Rendabele mestverwerking in Bretagne
Nu zijn er in heel Frankrijk tenminste 500 mestverwerkinginstallaties op boerderijniveau actief, waarvan het overgrote deel in Bretagne en Normandië. Dat er in Frankrijk met succes op grote schaal op boerderijniveau varkensmest gescheiden wordt, heeft te maken met de nationale wetgeving en met grondgebondenheid van de veehouderij.
Anders dan in Nederland beschikt het gemiddelde varkensbedrijf over tientallen hectares akkerland, waar hoofdzakelijk graan op wordt verbouwd. Door mest te scheiden, vermindert het volume. De dunne fractie kan meestal probleemloos op eigen grond worden uitgereden, zonder de stikstofaanvoernorm die de Franse wetgeving stelt, te overschrijden.
Denitral en Fertival
Het gros van de Franse varkenshouderijbedrijven werkt met relatief eenvoudige mestscheiders, zoals decanters en andere centrifugemethoden. Een beperkte categorie, die over minder grond beschikt, levert aan de Fertival mestfabriek van varkenshouderijcoöperatie Cooperl in Lamballe. Deze varkenshouderijen scheiden op boerderijniveau de mest van één tot vier bedrijven niet alleen in dunne en dikke fractie, maar ze passen ook denitrificatie toe en behandelen de mest biologisch.
Dit concept draagt de naam Denitral. Afhankelijk van de stikstoffractie in de mest wordt een meer of minder intensieve bewerking in fasen met mestfilters toegepast. Scheiding van drijfmest in fasen, biologische behandeling en filtratie, reduceert de kosten voor mestafzet flink. Sterker nog, toen de kunstmestprijs in de afgelopen jaren steeg tot recordhoogte, betaalde Cooperl haar leden geld voor de leverantie van drijfmest. In de mestfabriek Fertival verandert de dikke fractie die de Denitral mestverwerking oplevert in een compostproduct dat vervolgens in de supermarkten aan de Franse consument wordt verkocht.
Afhankelijk van de wensen van de klant wordt de compost in kleinere en grotere verpakkingen geleverd. Ook wordt er speciale organische meststof geproduceerd, verrijkt met mineralen. Deze speciale meststofproducten vinden gretig aftrek, ondermeer in de Franse wijnbouw. Ook exporteert Fertival compostproducten en speciale organische meststoffen onder andere naar Nederland, aldus bedrijfsleider Marc Laubaderre.
Voortvarende coöperatie
Nu de prijs van kunstmest laag is, levert de drijfmest geen geld meer op. Maar de leden van Cooperl die leveren aan Fertival betalen hooguit de transportkosten, een fractie van wat er in Nederland voor de afzet van een kuub varkensdrijfmest wordt betaald. Het renderende mestverwerkingsproces in Bretagne is onder meer te danken aan de grondgebondenheid van de veehouderij.
Maar het heeft ook te maken met de voortvarende aanpak van de varkenshouderijcoöperatie Cooperl, aldus specialist Nico Verdoes van WageningenUR-Livestock Research. „Cooperl is een moderne coöperatie die met de tijd meegaat en investeert. De mestfabriek bestaat al tien jaar”, vertelt Verdoes die regelmatig contact heeft met Franse collega’s die gespecialiseerd zijn in mestverwerking.
Cooperl is een complete verticale integratie, van zaadje tot karbonaadje. Jaarlijks verwerkt de coöperatie meer dan 3 miljoen vleesvarkens in twee moderne grootschalige slachthuizen, waar 70.000 vleesvarkens per week worden aangevoerd. Ook verhandelt Cooperl mengvoer en graan en levert de coöperatie fokvarkens. Gemiddeld houden de leden varkenshouders, met veelal gesloten bedrijven, 2700 vleesvarkens en 140 fokzeugen.
Duurzame industrie
De Fertival mestfabriek maakt onderdeel uit van een groter geheel van de vlees-voedings-en afvalverwerkingsindustrie. De productie is geïntegreerd met een slachthuis, een verpakkingsbedrijf, een afvalverwerker en milieuvriendelijke energieproductie. Het afvalwater van het slachthuis wordt fysisch en chemisch behandeld om het volume te reduceren en stankoverlast tegen te gaan.
Na de behandeling wordt de restantfractie geconcentreerd door centrifuge en ingedroogd bij 110 graden Celsius. Dit gebeurt samen met reststromen van andere fabrieken in de levensmiddelenindustrie op het industrieterrein van Lamballe. Vervolgens gaat het restant in een oven die verhit tot 1000 graden Celsius. Bij het complete proces van afvalbehandeling wordt geen fossiele energie gebruikt.
Alles draait voor 100 procent op biogas. Slachtafval, mest en andere reststromen zorgen voor een efficiënte productie van biogas. Cooperl is er trots op samen met de stad Lamballe radicale, moderne en duurzame oplossingen voor verwerking van afval toe te passen.
