De lange weg van slachterij naar schap

Groothedde is een handelsonderneming in vlees en VDC Barendrecht is het versdistributiecentrum van alle 263 PLUS-supermarkten. De gebruikelijke route van het varkensvlees dat in de PLUS ligt, is dat het van de Duitse slachterij Tönnies Fliesch in Rheda Wiedenbrück naar Groothedde gaat en vervolgens via Barendrecht wordt verspreid over de PLUS-vestigingen.

De route van Rheda Wiedenbruck (Noordrijn-Westfalen) naar Barendrecht via Vaassen is 400 kilometer. Vandaag volgen wij de omgekeerde weg. Eerst volgt een bezoek aan VDC Barendrecht en ’s middags staat een rondleiding op anderhalf uur rijden verder bij het familiebedrijf van Groothedde op de Veluwe gepland.

Vijf voetbalvelden groot
In de ochtend is het komen en gaan van vrachtwagens bij afslag 20 aan de A15. Op het industrieterrein in Barendrecht, onder de rook van Rotterdam, staat een immense hal. De in 2008 gebouwde loods telt twee verdiepingen en heeft een totale oppervlakte van 25.000 vierkante meter. Dit is gelijk aan vijf voetbalvelden. Het Hollander Barendrecht VDC is een dochteronderneming van The Greenery.

Minimaal zes dagen per week is er bedrijvigheid in het magazijn. Groente, fruit, zuivel, vlees maar ook kant-en-klaar maaltijden. Alles wat je aan vers in de PLUS vindt, is eerst in Barendrecht geweest. Het gehele distributiecentrum is gekoeld tussen de 1 en 3 graden Celsius.

In totaal zijn er tien inslagdocks en 32 docks voor het laden. Naast de hallen heeft het gebouw een kantoorruimte. In de drukste tijden van het jaar werken er dagelijks ongeveer 300 mensen. Hiervan zijn er 130 invaste dienst en 175 als uitzendkracht. Het merendeel van het personeel houdt zich bezig met orderpicken.

Kettingbaan door gebouw
Bij aankomst van de goederen wordt gekeken naar het artikel, aantal, houdbaarheidsdatum, productiecode en gewicht. Goederen blijven variërend van een uur tot maximaal 48 uur in Barendrecht. Tweemaal daags worden de artikelen uitgeleverd aan de supermarkten. Het verzamelen van de goederen gebeurt door twee ploegen die overdag en ’s nachts orderpicken. Alle orderverzamelaars hebben een headset op hun hoofd. Via een voicerecorder worden ze aangestuurd en door spraak kan de orderverzamelaar een opdracht bevestigen.

Door middel van een gps-signaal worden de orderverzamelaars door het gebouw gevolgd en de weg gewezen. De orderpickers plaatsen de goederen in een colli. Een colli is een container op wielen. Om loopafstanden te beperken, is er door het gehele gebouw een kettingbaan aangelegd. Op de kettingbaan zijn de containers bevestigd die onafgebroken rijden.

Is een container vol dan wordt die naar het juiste dock gestuurd. De aansturing van zowel de orderverzamelaars als de kettingbaan gebeurt via het MLS-softwaresysteem. Vanuit de centrale cockpit in het gebouw wordt het hele proces in de gaten gehouden. Dagelijks vinden zo 85.000 colli hun weg naar de PLUS-vestigingen.

Serviceprovider
Het varkensvlees dat in Barendrecht komt, valt onder crossdocking. Dit zijn goederen die helemaal gereed aankomen en direct vanaf het losdock naar het laaddock worden verplaatst zonder dat het product wordt gecontroleerd of opgeslagen. De PLUS besteedt dit traject geheel uit aan Groothedde. Vader Henny Groothedde begon in 1997 de zaak in Vaassen. Nu vijftien jaar later wordt hij dagelijks bijgestaan door zijn zonen Jos en Rene en is er een tweede vestiging in Eindhoven. Ze noemen zichzelf een serviceprovider in vers vlees.

„Strikt genomen kopen en verkopen wij alleen vlees. Alleen komt er heel wat meer bij kijken”, zegt Jos. De afmetingen van het magazijn zijn onvergelijkbaar met die van VDC Barendrecht. In totaal 1.200 vierkante meter met 500 vierkante meter in aanbouw. Ook hier is zes dagen per week volop activiteit. Wekelijks verhandelt Groothedde ongeveer 550 ton vlees. Uitsluitend varkens- en rundvlees met daarnaast wat specerijen, kruiden en soepen.

Tönnies Fleisch

Rond de 90 procent van het vlees dat in de PLUS ligt, komt van Groothedde. Volgens Jos krijgen ze veel vrijheid en verantwoordelijkheid. „De selectie van leveranciers, land van herkomst en grondstoffen selecteren wij. PLUS laat het op de achtergrond helemaal aan ons over, maar heeft natuurlijk wel de touwtjes in handen. De 263 PLUS-vestingen worden allemaal gerund door zelfstandige ondernemers. We communiceren rechtstreeks met hen, maar houden PLUS volledig op de hoogte wat er gebeurt.”

„Zijn er klachten van supermarkten dan neemt de ondernemer direct contact op met ons. We zijn volledig verantwoordelijk voor de voedselveiligheid en traceerbaarheid.” Al het varkensvlees dat Groothedde inkoopt, komt van Tönnies Fleisch in Rheda Wiedenbrück. „De retail vraagt om volume. Tönnies kan dit leveren. Zij slachten 1.500 varkens per uur”, verklaart Rene de keuze voor de Duitse slachterijgigant.

Speciaal voor Groothedde heeft Tönnies een hal laten bouwen waar ze alleen varkens slachten van Nederlandse mesters. Ze kunnen dan ook garanderen dat al het vlees afkomstig is van Nederlandse varkens. Groothedde heeft bovendien de garantie dat het vlees afkomstig is van ongecastreerde varkens. Zij waren hiermee in augustus 2009 de eerste in de markt.

Technische delen
De vraag vanuit de supermarkten verandert wekelijks. Veel hangt af van het jaargetijde, maar nog meer van supermarktacties. „In een normale week neemt PLUS 1.500 varkens af en in een actieweek kan dit oplopen tot 6.000 varkens.” Groothedde moet Tönnies een prognose van ongeveer zeven dagen vooruit kunnen geven.”

„Tönnies slacht, koelt, versnijdt en verpakt het varkensvlees. Een dag na het slachten krijgt Groothedde het varkensvlees in technische delen aangeleverd. Technische delen zijn een onderverdeling van het karkas, maar wel in onbewerkte vorm.

Bij binnenkomst wordt gekeken of het vlees aan alle kwaliteitseisen voldoet. De temperatuur, specificatie, houdbaarheidsdatum, verpakking en kleur wordt gecontroleerd. De acht orderverzamelaars die in dienst zijn bij Groothedde zorgen dat het vlees tweemaal daags in de juiste orders wordt verpakt en op transport naar Barendrecht kan. Het varkensvlees blijft nooit langer dan drie uur in Vaassen.

Ruimte in markt
In de kamer waar Jos en Rene hun presentatie houden, hangt een grote poster aan de muur. Drie stieren grazen in het glooiende Ierse graslandschap. Op de achtergrond is de ruïne van een kasteel zichtbaar. De poster maakt deel uit van het nieuwe concept Irish Nature waarvan Groothedde de exclusieve importeur is. Het Ierse ossenvlees is een van de vele producten uit het rundvleesassortiment. Naast Ierland is er rundvlees afkomstig uit Italië, België, Frankrijk, Engeland en Polen.

„Maar we zijn ook bezig met Stichting Natuurboer uit de Buurt om een vleesconcept op te zetten waarvoor we Oud-Hollandse runderrassen in natuurgebieden gebruiken. We doen dat samen met een aantal Overijsselse boeren en supermarkten.” Jos geeft aan dat supermarkten zelf het rundvlees inkopen. Dit in tegenstelling tot het varkens- en pluimveevlees. Dit wordt door de inkooporganisatie Superunie gedaan waar PLUS lid van is. „Supermarkten kopen rundvlees rechtstreeks, omdat er veel meer verschil in kwaliteit in zit.”

Zijn antwoord verraadt waar het aan ontbreekt in de varkenssector. Hij verwacht juist dat voor deze concepten met toegevoegde waarde steeds meer toekomst is. Of Groothedde voor nieuwe varkensvleesconcepten openstaat? „Samen met de varkenshouders van Hijdeporc uit de Achterhoek zijn we bezig om een concept met een ster van het Beter Leven kenmerk van de Dierenbescherming in de markt te zetten. Als je een goed verhaal hebt, zijn we altijd bereid te luisteren. Je kunt zoiets als varkenshouder nooit alleen oppakken. In samenwerking met andere varkenshouders en eventueel Tönnies zie ik mogelijkheden.”

„Je moet wel zorgen dat je niet in de kostprijsstroming komt. Het belangrijkste is dat je een goed product hebt met een goed verhaal dat klopt. Kijk naar de Ierse runderen waar beleving aan wordt toegevoegd met het typische glooiende landschap, kasteelruïnes en sappig gras met een zilte smaak. Dit mis ik nog in de varkenshouderij. Er is volop ruimte in de markt, de vraag is alleen: wie gaat het invullen?”

Superunie koopt varkensvlees in
PLUS supermarkten heeft in Nederland een marktaandeel van circa 6 procent. De supermarktketen besteedt de inkoop van het assortiment grotendeels uit aan de inkooporganisatie Superunie. Naast PLUS zijn supermarktketens als Coop, Jan Linders, Nettorama en Spar lid van Superunie. De inkooporganisatie heeft een marktaandeel van ongeveer 30 procent.

Category Manager Vlees Geert Schel van PLUS schat dat ongeveer 90 procent van hun assortiment voor rekening van Superunie komt. „Zij doen de inkoop en onderhandelingen. Het voordeel is dat de lijnen er al zijn en je samen grootschalig kunt inkopen”, verklaart Schel de keuze. „Superunie doet ook de inkoop van het kippen- en varkensvlees dat bij ons in de schappen ligt.”