Vraagtekens bij dekmanagement te vroeg berige zeugen

Deze vraag over vroeg-berige zeugen kwam naar voren tijdens een thema-avond van Pig Business. Dekmanagement-specialist Jan Kuijpers zegt hierover: „Uiteraard is dat vroeg berig worden een hormonenkwestie. En dat heeft er alles mee te maken dat de kraamzeug op enig moment prikkels krijgt. Prikkels waardoor de bloedspiegel van het follikel stimulerend hormoon (FSH) en oestrogeen stijgt en de berigheid en ovulatie inzet. Te vroeg dus. Er kunnen verschillende oorzaken zijn die die prikkels veroorzaken.”

100-120 uur terugredeneren

Maar wat moet een zeugenhouder doen die de zeugen (eigenlijk) te vroeg berig ziet, dus op dag 0, 1, 2 of 3, en overweegt te insemineren? Heel vaak gaat dit volgens de dekmanagementspecialist om de cyclus 3 en oudere speenzeugen. Volgens hem is het het allerbeste dat de zeugenhouder zich eens afvraagt wat er circa 100 tot 120 uur voor dit berig zien zich in de kraamstal heeft afgespeeld: „Want dat is zo ongeveer de tijd die zit tussen de prikkel en het berig worden.”

Afbigpercentage 10 tot 15 procent lager

Er zijn vanuit de literatuur verschillende triggers bekend die de berigheid opwekken. Een belangrijke is het wegnemen van de biggen tijdens de zoogperiode. Daar is onderzoek naar gedaan. Kuijpers: „En dat is ook wat er kan gebeuren als je biggen in de kraamstal vaccineert: de biggen zogen namelijk geruime tijd minder of niet als reactie op de ingreep. Zo kan ook (brij)voeding van biggen, waardoor het zogen stagneert, een rol spelen.” Niet in een enkel incidenteel geval maar juist bij de wat grotere zeugenbedrijven tonen cijfers dat het afbigpercentage bij zeugen geïnsemineerd op dag 0, 1, 2 of 3 na spenen beduidend lager ligt. Kuijpers noemt een getal van circa 80 procent: „En dat terwijl het afbigpercentage van alle gespeende zeugen op die bedrijven boven de 92 procent ligt. Voor een bedrijf met duizend zeugen en een minder juist kraamstalmanagement blijft hier wel een stukje productie liggen.”

Wel grote tomen…

Anderzijds; als de zeugen toch drachtig worden van een inseminatie op dag 0, 1, 2 of 3 na spenen worden er vaak toch grote tomen geboren. En dat is bijzonder maar ook verwarrend! De redenatie is dan vaak dat deze zeugen toch op het goede moment geïnsemineerd zijn, terwijl er twijfel blijft bestaan over de vele terugkomers van zeugen die geïnsemineerd zijn (te) kort na spenen. Drie weken laten lopen is natuurlijk geen optie. Maar, goed opletten wat exact in de kraamstal gebeurt wel! Een pasklare oplossing ligt daar, en daarover wil en kan dekmanagementsepcialist van Preferent KI, generiek geen uitspraken doen: „Dat behoort niet tot mijn competentie en dat zal voor elk bedrijf dat ermee te maken heeft anders liggen.”