Stemwijzer voor de varkenshouderij

Het kabinet is gevallen, de gemeenteraadsverkiezingen hebben winst voor D66, PVV en PvdA (ten opzichte van de opiniepeilingen) opgeleverd en aanzienlijk verlies voor het CDA. Mogelijk ontstaat er een progressieve meerderheid in de Tweede Kamer van partijen die voor inkrimping van de veestapel zijn. Er is ook een variant mogelijk over rechts. CDA, VVD en D66 of PVV. D66 toonde zich tijdens Balkenende IV zeer kritisch ten opzichte van de gangbare veehouderij.

Gezinsbedrijf en megastal
Het CDA stemde tegen een motie van SP’er Polderman ten gunste van het gezinsbedrijf. Polderman: „Blijkbaar neemt het CDA er kennis van als een kwart van de gezinsbedrijven omvalt. Het traditionele gezinsbedrijf heeft nog maar weinig van die partij te verwachten.” CDA’er Atsma tijdens het debat voorafgaand aan de motie: „Ik snap niet op basis waarvan Polderman tot deze conclusie komt.” Maar vervolgens stemt hij wel tegen de motie van de SP die het bestaansrecht van het gezinsbedrijf als hoeder en vormgever van het agrarisch cultuurlandschap veiligstelt.

Toch werd de motie aangenomen, ook al stemden de PvdA en de VVD net als het CDA eveneens tegen de motie. De SGP en de ChristenUnie stemden wél voor de motie, evenals de PVV en uiteraard de progressieve partijen. Daarmee ontstond een Kamermeerderheid. Het opmerkelijke stemgedrag van het CDA valt met name te verklaren door het regeringsstandpunt over de liberalisering van het landbouwbeleid.

Vrije marktwerking is in het kader van het WTO vrijhandelsoverleg noodzakelijk en dat betekent grotere schommelingen van de landbouwprijzen. Als gevolg daarvan gaan er mogelijk meer bedrijven failliet dan in het verleden het geval was. Minder verrassend zijn de standpunten van de diverse politieke partijen over de bouw van megastallen.

Progressieve veehouderij
Als er een progressieve meerderheid van PvdA, Groen Links, SP, D66 en Partij van de Dieren komt, is de kans groot dat de landbouw in versneld tempo moet verduurzamen. Nu al is de kritiek dat Nederland teveel voorop loopt in Europa en zich daarmee uit de markt prijs, niet van de lucht. Als de Partij van de Arbeid het in een progressief kabinet voor het zeggen krijgt, gaat Nederland nog meer uit de pas lopen. Voorop lopen oordelen de progressieve partijen en ze hebben kabinetsformateur en voormalig Rabobank topman Herman Wijffels aan hun zijde.

Het tien punten plan voor de veehouderij, opgesteld in 2001, bepleit een agrarische sector in 2010 die is omgevormd van prijsconcurrentie en homogene bulkproductie naar productdifferentiatie en toegevoegde waarde. Biologisch, streekeigen, export, grondgebonden etc. Veehouderijsystemen zijn gebaseerd op de eigen gedragskenmerken van dieren.

Transport van levende dieren is aan strenge regels gebonden en transport over grote afstand komt niet meer voor. In het overheidsbeleid wordt onderscheid gemaakt tussen grondgebonden en intensieve veehouderij. Intensieve niet grondgeboden veehouderij is onderworpen aan specifieke vergunningverlening. Grondgebonden veehouderij speelt een belangrijke rol als beheerder van de open ruimte.

PVV en mestafzet
Wie gaat voor zoveel mogelijk metsplaatsingsruimte is bij de PVV aan het juiste adres. Deze partij trapt niet alleen op de rem bij de aanscherping van de gebruiksnormen voor stikstof en fosfaat, maar gooit ook het klimaatbeleid op de helling. Woordvoerder De Mos spreekt van ‘Climategate’. De wetenschappelijke rapporten over de gevolgen van de opwarming van de aarde blijken op leugens te zijn gebaseerd.

Toen De Mos in januari van dit jaar een motie indiende waarmee het huidige stringente milieubeleid zou worden teruggedraaid, bleek daarvoor geen enkele Kamerfractie warm te lopen. Zelfs de VVD stemde tegen de motie. Samen met het CDA verzet deze fractie zich voortdurend tegen het verder verkleinen van de mestafzetruimte op het eigen bedrijf.

Ook de SGP steunt initiatieven die de kosten van het mestbeleid beperken en het opwaarderen van organische mest bevorderen. Groen Links, D66, Partij van de Dieren en SP laten geen gelegenheid voorbij gaan om de mestafzetruimte zoveel mogelijk in te perken. Deze partijen zijn voor inkrimping van de veestapel.

PVV en dierenwelzijn
De PVV is heel moeilijk in te schatten als het over dierenwelzijn gaat. Kamerlid Dion Graus laat geen gelegenheid voorbij gaan om op hoge toon de belangen van wilde dieren en circusdieren te bevechten, maar zodra het onderwerpen betreft die de portemonnee van ondernemers raken toont hij zich veel minder ambitieus.

Niet verwonderlijk gezien het VVD verleden van partijleider Geert Wilders. Graus bepleit een ruime overgangstermijn bij het verbod op pelsdierfokkerij. Ondernemers moeten wel de ruimte krijgen om op zoek te gaan naar alternatieven. Ook stemde Graus tegen de motie die controle van de dierenarts bij lange afstandtransport verplicht.

Natura 2000
Het natuurbeleid wordt gedomineerd door de aanwijzing van Natura 2000. Welke gebieden krijgen een extra beschermde status en hoever strekt de bescherming. De VVD en de SGP leggen zich er niet bij neer dat talloze veehouderijbedrijven op slot gedraaid dreigen te worden. Maar CDA-minister Verburg is niet van plan het ingezette beleid in de afgelopen kabinetsperiode te versoepelen.

De procedure moet worden afgerond voor het te laat is. De Europese Commissie dreigt met torenhoge boetes. Bovendien krijgen veehouderijen dan op korte termijn de gewenste duidelijkheid. Besluiten terugdraaien betekent verdere vertraging van de procedures.