Betrek omwonenden in uitbreidingsplannen

Als een olievlek verspreiden de protestacties zich tegen de megastallen en landbouwontwikkelingsgebieden (LOG). Drenthe en Groningen hebben de burgerprotesten niet afgewacht. Beide provincies verbieden alle nieuwvestiging van intensieve veehouderij. Handtekeningenacties in Noord- en Zuid-Holland hebben geleid tot een vestigingsverbod van enkele megastallen.

Burgerinitiatieven in Gelderland, Limburg en Overijssel zijn niet ingewilligd door de provincie, maar hebben wel voor verscherpte eisen gezorgd. Provinciale Staten Noord-Brabant neemt naar aanleiding van het burgerinitiatief Megastallen-nee in maart een beslissing over het verdere verloop van de Reconstructiewet. In Utrecht is een burgerinitiatief tegen megastallen en LOG’s in de maak.

Betrek omgeving erbij
Dirk Duijzer directeur Food & Agri bij de Rabobank liet het zich onlangs al ontvallen bij het openingsymposium van de Landbouwvakbeurs in Den Bosch. „Een LOG is eerder een valkuil dan een kans voor de ontwikkeling van varkensbedrijven. De geluiden uit de samenleving tegen de LOG´s zijn gebaseerd op emotie. Hele groepen huisartsen en huisvrouwen zetten zich er tegen af.”

In de emotie meegaan is volgens Duijzer wat de sector juist niet moet doen. „Als varkenshouder moet je niet terugkoppelen met emotie, maar de feitelijke punten blijven herhalen. Keer op keer.“ De Rabobankman zegt dat de acceptatie van de varkenshouder door de samenleving omhoog moet.

„Iedere varkenshouder heeft de verantwoordelijkheid om aan het imago van de sector te werken. Creëer draagvlak door je eigen omgeving erbij te betrekken. Wees transparant, denk en beweeg mee met de omgeving. Bij bedrijfsuitbreiding betaalt draagvlak zich uit.”

Overlast beperken
Draagvlak creëren in de eigen omgeving is voor Chris Hoeven noodzaak gebleken voor bedrijfsontwikkeling. De varkenshouder heeft een vermeerderingsbedrijf met 2.000 zeugen tegen de bebouwde kom van Oirschot. „In 1991 kocht ik het toenmalige pluimveebedrijf. Er liepen verschillende procedures tegen het bedrijf. In de buurt was veel overlast van stank en vliegen. Het is uitermate ververvelend om als burger niets te zien, maar wel overlast te vinden van stank en geluid.”

Voor de Brabantse varkenshouder waren beide ongemakken de belangrijkste speerpunten bij bedrijfsovername. „Destijds ben ik eerst met de bouwtekening bij de directe buurtbewoners persoonlijk langs geweest. Ik heb verteld wat ik van plan was en wat het voor hen inhield. Daarna heb ik de milieu- en bouwvergunning ingediend bij de gemeente. Er is geen enkel bezwaar aangetekend.”

Hoeven werkt met een biologische luchtwasser die de stallucht 100 procent van ammoniak filtert. In de stallen zijn de mestputten maximaal40 centimeterdiep. Om de transportbewegingen te beperken past hij mestverwerking op bedrijfsniveau toe. Het restproduct is ondermeer water wat aan de lozingsnorm van oppervlaktewater voldoet.

Medestanders opzoeken
In het nabij gelegen LOG de Langereyt heeft Chris Hoeven een milieueffectrapportage (MER) ingediend voor 4.000 zeugen. De varkenshouder wil in de nieuwbouw dezelfde technieken toepassen om stank- en geluidsoverlast zoveel mogelijk te beperken. „Als varkenshouder moet je zorgen dat je geaccepteerd blijft door de buurtbewoners.”

Ook hier is hij voor de MER-aanvraag met de bouwtekening bij een twintigtal omwonenden persoonlijk langs geweest. „Voor het merendeel is het geen bezwaar. Voor een enkeling wel. Zij hebben een stichting opgericht en proberen de rest te beïnvloeden met verhalen over de gevaren van overdraagbare ziektes van dier op mens.”

„Ik heb geprobeerd lid te worden van deze stichting, maar ben geweigerd.” Dirk Duijzers laatste advies voor een optimistischer stemming over de varkenshouderij. „Zoek niet altijd de tegenstanders op, maar ga ook naar de mensen die positief zijn over u.”

Reconstructiewet
De varkenspest in 1997 was de aanleiding voor de Reconstructiewet die in2005 inwerking is getreden. Waar de reconstructie in eerste instantie bedoeld was voor de intensieve veehouderij, is het inmiddels een allesomvattend plan om het buitengebied opnieuw in te richten. Het plan heeft betrekking op landbouw, natuur, recreatie, water en leefbaarheid van het platteland.

Buitengebieden zijn ingedeeld in extensiverings-, verwevings- en landbouwontwikkelingsgebieden (LOG). De insteek is om in LOG de intensieve veehouderij alle kansen te bieden voor ontwikkeling. Tegenhanger is het extensiveringsgebied. Dit zijn vooral gebieden gelegen binnen een straal van250 metervan natuurareaal en dorpen. De mogelijkheden in verwevingsgebieden zijn afhankelijk van de ligging van het gebied.

Op ‘duurzame locaties’ is onder voorwaarden een vergroting van het bouwblok mogelijk. De meeste oppervlakte is benoemd als verwevingsgebied. Delen van Gelderland, Limburg, Noord-Brabant, Overijssel enUtrechtvallen onder de Reconstructiewet. De Reconstructiewet heeft een looptijd van 12 jaar en loopt in 2017 af.