Circovaccins komen er aan

PCV2 en de vaccinatie ertegen was één van de meest besproken onderwerpen op het wereldcongres voor varkensveterinairen, de IPVS in het Zuid-Afrikaanse Durban. Uit alle hoeken van de wereld zijn veelbelovende resultaten gepresenteerd. PCV2-vaccinatie stond eveneens centraal op de parallelle symposia van Merial, Boehringer Ingelheim en Intervet.

Intervet heeft sinds 2006 inde Verenigde Staten veel ervaring opgedaan met vaccinatie tegen PCV2, met het vaccin Circumvent PCV. In 2005 stak het circovirus weer behoorlijk sterk de kop op in de VS en Canada.

Klinische problemen
Voorheen traden de problemen vooral kort na het spenen op (post-weaning multi-systemic wasting syndrome), maar dit keer veroorzaakte het virus de meeste ellende in de mestperiode. Pieken zaten vaak tussen de dertiende en de zestiende week, maar soms ook meer naar het einde van de mestperiode. Uitval liep op tot wel dertig procent. Daarnaast is veel groeiachterstand gezien, en ook bleke, magere biggen en huidvlekken (dermatitis).

Omdat de klinische problemen zo heftig waren, kreeg Intervet in de VS en Canada versneld een voorlopige toelating voor het nieuw ontwikkelde vaccin. Dit betrof een zogenoemd tweeshots-vaccin, met injecties op drie en zes weken leeftijd. Er zijn praktijkproeven gedaan op varkensbedrijven in Kansas (VS) en Minnesota (Canada.). De resultaten waren beter dan Intervet had verwacht.

Zoals voorspeld ging het percentage uitval drastisch terug: van 18,1 naar 7,7 procent in de periode van spenen tot afleveren op gesloten bedrijven. Op vleesvarkensbedrijven daalde het uitvalspercentage van 16,7 naar 6,1. Maar de biggen groeiden ook beduidend sneller. „Daar staan we nog steeds versteld van”, zegt de Amerikaanse veearts Steve Henry, die nauw bij de proeven was betrokken. „Ik heb nog nooit een immuunrespons gezien die zó’n sterke groeiverbetering gaf. Dat was totaal onverwacht.”

Gemeten groeiverbetering
Dit beeld werd gezien in alle proeven; ook op bedrijven waar geen grote klinische PCV2-problemen waren. Het onderzoek bracht aan het licht dat het circovirus op elk bedrijf aanwezig was. Vaccinatie hielp zowel bij klinische als subklinische PCV-symptomen. Dat verklaarde de gemeten groeiverbetering van gemiddeld 3 tot 10 procent.

In de Amerikaanse proeven bleek dat de varkenshouders er door het terugdringen van de uitval en de betere groeiprestaties er tussen de 3,85 en 17,00 dollar per varken op vooruitgingen. „Inmiddels zijn de graanprijzen verdubbeld, zodat de winst nu nog hoger ligt”, aldus Henry.

In Amerika zijn drie PCV-varkensvaccins op de markt: van Boehringer Ingelheim, Fort Dodge en Intervet. Het zeugenvaccin van Merial is in Canada wel op de markt, maar niet in de VS. Inmiddels wordt zo’n zestig procent van alle varkens in de VS tegen circo gevaccineerd, vertelt Hilduard Swarts van Intervet Nederland. De vaccins hebben de PCV2-gerelateerde sterfte nagenoeg volledig teruggedrongen. Circumvent PCV is ook toegelaten in Mexico en in diverse landen in Latijns-Amerika. In totaal zijn er al meer dan 100 miljoen varkens mee geënt, aldus Intervet.

Bijna overal aanwezig
Net als in Noord-Amerika zijn ook in Europa de PCV-problemen meer verschoven richting de mestperiode. Er wordt nu gesproken van PCV-AD (porcine circo virus associated disease) ofwel PCV-geassocieerde ziekten. Daaronder vallen PMWS (wegkwijnziekte), de huidvlekkenziekte PDNS en de ademhalingsaandoening PRDC.

Ook in Nederland is het circovirus op nagenoeg alle bedrijven aanwezig. De problemen zijn merendeels subklinisch: verminderde groei en zwakkere weerstand, waardoor de dieren ook vatbaarder zijn voor andere ziekten. Het virus kan in combinatie met andere ziekteverwerkers zoals Parvo, M.hyo en PRRS flink huishouden in de varkensstapel.

Merial kwam in december vorig jaar als eerste in Nederland met een PCV2-vaccin op de markt: Circovac. Dit vaccin is bestemd voor zeugen. Na een basisvaccinatie worden alle zeugen steeds zo’n drie tot vier weken voor het werpen gevaccineerd. De biggen zijn dan via de antistoffen in de biest volgens de registratie tot vijf weken na de geboorte beschermd. „En daarna moeten ze er gewoon goed tegen kunnen”, aldus Pierre De Roose van Merial België..

Minder vruchtbaarheidsproblemen
Merial heeft inmiddels zo’n drie miljoen zeugen gevaccineerd. Veldonderzoek in Duitsland en Frankrijk liet bij de biggen een lagere uitval, verbeterde groei, betere voederconversie en betere uniformiteit zien. In de Franse proef werd de winst van het zeugenvaccin daardoor becijferd op 101 euro per zeug per jaar. „Bovendien hebben de zeugen minder last van circo-gerelateerde vruchtbaarheidsproblemen”, aldus De Roose. Hij stelt dat Circovac door de Nederlandse markt inmiddels ‘overweldigend wordt opgenomen’.

Met het argument dat de meeste circoproblemen zich bij vleesvarkens voornamelijk later in de mestperiode voordoen, introduceren Intervet en Boehringer elk hun eigen vaccin voor biggen. Intervet komt voor de Europese markt overigens niet met Circumvent PCV, maar met een ander vaccin onder de naam Porcilis PCV. Het vaccin van Boehringer heet Ingelvac CircoFlex.

Beide bedrijven zijn al een flink eind op weg met het Europese registratieproces en hopen hun vaccins in het eerste kwartaal van volgend jaar op de markt te kunnen brengen. Beide vaccins zijn enkelshots. Boehringers vaccin kan vanaf twee weken leeftijd worden toegediend. Intervet kiest voor drie weken.

Voorlopige toelating
Beide producenten stellen dat vaccinatie bescherming biedt tot het einde van de mestperiode. Volgens de registratie beschermt het Boehringervaccin tot 17 weken na vaccinatie en het vaccin van Intervet tot 22 weken. In Duitsland wordt het Intervetvaccin al onder voorlopige toelating gebruikt voor veldproeven.

Net als Intervet heeft ook Boehringer inmiddels bij 100 miljoen varkens ervaring opgedaan met vaccineren. De PCV2-gerelateerde sterfte wordt sterk teruggedrongen, stelt het bedrijf: in een Britse proef ging die zelfs met 89 procent naar beneden. Ook Boehringer meldt een duidelijk verbeterde groei. Met Ingelvac CircoFlex gevaccineerde biggen groeien tussen 10 en 25 weken leeftijd gemiddeld iets meer dan 800 gram per dag, hun ongevaccineerde soortgenoten blijven steken op rond de 775 gram.

Prijzen zijn nog niet bekend, maar beide farmaceutische bedrijven zijn ervan overtuigd dat vaccineren financieel goed uit kan. „Het geldt eigenlijk voor alle vaccins: de kosten staan zelden in verhouding tot de baten. Al realiseer je maar één procent minder uitval, dan heb je de kosten er al uit”, zegt Swarts van Intervet. „Zelfs al heb je als varkenshouder gemiddeld maar zes procent uitval, dan kun je nog winst boeken met vaccineren.”