‘Bij medicijngebruik blijft kennis dierenarts cruciaal’

Dopharma vierde enkele weken geleden zijn veertigste verjaardag. Met ruim 100 personeelsleden en relaties werd stil gestaan bij dit jubileum. Het farmaceutische familiebedrijf begon in 1969 in Dordrecht en is sinds 1980 gevestigd in Raamsdonksveer. De broers Wijnand, Ron en Marcello de Bruijn voeren de directie van het familiebedrijf.

„Op de middelbare school hadden we alle drie geen belangstelling om in het bedrijf te stappen”, vertelt Ron, die de academie voor lichamelijke opvoeding heeft gedaan. Marcello volgde een commerciële opleiding en begon als autoverkoper en Wijnand deed een hbo managementopleiding. „Toen we wat ouder waren, hebben we in 1995 het bedrijf toch overgenomen. We hebben heel verschillende kwaliteiten, maar dat past juist goed bij de verdere ontwikkeling van het bedrijf, waar we trots op zijn.”

Goed team
Ron is directeur interne zaken en verantwoordelijk voor de interne organisatie. „De agogische, didactische en medische kennis opgedaan in mijn opleiding lichamelijke opvoeding komen hierbij goed van pas. Ik vind het leuk om aan een goed team te werken, waarin iedereen zich optimaal ontwikkelt en bijdraagt aan een goed resultaat”, zegt Ron.

Wijnand is directeur externe zaken. Hij is eindverantwoordelijk voor toelatingen en registraties van medicijnen, research en export en is vertegenwoordigd in de FIDIN, de vereniging van fabrikanten en importeurs van diergeneesmiddelen in Nederland. Marcello is directeur commerciële zaken. Hij bezoekt dierenartspraktijken en inventariseert de wensen van klanten. „Ik ben veel onderweg en fungeer onder andere als antenne van ons bedrijf voor de ontwikkeling van nieuwe producten”, vertelt Marcello.

De Nederlandse intensieve veehouderij is voor Dopharma de belangrijkste markt. „We hebben ons eerst ook nog op kleine huisdieren gericht, maar daar zijn we weer vanaf gestapt”, zegt Wijnand. „Vanwege efficiency is het beter om te specialiseren in bepaalde diersoorten en producten. Het is te kostbaar om alle producten zelf te ontwikkelen en te produceren.”

„Toelatingen worden steeds lastiger. Er is veel geld nodig voor onderzoek om te bewijzen dat een diergeneesmiddel veilig is voor mens, dier en milieu. Een nieuwe registratie kost al snel één miljoen euro en het traject kost gemiddeld vier jaar.” Dopharma nam in 1998 HAK Pharma over. „Met de overname van dit bedrijf konden we het assortiment met bijbehorende toelatingen en registraties qua kosten efficiënter uitbreiden.”

Dopharma richt zich met name op antibiotica, pijnstillers/ontstekingsremmers, ontwormingsmiddelen en multivitaminen en mineralen en claimt hierin een marktaandeel van 60 procent. „Producten die we zelf niet produceren, leveren we als groothandelsproduct om toch een breed assortiment te bieden”, zegt Marcello. Circa 95 procent van de middelen gaat rechtstreeks van Dopharma naar de dierenartspraktijken. Slechts 5 procent van de afzet gaat eerst via de veterinaire groothandel.

Begeleiding door dierenarts
De broers vinden het belangrijk dat de distributie en verkoop van diergeneesmiddelen via dierenartsenpraktijken gebeurt. „Dierenartsen zorgen voor een goede voorziening en beschikbaarheid van diergeneesmiddelen dicht bij de klant. Ook is het belangrijk dat de kennis en de begeleiding van de dierenarts bij het medicijngebruik blijft.”

„Het is een belangrijke voorwaarde voor een verantwoord medicijngebruik”, stelt Marcello, die aangeeft dat het bieden van een breed pakket, snelle levering en korte lijnen, voordelen zijn van het familiebedrijf. „We kunnen snel schakelen en vlot reageren op de marktvraag. We bouwen graag aan vaste relaties, waarbij loyaliteit en continuïteit voorop staan.”

Minister Verburg van LNV dreigt de rol van dierenartsen als apotheker voor diergeneesmiddelen te laten verdwijnen om daarmee de antibioticaverkoop te verminderen.

Verantwoord antibioticumgebruik
„Het economische belang van de dierenarts bij de verkoop van medicijnen is volgens ons geen belemmering voor een lager antibioticagebruik”, zegt Wijnand. „Volgens cijfers van de FIDIN is de totale antibioticaverkoop in 2008 met 12 procent gedaald ten opzichte van 2007. Dat is voor de helft te verklaren uit voorraadvorming eind 2007, maar ook door de toegenomen aandacht voor de noodzaak van verantwoord antibioticumgebruik.”

„Wij geloven ook niet dat hoog opgeleide varkenshouders in ons land zich zomaar te veel antibiotica laten aansmeren.” Het is zeer aannemelijk dat dierenartsen bij een verbod op de verkoop van diergeneesmiddelen een hoger tarief voor hun consult gaan vragen. „Varkenshouders zullen dan minder snel de dierenarts inschakelen. Uiteindelijk kan dat tot meer ziekte en een hoger curatief medicijngebruik leiden”, aldus Ron, die stelt dat het leeuwendeel van de dierenartsen wel degelijk bewust met een verantwoord antibioticagebruik bezig is.

Dopharma juicht de verdere ontwikkeling van het veterinair centraal informatiesysteem (VetCIS) toe. „Door de mogelijkheid om praktijken te vergelijken, en meer transparantie in het voorschrijfgedrag van antibiotica door dierenartspraktijken, kunnen uitschieters zichzelf aangesproken voelen en worden aangesproken”, licht Wijnand toe.

Beschermen tegen contact met medicijnen
Om het gebruik van antibiotica te beperken, is ook een cultuuromslag onder varkenshouders nodig. „Dat betekent niet standaard en op de ‘automatische piloot’ antibiotica gebruiken, maar alleen als dat ook echt nodig is. Je kunt als varkenshouder ook eerst eens kritisch kijken naar risicofactoren, zoals klimaat, voeding en huisvesting”, vindt Marcello.

„Op een groot aantal bedrijven zijn verbeteringen mogelijk in bijvoorbeeld hygiëne en een optimaal voermanagement voor behoud van conditie en weerstand van dieren.” De toenemende besmetting van varkenshouders met de MRSA-bacterie noopt de sector tot maatregelen. „Niet alleen het antibioticumgebruik moet omlaag, maar varkenshouders moeten zich ook beter beschermen tegen direct contact met medicijnen.”

„Onder meer door het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen, zoals mondkapjes en handschoenen”, zegt Ron. Dopharma promoot in samenwerking met de KNMvD, Fidin, NVV en LTO een verstandig gebruik van diergeneesmiddelen. Onder andere met voorlichtingsmateriaal zoals posters en powerpoint presentaties.

Diagnostiek en entingen
In de varkenshouderij wordt veel koppelmedicatie met breedspectrum antibiotica via voer of drinkwater toegepast. Dat betekent een groter risico op onderdosering, versleping en het ontstaan van antibioticumresistentie bacteriën met bijbehorende mogelijke gevaren voor de volksgezondheid. „Om heel gericht antibiotica in te zetten, neemt het belang van een goede diagnostiek toe.”

„Met meer kennis van de ziekteverwekker kun je gerichter behandelen met enkelvoudige en specifieke middelen. Ook dat verkleint het ontstaan van resistente bacteriën. Dierenartspraktijken investeren in uitbreiding van hun lab voor een goede diagnostiek”, signaleert Marcello. „Ook is er een duidelijke verschuiving van antibiotica naar vaccins. Jaren geleden bestond het medicijnenarsenaal qua omzet voor 70 tot 80 procent uit antibiotica.”

„Nu zijn dat voor 60 tot 70 procent entstoffen. Een juiste toepassing van vaccins verlaagt ook het antibioticagebruik.” Dopharma ontwikkelt onder andere pijnstillers zoals Aspirine ofwel Natrium Salicylaat en heeft recentelijk een toelating verkregen voor Melovem (meloxicam) een nieuwe generatie ontsteking- en koortsremmers. Varkenshouders kunnen dergelijke middelen ook inzetten als alternatief voor antibiotica.

„Ook met het afwisselen van antibiotica kan het risico op resistentie van ziekteverwekkers worden beperkt. Daarvoor is het wel belangrijk dat een breed assortiment diergeneesmiddelen beschikbaar blijft voor de varkenshouderij. Nederlandse varkenshouders moeten over dezelfde middelen kunnen blijven beschikken dan hun EU-collega’s om een eerlijke concurrentiepositie te behouden. Wij vinden een nationale uitfasering van gemedicineerde voeders vooralsnog dan ook geen goed idee”, stelt Wijnand.

Bedrijfsgegevens Dopharma
Het farmaceutische bedrijf Dopharma is in 1969 opgericht door Wijnand de Bruijn in Dordrecht. De naam is ontleend aan Dordrechtse pharma. De zonen Ron, Marcello en Wijnand jr. namen in 1995 het bedrijf over. In Nederland is Dopharma marktleider binnen de antimicrobiële middelen voor landbouwhuisdieren.

Het bedrijf levert producten in circa 60 landen. In 2006 werd het nieuwe hoofdkantoor en verkoopvestiging van Dopharma Vet in Roemenië geopend. In 2008 is gestart met een verkoopvestiging in België. Ook in Duitsland gebeurt dat binnenkort. Het bedrijf in Raamsdonksveer heeft een aantal laboratoria en diverse productielijnen voor diergeneesmiddelen.

Sinds 2007 is er ook een lijn voor gecoate premixen. In Dopharma’s proefstal worden onderzoeken uitgevoerd om de benodigde dossiers op te bouwen om aan de eisen van middelenregistratie te kunnen voldoen.