie. Dit hadden we niet verwacht. Er waren zeker meer mensen dan in Stroe." In Stroe waren in juni zo'n 40.000 bezoekers. Zaterdagmiddag waren er dus 20.000 meer.

De 60.000 bezoekers kunnen niet bevestigd worden door andere partijen. De politie verwijst naar FDF.

Rustig verlopen

Burgemeester Jan van Zanen blikt zaterdagavond om 20.00 uur terug op de actie via een persbericht: „Over het algemeen is de demonstratie in het Zuiderpark rustig verlopen. Ik baal enorm van de schade die aan het Zuiderpark is ontstaan door de actie van een shovel-chauffeur."

Deze persoon reed rond 12.15 uur door het hekwerk bij het Zuiderpark heen. Daarna zijn grotere voertuigen het terrein opgereden. De chauffeur van de shovel is aangehouden. De schade zal op hem worden verhaald. De eigenaren van de andere voertuigen hebben een proces-verbaal gekregen.

Boerendochter Lotte Pijnenburg: 'Ik wil boer worden, maar mijn ouders raden het me af'

Lotte Pijnenburg- Van Genugten is boerendochter en houdt een pleidooi met een boodschap. „Ik kom uit een familie die al generatie lang boer is. Ik wil ook nog boer worden, maar mijn ouders raden het mij af omdat er in geen Nederland geen toekomst meer zal zijn met dit kabinet. Als boeren staan wij zeven dagen per week dag en nacht klaar om voor onze dieren te zorgen. We maken goed voedsel voor de consument met een betaalbare prijs. De overheid neemt dit af met haar plannen. Wat doet onze overheid met ons? Ze willen ons weg hebben, maken ons kapot en laten ons in onzekerheid zitten. Laat het niet zover komen. Laat Nederland weer Nederland worden waar onze ouders trots op waren. En waar wij trots op kunnen zijn! Stem het kabinet met deze onzinnige plannen naar huis op 15 maart. Stem ze weg."

Thierry Baudet (Forum voor Democratie) 'Niet accepteren dat onze boerenstand wordt afgenomen'

De voorman van Forum voor Democratie laat een zak met meelwormen aan het veld zien. Vervolgens gooit hij deze leeg op de grond. „Ze willen dat wij dit voedsel gaan eten in de toekomst." Met stemverheffing: „No way. „Wij accepteren niet dat onze voedselproductie, onze boerenstand en ons leven in Nederland met het prachtige plattenland wordt afgenomen."

Hij noemt het hele stikstofprobleem onzin zoals hij dat ook in de Tweede Kamer doet. „Heel Nederland komt in beweging omdat alles wat wordt verteld door de media en het kartel, berust is op leugens. Vandaag staat heel Nederland hier. Iedereen op dit plein is een volksvertegenwoordiger. Het gaat mij niet om specifieke sectoren. De boeren en verpleegkundigen, de onderwijzers en jonge gezinnen, de ouderen die geen pensioen meer te besteden hebben; we zijn allemaal doelwit. Ze willen een transformatie van de samenleving."

Melkveehouder René Staal (FDF): 'Vechten tegen bierkaai'

Melkveehouder en FDF-lid René Staal, ook bekend van zijn vlogs, spreekt over de drie 'o's': „Onzekerheid, onteigening en onbekwaam. Dat laatste gaat over de ministers Van der Wal en Staghouwer."

Ook verwijst hij naar het frame 'dat Nederland alleen maar exporteert'. „Dat heet handel en daar zijn we groot mee geworden. Honderden jaren terug al. Nu worden we ermee om de oren geslagen. Op calorieniveau zijn we niet eens zelfvoorzienend. Als ze nog meer in de agrarische sector gaan snijden, dan komt er meer import of honger. Het is vechten tegen de bierkaai."

Hij heeft ook nog een advies: „Er is al honderd keer door de microfoon gezegd: 'Stem ze weg'. Maar ga in gesprek met mensen die niet gaan stemmen of gaan stemmen op een partij waar je niet gelukkig van wordt. Probeer ze over te halen om te gaan stemmen op één van de partijen die hier aanwezig zijn. Daar schieten we wat mee op."

Nynke Coopmans (BVNL): 'Verzet je'

Nynke Coopmans, melkveehouder en kandidaat-statenlid voor BVNL in Fryslân, legt uit dat ze eigenlijk helemaal niet de politiek in wil. „Het liefste melk ik koeien. Ik sta op de lijst, maar dat wil ik eigenlijk niet. Ik wil gewoon thuis zijn. Maar het gaat verkeerd op deze manier. Het zijn onze bedrijven, maar het is jullie voedsel dat ze afnemen. Als ze je vrijheid willen afnemen, dan pakken ze je voedsel af. Daar zijn ze mee bezig. Ze laten steeds meer mensen ons land in en aan de andere kant jagen ze onze boeren weg, pakken ze de bedrijven af en maken ze het werk onmogelijk. Wybren (Van Haga, red.) wil mensen op de lijst die met de voeten in de klei staan. Dus daarom ga ik het doen. Ik zou willen oproepen: Verzet je. Bemoei je met de politiek. Denk niet dat het goedkomt omdat je een goedgevulde maag hebt, want het komt niet goed. Aan jullie zal het niet liggen want jullie zijn hier allemaal. Stem ze weg aanstaande woensdag."

Geert Wilders (PVV): 'Willen jullie meer of minder Rutte en Kaag?'

Als eerste politicus mag Geert Wilders het woord voeren. Hij richt zijn speech, zoals gebruikelijk, op het kabinet. „Het is geweldig dat jullie met tienduizenden naar Den Haag zijn gekomen. We pikken het niet langer. We hebben er genoeg van. Ons land wordt afgebroken en kapotgemaakt, aangevoerd door de linksliberale slopers van D66. Ik zeg jullie: niet de boeren, maar dit kabinet is het grootste probleem van Nederland. Niet de veestapel, maar D66 moet worden gehalveerd. Het grote probleem van Nederland is niet de hoeveelheid stikstof per hectare, maar de hoeveelheid idioten in dit kabinet. Stikstof is een smoes om de boeren weg te jagen."

„Vandaag spreken wij wat met elkaar af: we maken er een historische dag van. We spreken af dat we Nederland gaan terugveroveren. Dat we Kaag en Rutte gaan wegstemmen. Gaan we dat doen?"

Het hele veld juicht instemmend.

„Willen jullie meer of minder Rutte en Kaag? Ik kan jullie niet verstaan", schreeuwt hij.

'Minder' scanderen de aanwezigen.

„Dan gaan we dat regelen. We gaan net zo lang door tot ze weg zijn."

Melkveehouder en PAS-melder is strijdbaar

Nadat er met 'You Never Walk Alone' een eerbetoon aan Chantal en haar familie werd gehouden, betradt ze het podium om haar verhaal te doen. Chantal heeft een bedrijf met haar man, drie kinderen en ouders in Overijssel. „Drie generaties op één erf. Een situatie die veel voorkomt en je dagelijks bewust maakt dat alles wat je bezit, wordt doorgegeven aan de volgende generatie. Duurzaam omgaan met productiemiddelen die ik van mijn vader heb gekregen, zijn van levensbelang voor mijn kinderen. Alleen duurzaam werken is niet genoeg. Alles wordt duurder. Een loonsverhoging vragen als boeren kunnen wij niet. Daarom melken wij wat koeien meer. Daardoor lijkt het alsof er steeds meer koeien in Nederland komen. Maar wat denken jullie? Zijn er nu meer koeien in Nederland dan de jaren 60?"

Het veld schreeuwt 'minder'.

Chantal vervolgt: „Inderdaad, minder. In de jaren 80 fietste ik naar school langs tientallen boeren met koeien en varkens. Toen ik in 2015 van mijn broer en zus de kans kreeg om het ouderlijk bedrijf over te nemen, was ik nog de enige in de straat. Na de bedrijfsovername kochten we grond. Voor 2015 vielen wij onder de algemene maatregelen van bestuur. We mochten uitbreiden tot 200 koeien zonder vergunning. Deze algemene maatregel werd in 2015 de PAS. We vroegen de vergunning aan en hadden de PAS-melding snel in huis. Enkele weken later maakte Mobilisation for the Environment (MOB) bezwaar tegen deze uitbreiding. Het ging om een uitbreiding van een kwart mol. Dat is 3,5 gram stikstof per 10.000 vierkante meter per jaar. Verdeel 3,5 gram door 365 dagen en spreidt het uit over twee voetbalvelden. Dat is onmeetbaar." Uiteindelijk won de familie de rechtszaak bij de Raad van State en daarom mocht de uitbreiding doorgaan.

You'll Never Walk Alone voor PAS-melder

Dan wordt de aandacht gevestigd op de PAS-melders. Van den Oever: „We willen iets uitdragen vandaag. We willen een familie in het zonnetje zetten. Een hardwerkende boerenfamilie die een PAS-melder is, zoals er ook duizenden andere van zulke gezinnen zijn. Dit verdriet wil ik een gezicht geven. Deze familie verdient alle steun. We willen laten zien dat we als maatschappij een beschermende ring voor diegene vormen die vermanen worden door het ambtelijke- en politieke systeem van tegenwoordig."

De aanwezigen vormen een cirkel om boerin Chantal heen. Vervolgens klinkt You'll Never Walk Alone door de speakers. Demonstranten zwaaien tijdens het nummer met omgekeerde vlaggen. Ook gaan ballonnen met hartjes de lucht in.

Sieta van Keimpema (FDF): 'Het houdt niet op, niet vanzelf'

FDF-bestuurslid en woordvoerder Sieta van Keimpema houdt een zichtbaar emotioneel betoog. „Wanneer onrecht wet wordt, is verzet verplicht. Toen ik die zin 3,5 jaar geleden uitsprak op 1 oktober 2019 op het Malieveld in Den Haag, had ik nog niet een fractie besef van het stel roofdieren waaruit deze coalitie, die zich onze volksvertegenwoordiging noemt, bestaat. Ministers die rücksichtslos zonder enig greintje moreel besef groep na groep rechteloos en kapot maken. Door deze mensen vielen en vallen er slachtoffers. Hun partijgenoten in de Tweede Kamer die beter als 'ja-knikkers' in een olieveld hadden kunnen staan, vinden schending van onze rechtstaat evenmin een probleem en stemmen altijd mee. Hoe slecht een wet of voorstel ook is, hun steun gaat zelfs door in de Eerste Kamer."

„Boeren zetten zich met hart en ziel generaties lang in vuur uw dagelijkse brood, groenten, granen, voorgerecht, hoofdgerecht, nagerecht en boter, vlees en eieren. Zij zijn nu aan de beurt. In 2019 waren de nertsenhouders de meest bedreigde sector in de landbouw. De ruimingsklus van deze bedrijven heeft het Kabinet-Rutte III inmiddels voltooid. Het houdt niet op, niet vanzelf. Sinds een jaar zijn de vissers aan de beurt. Ze kregen onhaalbare stikstofdoelen opgelegd. Dat draait nu de nek van de vissers om. Het houdt niet op, niet vanzelf."

Sterfhuisconstructie van Nederland

„Nu concentreert dit rampenkabinet zich op het leegvegen van het platteland. Ze maken een wet gebaseerd op onhaalbare doelen met een systeem die een afwijking tot wel honderd procent op bedrijven en mensen neerlegt. Onhaalbaar. Stel, al zou al het leven uit Nederland vertrekken, dan kan er in 96 procent van de gebieden nog steeds geen vergunning verleend worden. Het kabinet maakt een sterfhuisconstructie van Nederland. Dat geeft het inmiddels zelf ook toe. Ze gaan de onhaalbare norm, de Kritische Depositie Waarde (KDW), uit de wet halen in 2030. In dat jaar zijn de piekbelasters opgeruimd, de PAS-melders uitgeput, het platteland braak en de boeren onteigend. De stallen en huizen zijn dan tot de laatste steen afgebroken. Het platteland ligt er dan zo mooi bij om industrie, wegen, huizen, datacenters, windmolens, zonneparken en spielerei van de elite op te zetten. Ons mooie Nederlandse landschap wordt verwoest. Het houdt niet op, niet vanzelf. Er klopt niets van dit beleid."

„Mensen sta op. Sta op en zorg dat onze kinderen en kleinkinderen het Nederland leren kennen dat wij hadden. Vrij van dwang en de Cancel culture. Toen de Provinciale Staten nog geen uitvoeringskantoor waren van het Rijk, maar de wil van het volk volgden. Waar de Eerste en Tweede Kamer nog een controlerende en corrigerende taak op zich namen, zoals het hoort. Maak het verschil op 15 maart en stem ze weg. Het houdt niet op, niet vanzelf."

12.45 uur: opening

Het protest zou om 12.00 uur beginnen, maar begon flink wat later. Voorzitter Mark van den Oever doet de opening.

„We staan hier voor een omslag in onze geschiedenis. De fundamentele keuze voor vrijheid en democratie of voor communisme. Klaver zei al dat hij het privébezit wil afschaffen. Waar hebben we dat eerder gehoord? Juist, bij Lenin, en recentelijk bij Kim Jong-un (leider Noord-Korea). Denk dus de komende week goed na waar je je kruisje zet."

Daarna gaat hij in op de afzeggingen. De BoerBurgerBeweging (BBB), JA21 en de SGP zijn allemaal op het laatste moment afgehaakt. „Er komen smoesjes als bedreigingen van BBB, maar er kan natuurlijk ook een vervanger komen. Kees Hanse wou hier spreken, maar dat mocht niet van het BBB-bestuur. Roelof Bisschop (SGP) haakte af omdat hij graag naar Urk moest. Urk of all places. Terwijl er ondertussen een mega-evenement in Den haag is. Niet echt geloofwaardig. Europarlementariër Rob Roos (JA21) was de enige die met schaamte vertelde dat hij geëlimineerd zou worden uit de partij als hij hier zou spreken. De top van JA21 heeft hem onder druk gezet. Eindelijk is dus de waarheid boven tafel." Er komt gejuich vanuit het veld.

Voorzitter Jeroen van Maanen van de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV) zou ook komen, maar omdat zijn vader gisteren is overleden, moest hij afzeggen. Om steun te betuigen, wordt er een indrukwekkende minuut stilte gehouden. Op het veld is het oorverdovend stil.

12.15 uur: shovel rijdt door wegafzetting heen

Een shovel is aan het begin van de middag door een wegafzetting in het Zuiderpark gereden. Meerdere vrachtwagens zijn vervolgens het terrein op gereden. De shovelchauffeur is aangehouden voor vernieling, verzet tegen aanhouding, overtreden van het noodbevel. De shovel wordt in beslag genomen.

Bij de aanhouding van de shovelchauffeur in het Zuiderpark zijn twee agenten lichtgewond geraakt. Dit gebeurde terwijl de verdachte zich verzette.