Bas Alblas: ‘Rem op productie van varkens’

Een nieuwe man aan het bewind betekent veelal ook een nieuwe frisse wind door het bedrijf. De aanstelling van Bas Alblas als managing director van Vion Fresh Meat West, de Nederlandse bedrijfsorganisatie van Fresh Meat, is daar een voorbeeld van. Hij wil de komende tijd een aantal veranderingen brengen in de strategie van Fresh Meat West. De organisatie exporteert 70 procent van haar producten direct naar een groot aantal Europese landen en ook naar Azië en Amerika. 30 procent wordt in Nederland afgezet. Daarvan gaat nog een gedeelte naar het buitenland, waardoor de totale export op zo’n tachtig procent ligt.

Focus op de wereldmarkt
Het buitenland is belangrijk voor Fresh Meat. „De Europese markt is verzadigd”, stelt Bas Ablas, die vorig jaar augustus, midden in het veranderproces van Vion in drie divisies (Fresh Meat, Convenience en Ingredients), de leiding van de Nederlandse vers vleesactiviteit in handen kreeg. „ De focus wordt daarom meer op de wereldmarkt gelegd. Japan, Korea en ook de voormalige Oostbloklanden zijn een van die nieuwe groeimarkten. Tegelijkertijd willen wij onze sterke aanwezigheid in Europa behouden. We moeten voortbouwen op de kracht uit het verleden, maar tegelijkertijd veranderen.”

Was de blik in het verleden vooral gericht op een kostengedreven strategie, om via het verhogen van de productiecapaciteit de kostprijs te drukken, het hoofd boven water te houden, in de toekomst zal dit minder nadrukkelijk naar voren komen. Alblas: „We gaan veranderen in een nog meer marktgerichte organisatie waar duidelijk wordt gestreefd naar het vergroten van het winstgevendheidsvermogen en minder naar het volume van de productie.”

„De marges in verwerking van vers vlees zijn laag: 1,4 procent in 2006. Er is daardoor minder geld beschikbaar voor innovatie om zo toegevoegde waarde aan het product te geven en de marges te vergroten. Schaalvergroting was tot nu toe de trend, maar we moeten het pad van groei in aantallen verlaten om zo kosten reduceren. Een pas op de plaats en de keuze maken om de markt specifiek te volgen. Wij gaan onze productie in Nederland onder de huidige omstandigheden niet verder verhogen.”

Toegevoegde waarde
Om de markt specifieker te volgen zijn producten nodig die gericht zijn op de behoefte van die markt. Een Japanner wil een ander product dan een Amerikaan. De grootste uitdaging ligt volgens Ablas in het varken zelf. Hoe kan deze het beste worden verwaard? Ofwel: hoeveel verschillende producten kan Vion voor de diverse markten uit datzelfde varken halen? Dat vraagt om nieuwe investeringen.

„Om over deze koerswijziging na te denken kost tijd. Bovendien is Vion een groot bedrijf en de markt complex. Het duurt meerdere jaren duren om de balans te zoeken tussen kostenbeheersing en investeringen in nieuwe producten met een toegevoegde waarde.” De verandering die Vion wil doorvoeren, is volgens Alblas noodzakelijk. De klant van tegenwoordig is veeleisender en vraagt meer naar specifieker producten dan vroeger „Als Vion moeten we aan die behoefte en verwachting voldoen. In Engeland bijvoorbeeld eten de mensen elke dag bacon en bestaan er dus ook diverse baconproducten.”

Merk opbouwen duurt jaren
„We gaan die markt verder segmenteren in kwaliteit, verpakking en toepassingen. Hier liggen de kansen, maar de moeilijkheid is het vermogen om het varken zo te verwerken dat de producten voldoen aan de marktbehoefte. We hebben op dit moment een beperkt aantal concepten, dat hieraan voldoen, zoals het Welfareprogramma en ons biologisch varkensvlees dat via de Groene Weg en onder het merk Bio+ wordt verkocht via de retail. Voor de Engelse markt hebben we Gammons, een deel van de ham, ontwikkeld.”

Een eventuele merkenstrategie van Vion past niet in de visie die Bas Ablas voor Fresh Meat heeft. „Daar zijn wij terughoudend in. Om een merk op te bouwen duurt zeker tien tot 15 jaar en kost veel geld en energie, terwijl de huidige marges flinterdun zijn. Ik denk niet dat wij het in ons hebben om dat rendabel te maken. Wat we wel willen, is de naam Vion sterk maken. Vion moet inherent zijn aan kwaliteit.”

De nieuwe producten met een toegevoegde waarde moeten een betere prijs opleveren, zodat er een hoger rendement mogelijk is. De nieuwe producten vragen echter ook om specifiekere grondstoffen: een varken met bepaalde kwaliteitseisen. Bas Ablas is zich bewust dat de agrarische ondernemer daarvoor ook een betere varkensprijs wil ontvangen.

Kritiek op varkensprijs
De afgelopen tijd is er hier en daar kritiek op de varkensprijs die Vion uitbetaalt. „We willen onze leveranciers altijd de maximale prijs voor hun varkens bieden, maar het gevoel heerst dat Vion een groot bedrijf is dat de duimschroeven van ondernemers aandraait. We gaan niet over de ruggen van de varkenshouder. Ik heb een periode in de melksector gewerkt, waar hetzelfde gevoel heerst. Het vaststellen van de melkprijs was een gecompliceerd proces. Hetzelfde geldt voor de varkensprijs. We hebben als varkenssector gelukkig het dieptepunt achter ons en de grootste pijn is geweest. Er is voor de nabije toekomst weer perspectief. ”

Door de complexiteit van de prijsopbouw en de verschillen erin, acht Albas dat de prijsnoteringen die in de media verschijnen niet altijd met elkaar te vergelijken zijn. „Je kunt niet zeggen dat Vion de beste of slechtste prijs uitbetaalt. De markten in Duitsland, Denemarken en Frankrijk bepalen de prijs. Als ik naar die markten kijk, vind ik dat Vion een marktconforme varkensprijs uitbetaald. We zijn daarnaast de eerste geweest om met een transparante prijs te komen door de bordesprijs te introduceren.”

„Ook al zijn wij een groot bedrijf, Vion is niet in staat om de marktprijzen dwingend te beïnvloeden. Wij kunnen wel voor een toegevoegde waarde van de producten zorgen. Overigens hebben wij voor dit jaar de varkensprijs op niveau gehouden, terwijl een dip in de prijs voor deze periode in het jaar heel normaal is. Die hogere varkensprijs wordt echter niet vertaald in een hogere vleesprijs. Dat heeft best pijn gedaan, kan ik vertellen.”

Gestegen grondstofprijzen
De lage varkensprijs van afgelopen jaar heeft volgens Alblas ook te maken met de bekende varkenscyclus en het wereldwijde fenomeen van gestegen grondstofprijzen. Dat de varkensprijzen nog niet met de hogere grondstofprijzen zijn meegestegen, heeft alles te maken met de industrie en de retailers, die deze prijsstijging niet accepteren in hun inkoop.

Als laatste oorzaak van de lage prijzen noemt de Fresh Meat West directeur de overproductie aan varkensvlees op dit moment. „We hebben de afgelopen periode het volume van het aantal slachtingen al een keer teruggebracht om de markt niet verder met vlees te overspoelen.” Aan de andere kant wil Vion ook het inkoopbeleid van de varkens aanpassen. Wat Alblas betreft, wordt de import van varkens binnen afzienbare tijd in enkele stappen aanzienlijk verlaagd tot uiteindelijk nul. „Dat heeft alles te maken met besparing van kosten, waarborgen van dierwelzijn en voedselveiligheid.”

„Het is natuurlijk veel logischer om de varkens dicht bij huis te halen. Er zijn genoeg varkens in Nederland, maar er moet door onze leveranciers een continuïteit van varkens gewaarborgd worden en dat betekent weer dat er een goede vertrouwensband tussen Vion en de varkenshouders moet zijn. Dat vraagt van ons om een ‘commitment’, integriteit en consistentie. Niet alleen in de prijs, maar ook in afspraken. We moeten gewoon doen wat we zeggen.”

Relatie varkenshouder
Alblas: „We investeren daarnaast ook in onze relatie met de varkenshouder. Ons kwaliteitsmanagementsysteem Farmingnet levert voor de varkenshouder bijvoorbeeld al 2 cent per kilogram vlees extra op, maar het systeem is ook in ons eigen belang. Farmingnet informeert de ondernemer over mogelijke verbeteringen van het saldo.”

„Dit doen we om de directe relatie met de varkenshouder te versterken. Ik sta altijd open voor een dialoog met de varkenshouder en om inspanningen te verrichten om de relatie uit te bouwen. Daarbij wil ik dan ook wijzen op de verantwoordelijkheid van de varkenshouder als het om diergezondheid- en welzijn gaat.”