VarkensNET: ‘Kennis uitwisselen voor innovatie’

Het vroegere drieluik Onderzoek, Voorlichting en Onderwijs (OVO) bestaat niet meer. Een nieuw initiatief om iets te doen aan het kennisgat in de varkenshouderij is VarkensNET. LTO Noord en de provincie Overijssel zijn de initiatiefnemers met Stichting Privon en de Animal Sciences Group (ASG) van Wageningen UR als partners. Het doel is om kennis te ontsluiten, te ontwikkelen en tot waarde te brengen voor de varkenssector.

Via internet kunnen varkenshouders elkaar ontmoeten, in contact komen met deskundigen in de varkenshouderij en informatie vinden en delen. „Het doelgericht oplossen van specifieke vraagstukken staat daarbij centraal”, stelt Linda Janssen-Verriet, projectleider van VarkensNET.

Canadese strooiselstal
Varkenshouder Gerrit Smale in Bathmen houdt 2.800 vleesvarkens en wil uitbreiden met 1.400 vleesvarkens. Sinds een paar maanden is hij lid van VarkensNET omdat hij informatie-uitwisseling belangrijk vindt. Smale doet mee aan het netwerk Canadese Strooiselstal. „Ik oriënteer mij op de Canadese strooiselstal voor de nieuwbouw die ik in 2009 wil realiseren.“

„De voordelen qua milieu en dierenwelzijnseisen van deze stal zijn voor mij duidelijk. Maar het is in Nederland een vrij nieuw systeem, waarbij kennis delen met mensen die er ook mee bezig zijn, mij helpt om te bepalen hoe ik het op mijn bedrijf precies ga invullen.”

VarkensNET werkt met vier zogenoemde netmentoren. Dat zijn Anita Hoofs, onderzoeker op Paktijkcentrum Sterksel, Henri Holster van de ASG, Alfons van den Belt van AOC Oost en Linda Janssen-Verriet van LTO Noord Projecten. Zij ondersteunen studiegroepen en netwerken bij het formuleren van vraagstukken. Met het houden van groepsbijeenkomsten en een concreet plan van aanpak wordt gewerkt aan oplossingen.

Kennis uitwisselen
De netmentoren brengen daarbij ook de juiste partijen aan tafel. Afhankelijk van het onderwerp, zijn dat bijvoorbeeld dierenartsen, onderzoekers, docenten of adviseurs van banken, accountantkantoren, fokkerijorganisaties, voerleveranciers of vleesverwerkers. Van de inmiddels 180 leden van VarkensNET komt ongeveer 40 procent uit de periferie van varkensbedrijven.

Dit winterseizoen worden in Overijssel de eerste bijeenkomsten in het veld gehouden. De thema´s zijn: bouwen, varkenshouder en personeel, varkenshouderij en je gezondheid, gezond rendement en mestverwerking. „Het mooie van VarkensNET is dat ook medewerkers van varkenshouders en bedrijfsopvolgers kennis kunnen uitwisselen.

Bijvoorbeeld over efficiënter werken of over hoe je met je chef omgaat of welke afwegingen je maakt over bedrijfsovername”, zegt Hoofs. „Dat helpt mensen altijd makkelijker verder.”

Nieuwe kennis niet delen
Wageningen UR heeft al enkele jaren ervaring met netwerken in de veehouderij. „Deze methodiek werkt goed om kennis sneller te laten doorstromen naar de praktijk, waardoor perspectiefvolle initiatieven eerder en beter van de grond komen”, weet Hoofs uit ervaring. Catharinus Wierda van de Melkvee Academie kan het ook weten.

„Wij zijn al vanaf januari 2005 actief in de melkveehouderij. Ons netwerk telt inmiddels 1.300 leden plus zo’n 1.500 melkveehouders die af en toe meedoen aan onze activiteiten. Veehouders bepalen zelf welke thema’s hoog op de agenda komen.” Volgens Wierda zijn de deelnemers zowel veehouders met grote bedrijven als veehouders met kleinere bedrijven.

Kritiekpunt op de Academie is dat veehouders met grote bedrijven hun nieuwe kennis niet altijd willen delen. Wierda is het daar niet mee eens: „Wij merken dat juist ondernemers met een open houding met vernieuwingen bezig zijn. Openheid en kennis delen, zijn eerder voorwaarden om tot innovaties te komen.“

Terughoudend met marktinformatie
„Die veehouders zijn daar trots op, vertellen er graag over en vinden het prima als mensen op hun bedrijf komen om de nieuwste snufjes in de praktijk te zien. Natuurlijk zijn ondernemers terughoudender als bijvoorbeeld over de marktintroductie van nieuwe producten gaat, maar dat is uit concurrentieoverwegingen logisch.”

Wierda ziet in de toekomst ook goede mogelijkheden tot samenwerking tussen de Melkvee Academie en VarkensNET. „De uitwisseling tussen sectoren is interessant. Opschaling en personeelsmanagement overstijgen sectoren, waarbij varkenshouders bijvoorbeeld al meer ervaring hebben met personeelsmanagement en prijsschommelingen in de vrije markt. Melkveehouders kunnen hier nog veel van leren.”

Elke varkenshouder en alle andere mensen die betrokken zijn bij de varkenshouderij kunnen gratis lid worden van VarkensNET. In Overijssel wordt gestart met ondersteuning van studiegroepen en netwerken in het veld. Het plan is om deze werkwijze binnen twee jaar op te schalen naar heel Nederland.