Rabobank verwacht aanhoudend hoge varkensprijzen
Door de huidige prijzen en marktverwachtingen verwacht de Rabobank een bovengemiddeld 2023 voor de varkenshouderij. Daarentegen blijven strategische- en verduurzaamheidsinvesteringen duidelijk achter bij deze positieve ontwikkelingen. De oorzaken hiervan moge duidelijk zijn: flinke onduidelijkheden en beperkingen die nog steeds de boventoon voeren. Desondanks signaleert de bank ook dat ondernemers niet stil zitten. Zij vormen een integrale vooruitblik om in de toekomst niet achter de feiten aan te lopen. Volgens de Rabobank is dat niet altijd gemakkelijk, maar juist nu wel van groot belang.
Positief sentiment
Na een fors prijsdal zorgt het huidige prijsniveau voor een positief sentiment in de varkenshouderijsector. Maar volgens de Rabobank is van een euforie geen sprake. Mede ook door alle onzekerheden en beperkingen rondom stikstof en andere uitdagingen. Ondanks de lagere export van varkensvlees zijn de marktvooruitzichten positief. Het aanbod is krap en zal nog verder afnemen door een afname van de productie.
Krapte
Een duidelijk krimpend aanbod aan vleesvarkens, maar ook biggen en zeugen zorgen voor recordprijzen in geheel Europa. Zo kromp in 2022 de EU-zeugenstapel met 4,6 procent. Het gevolg was een duidelijk lager aanbod aan vleesvarkens in het eerste kwartaal van 2023. Hierdoor stegen de varkens- en biggenprijzen naar recordniveaus. De gemiddelde EU-varkenskarkasprijs was in week 12 van 2023 ruim 28 procent hoger ten opzichte van week 12 van 2022. De biggenprijs steeg in deze 12 maanden met 52 procent.
Zeugen
Hoewel de marges bij de zeugenhouderij in het eerste kwartaal van 2023 verbeterden, blijft het herstel van de zeugenaantallen in heel Europa waarschijnlijk beperkt. Als oorzaak wijst de Rabobank naar de zwakke exportverwachtingen, de relatief hoge voerkosten en langere termijn dynamieken (zoals scherpere eisen rond milieu en dierenwelzijn) in bijna alle landen. Dit betekent een aanhoudend krappe aanvoer in de eerste helft van 2023 en we verwachten dat de varkensvleesproductie in de 27 EU-landen en het Verenigd Koninkrijk (VK) in 2023 met ongeveer 5% op jaarbasis zal dalen.
Vleesvarkens
De varkensvleesproductie in de 27 EU-landen en het VK daalde in januari 2023 met 4,9 procent ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. De productie in Denemarken daalde met maar liefst 9 procent, in het VK met 8 procent, in Polen met 7 procent, in Duitsland met 6 procent, in Spanje met 5 procent en in Nederland met 0,4 procent.
Export vleesvarkens +64 procent
Over geheel 2022 genomen daalde de Nederlandse zeugenstapel met 2,4 procent. Volgens de Rabobank valt deze krimp lager uit dan in andere belangrijke varkensvleesproducerende landen. Maar de forse daling van maar liefst 12 procent in Duitsland heeft ook duidelijke gevolgen voor de Nederlandse varkensmarkt. Om de daling in de Duitse varkensstapel te compenseren trekken Duitse slachterijen aan de import van slachtrijpe varkens uit Nederland. In de eerste 13 weken van 2023 exporteerde Nederland 64 procent meer vleesvarkens (79.000) naar Duitsland dan een jaar geleden. Daarentegen daalde de export van vleesvarkens naar andere bestemmingen, zoals Polen, Italië en Spanje. Per saldo steeg de export van vleesvarkens in het eerste kwartaal met 26 procent (48.000).
Biggen
De vraag naar biggen is ook stevig, met name uit Spanje en Roemenië. De sterke Spaanse vraag is vooral terug te voeren op aanhoudende gezondheidsproblemen. In de eerste 13 weken van 2023 steeg de biggenexport naar Spanje met 11 procent (+53.000) en naar Roemenië met 72 procent (+14.000). Het totaal aantal geëxporteerde biggen steeg deze periode met 2 procent. Die daling komt overeen met de krimp in de zeugenstapel. De Rabobank verwacht in de eerste helft van 2023 vanuit Spanje een aanhoudende sterke vraag naar biggen. Dit vanwege de daling in de zeugenstapel met 1 procent op jaarbasis in vergelijking met 2022.
Druk in de keten blijft
In het eerste kwartaal van 2023 zagen de Nederlandse zeugen- en vleesvarkenshouders hun marges vooral stijgen door hogere biggen- en varkensprijzen. De Rabobank verwacht dat deze prijzen in het tweede kwartaal stand houden door de aanhoudende krapte in de markt. Varkenshouders profiteren ook van lagere voerprijzen. De voerprijzen zijn sinds het begin van 2023 licht gedaald. De Rabobank verwacht een verdere daling van de grondstoffen in het tweede kwartaal.
Export EU blijft zwak in 2e kwartaal
De export van varkensvlees uit de 27 EU-landen en het VK daalde in 2022 met 16 procent. Het aandeel van China in de totale export daalde van 65 procent in 2020 naar 40 procent in 2022. De marktaandelen van de bestemmingen Japan (van 6 procent naar 10 procent), de Filipijnen (van 3 procent naar 10 procent), Zuid-Korea (van 4 procent naar 7 procent) groeiden. Begin dit jaar kwam de export van varkensvlees vrij traag op gang. Dit zien we terug in een daling van 12 procent op jaarbasis. Het volume naar Japan steeg met 9 procent op jaarbasis, terwijl de volumes naar andere belangrijke bestemmingen daalden. Zoals China (-2 procent op jaarbasis), de Filipijnen (-36 procent op jaarbasis) en Zuid-Korea (-36 procent op jaarbasis). Voor het tweede kwartaal van 2023 verwacht de Rabobank een aanhoudend zwakke export. Dit vanwege het hoge prijsniveau in Europa en de lagere vraag in importerende landen. Hoewel China momenteel in het noorden van haar land kampt met nieuwe AVP-uitbraken, zullen de hoge vleesvoorraden en de nog herstellende consumptie waarschijnlijk niet zorgen voor een stijging van de importen in het tweede kwartaal van 2023.
