Wyno Zwanenburg: ‘Varkenshouderij niet kind van de rekening’

Waarom werd de NVV 15 jaar geleden opgericht? We hadden toch al LTO als belangenbehartiger?
„Wij vonden dat de belangen van varkenshouders slecht werden behartigd. Ons sectorale belang sneeuwde te vaak onder door het gemeenschappelijke landbouwbelang. Wien van den Brink richtte destijds de NVV op om exclusief voor de belangen van varkenshouders op te komen. Vandaag de dag staat dat belang nog steeds voorop.”

Hoe heeft de NVV zich in zijn 15-jarige bestaan ontwikkeld?
„Oppositie voeren en de confrontatie aan gaan, doen wij nog steeds. Maar minder met acties zoals vroeger en meer in overleg met overheden en partijen in de varkenskolom. In de loop der jaren werd de NVV steeds serieuzer genomen. De ministeries van LNV en VROM betrekken ons nu in een eerder stadium bij hun plannen. Zij beseffen ook dat het beter is om gezamenlijk tot oplossingen te komen. Allereerst voor het draagvlak, maar ook om naderhand geen langdurige gerechtelijke procedures uit te vechten.”

Welke resultaten zijn het belangrijkste geweest voor de vakbond?
„Het terughalen van 25 procent van afgepakte varkensrechten, waar destijds niets tegenover stond. De NVV is daartegen rechtszaken gestart die nu nog lopen, maar die wel resultaat opleveren. Alle varkenshouders kregen een deel van hun rechten terug en er lopen nog procedures. Ook al is het een kwestie van lange adem, we gaan door. Recentelijk heeft de Hoge Raad ons gelijk gegeven in de Minas-procedure, waarbij is gesteld dat de grondslag van de Minasheffingen niet zomaar op de mestbemonsteringwijze kan worden gebaseerd.”

Heeft de NVV meer betekenis voor varkenshouders dan LTO?
„Ja, onder andere met de opzet van de NVV-prijsnoteringen voor vleesvarkens en biggen. Daarmee krijgen varkenshouders meer inzicht in de prijzen die worden betaald en verbetert de onderhandelingspositie. Ook is de NVV meer terughoudend dan LTO als het gaat om voorop lopen met milieu en dierenwelzijn als dit de concurrentiekracht van Nederland verzwakt ten opzichte van andere landen. Wij pleiten meer voor een level playing field, terwijl LTO erg meegaand is en bijvoorbeeld de ComfortClass-stal erg promoot.”

De NVV ziet niets in Global GAP, waarom is dat?
„Het voegt niets toe aan ons IKB-kwaliteitssysteem. Varkenshouders hebben geen zeggenschap over de spelregels van de Global Gap en we mogen het vervolgens zelf betalen. Nederlandse producten worden onder strengere eisen geproduceerd. Als producten uit alle landen onder hetzelfde GG-label worden vermarkt, kunnen we juist de toegevoegde waarde van onze producten niet meer aan de man brengen. Dus al met al werkt het alleen maar negatief voor de positie van onze varkenshouders.”

Wat doet NVV aan versterking van imago van de varkenssector?
„We onderhouden goede contacten met partijen in de varkenskolom en andere organisaties. Met radicale partijen als Varkens in Nood en Wakker Dier praten we niet, omdat uit ervaring is gebleken dat het niks oplevert. Daarnaast informeren we zoveel mogelijk mensen over de sector. Dat gebeurt onder andere met Varkens in Zichtstallen, het boekje van A tot Zeug en het ondersteunen van varkenshouders die bezoekers ontvangen op hun bedrijf.”

Welke angels zitten er in wetgeving met betrekking tot milieu en dierenwelzijn en hoe moeten die worden opgelost?
„Wij vragen ons af of varkenshouders in 2013 kunnen voldoen aan de eisen die dan aan milieu en dierenwelzijn worden gesteld en of het wel uit kan. Op ons initiatief voert HAS Kennistransfer hiernaar een onderzoek uit onder 1.000 varkenshouders. Heikel punt is onder andere de verruimde oppervlakte-eisen. Ook op het vlak van ammoniakemissie willen we niet dat de varkenshouderij, die al flinke inspanningen heeft verricht, het kind van de rekening wordt. We zijn al met de ministeries in gesprek om de eisen aangepast of van tafel te krijgen.”

In hoeverre werkt de NVV samen met Europese varkenshouders?
„We wisselen al langer informatie over prijzen, markt en wet- en regelgeving uit met Noord-Duitse en Deense varkenshouders en organisaties. We zien elkaar steeds minder als concurrenten en zoeken naar versterking van het gemeenschappelijke belang op gebied van diergezondheid en wet- en regelgeving met een gezamenlijke lobby naar Brussel.”

Wat is het belangrijkste verbeterpunt voor de NVV?
„Om nog meer invloed te hebben op de toekomst van de varkenshouderij, moeten we onze rol nog nadrukkelijker vervullen. Op dit moment lijkt het wel of andere organisaties ad hoc onze agenda bepalen. Hierin moeten we als organisatie slimmer acteren.”

Wat zijn de ambities van de NVV in de toekomst?
„Onze ambitie is het verder professionaliseren van de belangenbehartiging van Nederlandse varkenshouders. We zien dat de jongere, mondige generatie zich meer bewust wordt de betekenis hiervan. Het blijft nodig om de belangen van primaire producenten in de kolom en die van de varkenshouderij als sector te bewaken. Die rol vervullen wij graag. Wij pleiten voor eerlijke concurrentie, LTO is erg meegaand.”