PVV-visie veehouderij in nevelen gehuld

Van negen naar 24 zetels. De Partij Voor de Vrijheid (PVV) van Geert Wilders is sinds 9 juni een factor van belang in de Tweede Kamer en als we de opiniepeilingen mogen geloven, is de groei er nog steeds niet uit. Landelijk stemt ruim 10 procent op de PVV en in Noord-Brabant en Limburg lokaal zelfs meer dan 30 procent.

Onder hen nauwelijks boeren. Volgens een enquête van onderzoeksbureau Agri-direct, vlak voor de verkiezingen gehouden, was een paar procent van de Nederlandse land-en tuinbouwers van plan op de PVV te stemmen. Vooral in West-Nederland.

VVD-prominent en voormalig Tweede Kamerlid Gert Jan Oplaat, tegenwoordig voorzitter van de Nederlandse Vakbond voor Pluimveehouders (NVP) kan niet geloven dat er veehouders zijn die op de PVV stemmen. „In hun verkiezingsprogramma staat dat de bio-industrie moet worden afgeschaft. Misschien dat er een paar tuinbouwers zijn die voor Wilders hebben gekozen.”

Kiezen voor minder regels
Ook CDA-Statenlid en melkveehouder Noud van Vught uit het Brabantse Rijkevoort kan niet geloven dat er veel veehouders zijn die hun stem aan de PVV hebben gegeven. „In mijn omgeving ken ik niemand. Er zijn veehouders die voor de VVD hebben gekozen in plaats van het CDA, omdat die partij minder regelgeving en ruimte voor ondernemerschap benadrukt. Althans, dat is mijn persoonlijke interpretatie.”

„Ik begrijp het niet goed, want in Brabant stelde de VVD zich kritischer op in het debat over de megastallen dan het CDA. Ze zeggen dat er in Limburg wel veehouders op de PVV hebben gestemd, maar ik zou niet weten wat een veehouder bij die partij te zoeken heeft.”

Minder regelgeving en ruimte voor ondernemerschap bijvoorbeeld. Thema’s die niet alleen de VVD hoog in het vaandel heeft staan, maar de PVV óók. Bovendien is de PVV het meest coulant wat betreft het milieubeleid. De partij trapt niet alleen op de rem bij het bepalen van de stikstof- en fosfaatnormen, maar zet ook het klimaatbeleid op de helling. Woordvoerder Richard de Mos laat geen gelegenheid voorbijgaan om de gevestigde opvattingen over de opwarming van de aarde te hekelen. Hij krijgt bijval van de Nederlandse Varkenshouderij Vakbond en de Nederlandse Melkveehouders Vakbond.

Sjors van de rebellenclub
Landbouwwoordvoerder Dion Graus bepleit ombuiging van budgetten van milieu naar dierenwelzijn. Graus heeft tot nu toe de landbouwvisie van zijn partij kleur gegeven. Sjors van de rebellenclub wordt hij ook wel genoemd. CDA-Statenlid Van Vught:

„De visie van de PVV is vooral persoonlijk gekleurd. Ik kan het heel moeilijk inschatten. In de Staten en in de gemeenten zijn ze nog niet vertegenwoordigd.” Een feit is dat in het verkiezingsprogramma staat dat de bio-industrie op termijn moet worden afgeschaft. De tekst laat in het midden wat daar precies mee wordt bedoeld. In ieder geval geen nertsenhouderij. „Bont is een luxe en elitair goed en de nerts is een solitair op zichzelf levend waterroofdier”, aldus Graus.

Hij bepleit daarom een verbod, maar wel met een ruime overgangstermijn. In lijn met het verkiezingsprogramma. Citaat: ‘Afbouw van de bio-industrie kan alleen als we de boeren niet de nek willen omdraaien. Onze agrarische ondernemers moeten niet worden gedwongen voorop te lopen en zo te worden weggeconcurreerd door boeren in andere landen die er de kantjes vanaf lopen.’

Graus wil agrarische ondernemers geruststellen. Tijdens het laatste plenaire debat in de Tweede Kamer in de oude samenstelling, gehouden op 16 juni, legde hij uit dat naar zijn mening de kenmerken van de nertsenhouderij tegengesteld zijn aan de kenmerken van de houderij van kippen, runderen en varkens. „Het houden van deze dieren dient bovendien wél een primaire levensbehoefte. Er is dus een heel groot verschil met nertsen”, aldus Graus.

Stemgedrag PVV
In de afgelopen kabinetsperiode stemde de partij van Geert Wilders vrijwel altijd met het CDA, de VVD en de SGP mee als het gaat om belangrijke landbouwthema’s. Ook de motie tegen megastallen kreeg geen steun van de PVV. Bij het recente debat van 1 juli over versoepeling van de Q-koorts regels stemde de PVV tegen de motie Dijkgraaf (SGP) die versoepeling van de regels bepleit.

Dit dossier wordt behartigd door de nummer twee op de lijst van de PVV, Fleur Agema. Graus doet er in de media het zwijgen toe. Hij geeft geen interviews. De afdeling voorlichting van de partij schermt hem af. De PVV is er blijkbaar nog niet aan toe om met de vakpers te praten. Daardoor ontstaat het beeld dat de partij het intern nog niet op orde heeft.

Blijft Graus landbouwwoordvoerder of vindt de partij iemand onder de 24 Kamerleden die meer affiniteit heeft met de sector? Komt er een tweede landbouwwoordvoerder bij, zoals bij het CDA en de VVD ook het geval is? Graus schittert regelmatig door afwezigheid bij gewichtige debatten. Maar zodra het over circusdieren of over ritueel slachten gaat, gaat hij fel tekeer.

VVD-onderhandelingen
„Wat gebeurt er als u minister van Landbouw wordt?”, vroeg CDA’er Ger Koopmans zich af tijdens het Kamerdebat van 16 juni. Een besmuikt gelach in de Tweede Kamer was het gevolg. Niemand die zich dat kan voorstellen. Bovendien doet de PVV niet meer mee in de coalitiebesprekingen. De VVD is aan zet. Paars plus lijkt in de maak.

Daarmee pleegt de VVD kiezersbedrog, luidt het verwijt van Wilders. De kiezer stemt rechts, maar krijgt links. Inderdaad, beaamt VVD-Statenlid Jan Verhoeven uit het Brabantse Bergeijk. „Er is een pittige dialoog nodig waarbij de VVD zich consequent moet opstellen. Tegelijkertijd staat de landbouw ook voor de taak om te laten zien waar ze voor staat.”

Afspraken met de samenleving maken en die nakomen. Luchtwassers moeten goed functioneren. Bij controle mag het niet zo zijn dat de helft niet aan blijkt te staan.” Verhoeven verwacht dat er geen regeerakkoord wordt geschreven met alle standpunten tot drie cijfers achter de komma nauwkeurig berekend. Mogelijk blijft het ministerie van LNV toch bestaan, denkt Verhoeven. Want de Raad van State heeft zich kritisch uitgelaten over het effect van het reorganiseren van LNV.

Ook VVD-prominent Oplaat laat zich in deze bewoordingen uit. „Partijprogrammatisch ligt het mijlenver uit elkaar. Denk aan grote thema’s zoals het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. GroenLinks, PvdA en D66 denken dan al gauw aan biologisch, maar daar denkt de VVD heel anders over. Als GroenLinks zo graag wil regeren, zullen ze veel water bij de wijn moeten doen.”

Rechtse meerderheid
Het is koffiedik kijken welk kabinet er komt. Paars plus, PvdA, CDA en VVD of toch over rechts met de PVV? Zelfs dat is nog mogelijk, ook al zijn er stevige verwijten gemaakt over en weer. Een feit blijft dat de verkiezingen in de Tweede Kamer een rechtse meerderheid hebben opgeleverd van VVD, PVV, CDA en SGP (78 zetels) Bij cruciale beslissingen over veehouderijthema’s kan de stem van de PVV de doorslag geven.