Groene Amsterdammer ‘overdrijft’ met fraude dierrechten

Varkens- en kippenboeren liegen volgens de Groene Amsterdammer al jaren over hoeveel ze werkelijk vervuilen. Ze geven officieel veel minder dieren op dan ze in werkelijkheid hebben. En de overheid let niet op, luidt de conclusie van de krant en ze schrijft dat het motief van de veehouders geldelijk gewin is.

De krant ziet het als de zoveelste fraudezaak in de landbouw zoals die met fipronil, kalveren en mest. Ze plaatst e.e.a. echter niet in de context of gebruikt niet de laatste informatie. De toon is duidelijk gericht op het maken van een statement over een nieuwe grootscheepse fraude en de deplorabele toestand waar de Nederlandse veehouderij zich in bevindt. Om haar bewering kracht bij te zetten, somt de krant zelfs een rijtje ‘niet gehaalde doelen’ op over fijnstof, lachgas of methaan, stikstof en antibiotica. Ook dit wordt niet ondersteund door een uitleg of door gebruik van de laatste cijfers. Maar al ‘overdrijft’ de krant, de cijfers van de NVWA geven wel degelijk de indicatie dat er genoeg veehouders zijn die, ten koste van anderen, veel meer dieren houden dan dat ze dierenrechten hebben.

Proces-verbaal

Van de 227 gecontroleerde kippen- en varkensboeren die in de afgelopen drie jaar de regels hebben overtreden, was in 164 gevallen de overtreding dermate ernstig dat een proces-verbaal werd opgemaakt. Er wordt door de krant echter geen melding gemaakt hoe groot de overschrijdingen van het aantal dieren is geweest en het is onmogelijk om te weten hoe veel hoger de ammoniakuitstoot is. Overigens mag volgens de wet een bedrijf tijdelijk 15 procent (vanwege dierwelzijn) meer dieren hebben in verband met calamiteiten.

Gerichte controles

In totaal bezochten inspecteurs de afgelopen drie jaar 539 bedrijven en bij 227 daarvan (42 procent volgens de Groene Amsterdammer) werden te veel dieren aangetroffen. De krant suggereert dat een groot deel van de veehouders fraudeert en dat deze grote fraude bij de overheid niet bekend is, maar in werkelijkheid zijn de controles uitgevoerd op bedrijven waar de NVWA een melding van binnenkreeg. Er is dus niet willekeurig maar gericht gecontroleerd. Het percentage van 42 procent geeft derhalve geen reëel beeld van de sector en de suggestie dat er sprake is van grootscheepse fraude kan niet gemaakt worden. Bovendien is bij 63 bedrijven weliswaar een overtreding geconstateerd, maar deze overtredingen waren niet ernstig genoeg voor een boete. Wellicht dat laksheid en onhandigheid bij een groot aantal veehouders een rol speelt. Het percentage komt dan eerder uit op 30 procent en zelfs dat getal geeft nog geen representatief beeld.

Niet realistisch

Even nog meer cijfers volgens de gedachtetrant van de Groene Amsterdammer. Vorig jaar zijn er 188 inspecties uitgevoerd. Op 118 van de gecontroleerde bedrijven werden door de NVWA geen overtredingen geconstateerd. Bij 63 procent waren de zaken dus goed geregeld. Bij 17 van deze bedrijven was sprake van een lichte overtreding en is een waarschuwing afgegeven. In 51 gevallen ofwel 27 procent is een proces-verbaal opgelegd. Dat is aanmerkelijk lager dan de 42 procent die de krant beweert. 51 bedrijven met een boete op zevenduizend bedrijven, staat in totaal voor 0,7 procent frauderende boeren. Maar ook dit percentage is niet realistisch. De waarheid ligt wellicht eerder in een tiental procenten. Nog steeds teveel, zal ook de LTO vinden, maar de belangenbehartiger zwijgt voorlopig in afwachting van meer gegevens.

De NVWA geeft in de Groene Amsterdammer aan dat ze ongeveer 3 procent van de zevenduizend pluimvee- en varkensbedrijven per jaar kan controleren. De autoriteit beperkt zich daarom grotendeels tot bedrijven waarvan ze ‘aanwijzingen’ heeft dat er mogelijk iets mis is. Maar ze vermeldt ook dat ze geen zicht heeft op hoeveel bedrijven zich wel of niet aan de regels houden, want ook bij controles zonder aanwijzingen worden regelmatig te veel dieren aangetroffen.

Rechtszaken

Het Functioneel Parket van het Openbaar Ministerie heeft volgens het bericht in de Groene Amsterdammer de afgelopen drie jaar in totaal honderd zaken voor de rechter gebracht. Dit leidde tot boetes van enkele duizenden euro’s tot vele tienduizenden euro’s, taakstraffen en ook tot beperkte gevangenisstraffen. Hoeveel zaken er door de veehouders gewonnen zijn, wordt niet door de krant vermeld.

In het onderzoek van de Groene Amsterdammer ontdekte de krant ook nog dat Nederland veel meer grote industriële varkens- en kippenbedrijven heeft dan jarenlang aan Europa werd doorgeven. Volgens officiële statistieken van het RIVM zijn er in ons land 49 boerderijen die meer dan 10.000 kilo ammoniak uitstoten en dus op industriële schaal de lucht vervuilen. Dat getal klopt niet. Het zijn er volgens de krant zeker twee keer zo veel.

Lees hier het artikel in de Groene Amsterdammer