Column: Verbazing over Raad voor leefomgeving en infrastructuur
Die eerste conclusie is prima en ook weer een open deur. Natuurlijk moeten we minderen. Maar niet alleen vlees. We moeten ook minder vliegen, minder auto rijden, minder aardappelen eten en minder nieuwe mobiele telefoons kopen. Dat is vooral een morele kwestie. Als de overheid gaat sturen met de prijs (bijvoorbeeld vliegtax) leidt het ertoe dat we weer een grotere kloof krijgen tussen arm en rijk. Dat is wat we in Nederland niet willen.
De tweede conclusie is kort door de bocht en gelukkig heeft het kabinet dat ook geconstateerd. De landbouw in Nederland is erg efficiënt en daardoor relatief laag belastend voor het milieu. Stoppen in Nederland betekent meer productie elders. Dat leidt per saldo tot meer milieubelasting voor onze aardbol. Het milieu houdt geen rekening met landsgrenzen en dus wordt het Nederlands milieu er niet beter van.
Hoe kan het nou dat zo’n raad zulke conclusies trekt? Ik heb de mensen die er in zitten even nagetrokken en eigenlijk valt het gehalte “milieufreaks” wel mee. Echter, de voorzitter is wel oud directeur van Natuurmonumenten en er zitten enkele mensen bij die belang hebben bij een publieke angst voor de gevestigde orde. Zij zijn betrokken bij bedrijven en stichtingen die pretenderen voor radicale veranderingen te zijn (De Groene Zaak, Tauw Group en Rebel Group) en dus ook hun geld verdienen met adviezen over zulke veranderingen. Niet gek dus dat zij geen nuance aanbrengen in deze discussie en niet de moeite nemen om de werkelijke milieubelasting van de vleesproductie in Nederland door te rekenen. En dat had ik van een dergelijk orgaan wel verwacht.
Naast deze zakelijke belangen spelen in dergelijke discussies ook de morele belangen een belangrijke rol. Of je nu racist bent of veganist, vaak worden vraagstukken dogmatisch benaderd. Discussie is niet mogelijk en deze extremistische mensen voelen zich vaak moreel beter dan andersdenkenden. Hoe dat in de Raad voor Leefomgeving en Infrastructuur zit, weet ik niet en dat is ook moeilijk te checken. Maar het is wel degelijk een belang om rekening mee te houden. Soms staan de morele doelstellingen boven de economische.
Wat doen we er in de landbouw aan? We kunnen mensen niet direct op andere gedachten brengen. Dat is een proces van jaren. We kunnen wel heel erg ons best doen om het heel goed te doen en dat dan uitleggen aan het grote publiek. We hebben jarenlang bezuinigd op de budgetten voor pr en communicatie en (te) veel gediscussieerd hoe communicatie moet. Jaloers kijken we dan naar Wakker Dier. Ze komen iedere keer weer goed in de publiciteit en beïnvloeden daarmee beleidsmakers en hun kiezers. Dat kunnen wij ook. Maar dat kost tijd en geld. Gelukkig zijn er nu diverse ideeën en initiatieven om dit op te pakken. Dat we op meerdere fronten strijden en dat op diverse manieren doen is niet erg. De kracht van de boodschap zit vaak in de herhaling en er zijn natuurlijk ook meerdere manieren om positief naar onze landbouw te kijken. Als we elkaar maar niet tegenspreken of afvallen. En…we voegen de daad bij het woord. Als we zeggen dat we het netjes doen, doen we dat ook. Spreek daar elkaar op aan.
