‘Tijd rijp voor meer smaak en kwaliteit’
‘Hoeveel ruimte heeft mijn schnitzel gehad?’ Het is één van de vragen waarmee het Voedingscentrum mensen helpt om bewust te kiezen voor hun eten. „De belangstelling voor de productiewijze en leefomstandigheden van dieren is toegenomen. De tijd is rijp om consumenten te bedienen met gezondere producten die traceerbeer zijn”, stelt Rutte. „Je ziet het aantal initiatieven voor het in de markt zetten van onderscheidende producten groeien. Het biedt agrariërs kansen, maar het is geen oplossing voor iedereen.”
Vraag naar luxe voeding
Rogier Arntz, directeur van StreekSelecties BV, bevestigt genoemde consumententrend. Uit een uitgebreid marktonderzoek voorafgaand aan de start van StreekSelecties, blijkt dat er veel vraag is naar luxe voedingswaren uit de eigen of een andere streek. „Mensen zijn bereid om 25% meer te betalen voor deze producten en de marktpotentie is enorm”, zegt Arntz.
In Frankrijk, Engeland en Italië is het marktaandeel van streekproducten respectievelijk 8, 6 en 5 procent is. In Nederland is het aandeel slechts 0,5 procent met een omzet van 120 tot 180 miljoen euro per jaar. „Er is zeker belangstelling voor deze producten, maar de beschikbaarheid laat te wensen over. Mensen moeten nu zelf naar een kaasboerderij of een andere producent om een streekproduct te halen. Dat stimuleert de afzet niet.”
Volgens StreekSelecties is met streekproducten jaarlijks 1 tot 1,5 miljoen euro omzet mogelijk. „Maar dat lukt alleen als deze producten dichter bij de consument worden gebracht en dus in het supermarktschap liggen.” StreekSelecties tekende een samenwerkingsovereenkomst met Plus Retail BV, waarbij supermarktketen Plus gedurende drie jaar het exclusieve recht heeft om deze streekproducten onder het label GIJS in haar assortiment te voeren.
Ruimte voor verhaal
Vanaf eind september kunnen klanten terecht bij supermarktketen Plus om deze authentieke, lokale producten te kopen. Het gaat om vleeswaren, ijs, seizoensgroentes en -fruit, vruchtensappen, jams, soepen, kazen en zuivel. Op de verpakking is veel ruimte vrijgemaakt voor het unieke productverhaal en de leverancier.
Varkensvlees ontbreekt nog aan het assortiment. „We komen graag in gesprek met varkenshouders die een uniek product kunnen leveren. De belangrijkste voorwaarde is dat het varkensvlees zich onderscheidt op smaak. Ook authentieke gerechten waarin varkensvlees is verwerkt kunnen in aanmerking komen”, zegt Arntz. De producten van GIJS worden afgenomen van kleinschalige producenten, waarbij StreekSelecties optreedt als schakel tussen boer of slager en supermarkt.
„Wij organiseren de verkoop, logistiek en marketing voor de leverancier. Voor de retail zijn we één aanspreekpunt en platform voor een groot aantal leveranciers.” Het is de bedoeling om het assortiment continu te verrijken met nieuwe producten. „Door een groot aantal lokale pareltjes in de supermarkt te brengen, zal de omzet van deze exclusieve producten stijgen.”
Duurzame streekproducten
In Amsterdam is in februari dit jaar het eerste filiaal van Marqt geopend en de tweede in september in Haarlem. In deze overdekte marktplaatsen worden duurzaam geproduceerde streekproducten samengebracht. Oprichters van Marqt, Quirijn Bolle en Meike Beeren, vinden het tijd voor vernieuwing in de manier waarop eten in Nederland wordt aangeboden. Uitgangspunten zijn korte lijnen tussen producent en Marqt, een eerlijke prijs voor leveranciers van een product en dat de klant de producent leert kennen en andersom.
„De interesse voor de productiewijze van voedsel neemt toe, waarbij dierenwelzijn en de herkomst van producten steeds belangrijker worden. Marqt biedt mensen die op zoek zijn naar echt lekker eten een oplossing door samen met haar partners de juiste kwaliteit producten samen te brengen en aan te bieden”, aldus Bolle.
Het varkensvlees in het Marqt-assortiment is afkomstig van het varkensbedrijf van Henk de Lange in Arriën, die 250 zeugen en 1800 vleesvarkens houdt. Het vlees wordt geleverd door natuurslagerij Rob Rijks in Twello. „De insteek van Marqt is vooral gericht op een duurzame productiewijze”, zegt De Lange, die biologisch varkensvlees produceert en verkoopt onder het label ‘Vechtdal varkensvlees’.
Meer smaak bijkomstigheid
Dierenwelzijn, milieu en een gezond product staan centraal, waarbij meer smaak een positieve bijkomstigheid is. De varkens worden gehouden in de zogenoemde Vechtdal Familiestal. Groepjes van twaalf zeugen met hun biggen worden op stro gehuisvest en blijven in deze groep totdat de biggen als vleesvarken slachtrijp zijn.
„De varkens kunnen hun natuurlijk gedrag vertonen, hebben veel meer ruimte, zowel binnen als buiten. Omdat de dieren minder stress hebben, meer beweging en ze langzamer groeien, verbetert dat de vleeskwaliteit.” De Lange gaat graag nog een stapje verder als het over gezond vlees gaat.
„Als varkens een leeftijd van zo’n 8 tot 9 weken hebben bereikt, stoppen we met medicijnen om antiobiotica-vrij vlees te garanderen. Ook willen we het mengvoer nog strenger controleren op de aanwezigheid van gmo’s.” De Lange vindt ook dat de afzet van biologische streekproducten gestimuleerd kan worden als logistieke problemen worden opgelost. „Het gaat erom dat alle onderdelen van het varken onder het EKO-label verkocht kunnen worden.
Rechtstreeks naar consument
Dat is mogelijk omdat Slagerij Rijks een eigen worstmakerij heeft en diverse specialiteiten produceert, die op markten in grote steden rechtstreeks aan de consument worden verkocht. Naast de levering van Vechtdal varkensvlees via Rijks, zet De Lange ook af naar Naturland in Duitsland.
Marqt heeft de ambitie om binnen vijf tot zes jaar zo’n 20 filialen te openen in de Randstad. „We hebben daarom meer varkensvlees nodig”, zegt Bolle „Bij voorkeur biologisch geproduceerd. Varkenshouders die aan ons willen leveren kunnen contact opnemen via onze website marqt.com.” De Lange constateert dat de overheid mensen stimuleert om minder vlees te consumeren. „Sommigen eten al minder vaak vlees, maar kiezen dan wel voor meer kwaliteit. Dat kan een stimulans zijn voor de afzet van streekproducten en biologisch vlees.”
Tekst: Janet Beekman
Beeld: Henk de Lange