Leveren wat markt vraagt laat F2F groeien
Farmers to Farmers (F2F) ging in 2009 van start met circa 440 zeugen en 10.000 vleesvarkens verspreid over zes locaties. Nog geen vier jaar later telt het bedrijf 3.500 zeugen en fokgelten, 15.000 gespeende biggen, 23.000 vleesvarkens en 13 KI beren, verspreid over 17 locaties . Geen haar op hun hoofd die er destijds aan dacht dat het zo snel zou gaan, beamen de twee eigenaren Ad van Dommelen en Frankwin Wijnen. Ad: „Soms hebben we het gevoel alsof we met onze bedrijf in een vliegtuig zitten. Nu is het vooral zaak om grip te houden.”
In 2003 kwamen de twee Brabantse varkenshouders Ad en Frankwin elkaar tegen. Frankwin was opzoek naar een bedrijf waar hij zijn varkensmest structureel kon afzetten. Hij klopte aan bij Ad die, naast een varkensbedrijf, ook een mesttransportbedrijf exploiteert. Al gauw kwam naar voren dat ze beiden dezelfde voerleverancier hadden, Coppens Diervoeding. Frankwin liet zich ontvallen dat hij de voersamenstelling zelf bepaalde. Ad was daarin zeer geïnteresseerd. Tal van gesprekken volgden, wat uiteindelijk uitmondde in een nauwe samenwerking. In 2009 werden alle varkens ondergebracht in hun gezamenlijke BV, F2F.
Strategie: groeien
Ad en Frankwin hebben een duidelijke strategie voor F2F: groeien op basis van de vraag. Dit middels het verbeteren van de vleeskwaliteit; het verhogen van de vleesproductie tegen de meest gunstige kostprijs en intensieve samenwerking zowel binnen de onderneming als met externe relaties.
„Vooruitgang boeken door ons steeds te focussen op zaken die beter en efficiënter kunnen en deze vervolgens, in samenspraak met de voerleverancier en vleesafnemer, op te pakken. We snijden daartoe niet in zaken die de kwaliteit negatief kunnen beïnvloeden. Wel letten we duidelijk op minder antibiotica, gebruik van hoogwaardig voer, optimaal transport van voer en varkens en het reduceren van faalkosten door een continue monitoring”, legt Frankwin Wijnen uit.
De keten houden ze bewust heel kort. Deze omvat slechts vier schakels: mengvoerfabrikant, F2F, vleesgrossier en de supermarkt. F2F bespaart ook op het logistieke proces, dat ze in eigen hand heeft. „Veel geld gaat verloren door zaken die niet op elkaar zijn afgestemd. Dat proberen wij koste wat ‘t kost te voorkomen. Via onze transporttak kan F2F het hele logistieke proces precies plannen”, aldus Ad van Dommelen.
Leveren wat klant vraagt
Een belangrijke factor van de snelle groei is dat F2F steeds open kaart speelt naar alle betrokken ketenpartijen. Zo zijn de medewerkers, Coppens Diervoeding, vleesverwerker MeatFriends en de financiers continu op de hoogte van het reilen en zeilen van de onderneming. De contacten zijn heel intensief. Zo is er vrijwel dagelijks contact met de voerleverancier en de vleesgrossier. Via MeatFriends is er ook open communicatie met de winkelketens waar hun varkensvlees uiteindelijk in de koeling ligt.
F2F zegt de vleeskwaliteit te leveren die de klant vraagt. Heeft de afnemer vragen of bepaalde wensen dan onderzoekt F2F of ze daar invulling aan kan geven. De eventuele meerkosten legt ze wel op het bordje van de afnemer in de vorm van een extra toeslag. „Extra eisen die afnemers stellen, zullen betaald moeten worden. Daar zijn we heel duidelijk in”, onderstreept Ad.
Om draagvlak en vertrouwen bij de financier te creëren hebben de twee ondernemers zich de plicht opgelegd de maandcijfers ongevraagd steeds aan de financier te verstrekken. Eventueel aangevuld met toelichtingen op bepaalde afwijkingen. Ze doen dit in samenwerking met adviesbureau Exitus. Ad: „Zo zijn wij en de financier steeds op de hoogte van het reilen en zeilen. Doen zich ontwikkelingen voor, dan kunnen wij hier direct op inspelen.“
Transparantie tussen de samenwerkende partijen staat bij Ad en Frankwin hoog in het vaandel. Ze hebben echter een broertje dood aan de actuele en uitgebreide kostprijsberekeningen over agrarische producten die instanties steeds publiceren. Ad: „Voor inkopers is dit ideaal. Weet je de kostprijs, dan bied je een paar cent meer en je bent klaar. Voor ons reden financiële gegevens niet te openbaren.”
Zakendoen met familiebedrijven
Als familiebedrijf doet F2F het liefst zaken met familiebedrijven waar ze rechtstreeks contacten met de eindverantwoordelijken onderhouden. F2F heeft daar een duidelijke visie over: „Familiebedrijven en flexibele coöperaties hebben de toekomst. Je doet rechtstreeks zaken met personen die met het bedrijf verweven zijn, waarbij een woord een woord is en achteraf zaken niet worden afgeschoven of medewerkers zich verschuilen achter anderen. Bovendien is onze ervaring dat coöperaties minder flexibel zijn. Statutair moeten ze alle leden gelijk behandelen, dat respecteren wij. Echter, wil je iets anders, dan is dat veelal moeilijker of onbespreekbaar.“
Eigen verantwoording loopt ook als een rode draad door F2F. Iedere medewerker bestiert zijn bedrijfsonderdeel alsof hij er zelf eigenaar van is. Dagelijkse zaken kunnen ze gewoon afhandelen of afstemmen met de eigen bedrijfsvoorlichter/analist Annelies Buijtels. Enkele keren per jaar koppelen Ad en Frankwin de gerealiseerde cijfers terug naar het personeel en zoeken vervolgens samen naar verbetermogelijkheden. Frankwin: „Vooral op het vlak van de zeugen. Zo is één van onze doelstellingen het realiseren van zoveel mogelijk goede vleesvarkens per zeug.\"
Vertrouwen
Onderling vertrouwen vormt het fundament onder F2F. „Je leert elkaar het beste kennen als je samen een verlies moet delen”, onderstreept Ad. Frankwin legt verder uit: „We hebben dezelfde drive, gedachten en werkwijze. Maar wel onze eigen specialiteiten en kwaliteiten.\" Ad is met zijn transportbedrijf de logistieke specialist, Frankwin is dat voor de voersamenstelling. Hij houdt nauwkeurig de wereldmarktenprijzen bij en plaatst vervolgens de voerorders tot circa zes maanden vooruit. „Het voer is heel belangrijk. Van buiten lijken de brokjes op elkaar, maar wat erin zit is vaak een levensgroot verschil”, waarschuwt Frankwin.
Ad: „Verder is een open onderlinge communicatie essentieel. We houden elkaar continu van alle lopende zaken op de hoogte. We laten ons door derden niet tegen elkaar uitspelen. Ook vallen we elkaar niet af als eens iets misgaat. We bespreken dergelijke voorvallen en zoeken naar oplossingen om zoiets in de toekomst te voorkomen.\"
Multisite
F2F selecteert haar varkens op groei en vleeskwaliteit. Ze zijn een kruising van Topigs-40 en het Duitse Piétrain. Volgens het duo is de Piétrain een luxe varken, dat vanwege de hoge vleeskwaliteit (fijne structuur en een laag vetgehalte) weggezet kan worden in een nichemarkt. Het varken groeit minder snel maar wel met veel vleesaanzet. Dit zorgt uiteindelijk voor een hoog slachtrendement.F2F beschikt, met exclusief alleenrecht, op een erkend KI-bedrijf over dertien Piétrain KI-beren.
Verder werkt F2F met het Multisite opfoksysteem. Op een leeftijd van vier weken, bij een gewicht van circa 7,5 kilo, worden de biggen gespeend en naar een opfoklocatie gebracht. F2F wil alle biggen zelf afmesten en streeft naar een volledig gesloten bedrijf. Op dit moment lukt dit nog niet en moet ze wekelijks tussen de 250 en 350 biggen verkopen.
F2F verzorgt alle logistieke handelingen tussen de schakels in de keten zelf, inclusief diertransporten en geconditioneerd vervoer en distributie van sperma. Hierdoor heeft F2F beter grip op dierbehandeling, hygiëne, planning en selectie. De mestafzet verzorgt nevenonderneming A. van Dommelen Transport BV. Een groot deel van de mest wordt vergist bij de andere BV van Van Dommelen, Clean Minerals Bio Energy in Esbeek. Deze biogasinstallatie is goed voor de opwekking van 2,35 MW stroom.Dagelijks wekt Clean Minerals 50.000 kilowatt energie op en voorziet niet alleen 5.000 huishoudens van groene stroom maar ook omliggende bedrijven van warmte. De restwarmte wordt gebruikt om de varkensmest exportwaardig te maken.
Varkensrechten
Hoewel velen – onder wie voormalig LNV-minister Gerda Verburg - F2F het predicaat ‘voorbeeldbedrijf’ opplakken, worden ze daar niet echt wijzer van, verzucht Ad. „We zijn heel milieubewust bezig. We leveren vlees met één Beter Leven-ster en door de bio-energieproductie via Clean Minerals is onze keten CO2-neutraal. De mineralen zetten we buiten de Nederlandse landbouw af, alle bewerkte mest gaat naar het buitenland. Per saldo produceren we C02- en mineralen-neutraal. Dan is het toch ridicuul dat we ook nog moeten investeren in varkensrechten.”
Bedrijfsgegevens
Frankwin Wijnen (42) uit Liessel en Ad van Dommelen (46) uit Esbeek zijn beiden voor de helft eigenaar van Farmers to Farmers BV (F2F). F2F houdt, verspreid over zeventien locaties in Midden- en Zuidoost-Brabant en Noord-Limburg houdt F2F 3.500 zeugen en gelten, 15.000 gespeende biggen, 25.000 vleesvarkens en 13 KI-beren.
Het voer betrekt F2F van Coppens Diervoeding uit Helmond. Jaarlijks levert F2F circa 70.000 vleesvarkens aan Meat Friends in Best. Een klein aantal gaat naar kleinere afnemers. De resterende biggen worden verkocht aan derden.
F2F heeft verder een akkerbouwtak met 50 hectare maïs, tarwe en soms aardappels.
Naast F2F heeft Frankwin nog een bedrijf met 30.000 legkippen in volièrehuisvesting. Ad heeft twee bedrijven: een (mest-)transportbedrijf en een biogasbedrijf (Clean Minerals Bio Energy BV).
Multi-site
F2F werkt met het uit de VS afkomstige multi-site-systeem. Zeugen, biggenopfok- en vleesvarkens bevinden zich allemaal op aparte locaties. Dit doorbreekt de cyclus van ziekteverwekkers. Biggen beschikken in de eerste levensweken bijvoorbeeld over antistoffen van de zeug, waardoor ze niet ziek worden. Na het spenen gaan ze naar een locatie zonder zeugen. Dit voorkomt besmetting. Verder hanteren beiden ondernemers een geheel transparante bedrijfsvoering, echter om met name vleesinkopers niet slimmer te maken openbaart F2F geen technische gegevens.
