20% van varkenshouders onder lage-inkomensgrens

Sinds 2001 moet jaarlijks minimaal 20 procent van de huishoudens in de land- en tuinbouw rondkomen van een inkomen onder de lage-inkomensgrens. De grens is voor 2016 gesteld op ongeveer 23.870 euro. In 2016 kwam dit percentage huishoudens uit op 44 procent. Voor het vierde jaar op rij een stijging. Vooral in de melkveehouderij kampten veel huishoudens in 2016 met lage inkomens. Opvallend hierbij is dat dit hoge aandeel werd bereikt in het jaar waarin het gemiddelde inkomen per huishouden in Nederland opliep tot het hoogste niveau in deze eeuw. In 2002 en 2009 lag het percentage onder de lage inkomensgrens in de landbouw ook boven de 40 procent, maar dat ging gepaard met gemiddeld lage inkomens in heel Nederland.

Grote verschillen

Er zijn grote verschillen in het aandeel huishoudens onder de lage inkomensgrens zowel tussen bedrijfstypen als bedrijfsgrootte. In de periode 2012-2016 is het aandeel huishoudens onder de lage inkomensgrens het kleinst in de glastuinbouw, veroorzaakt door de goede bedrijfsresultaten in de laatste paar jaar. De leghennenbedrijven hebben te maken met grote schommelingen in het aandeel van de groep met lage inkomens tussen de jaren. In 2013 en 2014 was het aandeel hoger dan gemiddeld.

De qua aantal bedrijven grootste sector, de melkveehouderij, zag het inkomen per huishouden in 2016 flink dalen door een gemiddeld lage melkprijs. Hierdoor steeg het aandeel huishoudens onder de lage inkomensgrens tot boven de 50 procent. In 2017 is daar door een sterk herstel van melkprijzen en inkomens wel weer wat lucht ontstaan.

Bedrijfsgrootte

De lage-inkomensproblematiek speelt zowel op grote als op kleine bedrijven, gemeten in euro Standaardopbrengst (SO). In 2012, 2015 en 2016, wat gemiddeld genomen goede inkomensjaren waren, is het relatieve aandeel huishoudens onder de lage inkomensgrens het grootst op de kleinere bedrijven (tot 250.000 euro SO). De grootste bedrijven (1,5–3 mln. euro SO) zijn voornamelijk te vinden in de glastuinbouw en intensieve veehouderij en relatief sterk vertegenwoordigd in de groep met lage inkomens in een jaar met lagere inkomens zoals 2013 en 2014. Kleine schommelingen in prijsmutaties, zowel positief als negatief, van producten werken sterk door in de resultaten van grote bedrijven.