World Pork Map 2018: wereldhandel varkensvlees in kaart

• De grootste exporteurs, de EU28, de Verenigde Staten, Canada en Brazilië, concurreren steeds meer op dezelfde markten. Azië, en vooral China, is de belangrijkste exportbestemming.
• Rusland is sinds 2014 als importland verdwenen en wordt in de nabije toekomst een exporteur.
• De vraag naar varkensvlees blijft wereldwijd toenemen, sterk geconcentreerd op Aziatische landen. Productdifferentiatie en de juiste product-marktcombinaties gaan een steeds belangrijkere rol krijgen. De samenstelling van producten blijft zich continu aanpassen aan de steeds uiteenlopendere vraag; van producten met een lage waarde, zoals bijproducten, tot producten met een hoge toegevoegde waarde

World Pork Map 2018 bestellen

Bent u klant en wilt u graag de poster van de World Pork Map 2018 kosteloos ontvangen? Dan kunt u contact opnemen met uw relatiemanager. U kunt de map ook hieronder downloaden in PDF-formaat:

Download de World Pork Map 2018

Export: concurrentie tussen grote exporteurs neemt toe

In 2017 is er op wereldniveau 8,3 miljoen ton varkensvlees uitgevoerd (bijproducten en EU-intra handel niet inbegrepen), met een waarde van meer dan 18 miljard euro. Deze volumes vertegenwoordigen slechts 7,5% van de totale wereldproductie. De vier grootste exporteurs (EU28, Verenigde Staten, Canada en Brazilië) exporteren 91% van deze volumes, waarvan het overgrote deel bevroren wordt vervoerd. Ten opzichte van 2010 is de wereldhandel in varkensvlees toegenomen met ruim 37% in 2017

EU
De EU exporteerde 2,9 miljoen ton varkensvlees en -bijproducten in 2017, waarbij meer dan 75% naar Azië ging (zie Figuur 1 en Figuur 2). Ruim 40% van dit volume bestaat uit variety meats (bijproducten), omdat er binnen de EU geen grote vraag naar deze producten is. Denemarken was van oudsher de belangrijkste Europese exporteur, maar in de afgelopen jaren hebben Duitsland en Spanje de leidende positie overgenomen. Nederland komt op de vierde plaats van de Europese exporteurs. De EU-export neemt in de nabije toekomst toe: de licht stijgende productietrend wordt voortgezet en door de stabiele tot dalende vraag binnen de EU zullen er meer volumes beschikbaar komen voor de export (Zie Tabel 1).

Verenigde Staten
De Verenigde Staten exporteerden 2,6 miljoen ton in 2017 ten opzichte van 1,9 miljoen ton in 2010. Een derde van de Amerikaanse export gaat naar Mexico. Japan volgt op de tweede plaats. De stijgende productie in de Verenigde Staten zal aanhouden en maakt het land steeds meer afhankelijk van export.

Canada
Canada exporteerde bijna 1,3 miljoen ton in 2017. Meer dan 80% gaat naar vier bestemmingen: de Verenigde Staten, China, Japan en Mexico. De handelsovereenkomst tussen de EU en Canada (CETA) biedt Canada toegang tot de EU en vice versa. De verwachting is dat de komende jaren het geëxporteerde volume zonder invoerrechten, geleidelijk toeneemt tot 80.000 ton.

Brazilië
Brazilië was tot 2014 sterk afhankelijk van de vraag uit Rusland. Brazilië probeert zijn export te diversifiëren door zich meer op Azië te richten. Zo opende de Zuid-Koreaanse markt zich in mei 2018 voor Braziliaans vlees. De stijging van de productie wordt deels door de nationale consumptie opgenomen, en deels door toename export.

Rusland wordt ook een speler op de wereldmarkt

Door de sterke productiegroei is Rusland bijna zelfvoorzienend in varkensvlees (94% in 2017 ten opzichte van 68% in 2010). In 2013 importeerde het land nog meer dan 1 miljoen ton, wat is gedaald tot minder dan 300.000 ton in 2017. Dit volume wordt bijna volledig geleverd door Brazilië. Door het embargo in 2014 werd de handel met de EU, de VS en Canada onderbroken. In december 2017 is na de ontdekking van Ractopamine in Braziliaanse vlees ook deze stroom (tijdelijk) verboden. De daling van de invoer leidde tot nationale prijsstijgingen, een heel goede rentabiliteit voor de integratoren en daardoor tot grote investeringen voor productie-uitbreiding.

Rusland begint, in verband met de vierkantsverwaarding van het karkas, ook langzaam met exporteren. In 2017 is meer dan 100.000 ton naar bestemmingen zoals Oekraïne, Kazachstan en Hongkong getransporteerd. Voorlopig wordt de export naar meerdere bestemmingen belemmerd door het zich nog steeds verspreidende virus van de Afrikaanse varkenspest.

Import: invoer in Azië blijft toenemen

Azië domineert de wereldhandel in varkensvlees. In 2017 ging ongeveer 60% van de wereldexport naar Oost-Azië, tegen 40% in 2010. China is het belangrijkste importland. Japan volgt als tweede in volume. De importwaarde van Japan ligt nagenoeg op het niveau van China (zie Figuur 3).

China
China importeert naast de varkensvleesbijproducten een steeds breder scala aan producten met meer waarde. De vraag naar hoogwaardige varkensvleesproducten die voedselveiligheid garanderen, ontwikkelt zich gestaag. Deze vraag komt vooral uit steden zoals Beijing en Shanghai, waar het welvaartsniveau stijgt. In 2017 leverde de EU bijna 60% van de Chinese invoer. De Rabobank verwacht dat de invoer van China rond het huidige niveau blijft, ofwel licht toeneemt. Het importvolume zal wel onderhevig zijn aan schommelingen, afhankelijk van de lokale vraag en nationale productie.

Japan
Japan is een importeur van vleesproducten van hoge kwaliteit. Het volume was bijna 1,5 miljoen ton in 2017. De VS en Canada leveren meer dan de helft van deze import. De culturele verschuiving van de consumptie van vis naar meer (varkens)vlees leidt, samen met de langzame afname van de productie, tot een stijgende import (Zie Tabel 2).

Zuid-Korea
De Zuid-Koreaanse import groeide van 250.000 ton in 2010 naar 900.000 ton in 2017. De Verenigde Staten en Duitsland zijn de belangrijkste leveranciers; samen goed voor 56% van het totaal. De Zuid-Koreaanse markt verschuift van laagwaardige producten, naar producten met een hogere waarde (zoals buiken en ontbeende deelstukken). De binnenlandse productie kan de groeiende vraag niet volgen, waardoor er meer vlees geïmporteerd zal moeten worden.

Andere bestemmingen
Aziatische bestemmingen zoals de Filippijnen en Taiwan hebben de invoer verhoogd, om te voldoen aan de groeiende nationale consumptie. Dezelfde trend wordt ook in Zuid-Amerikaanse en Afrikaanse landen gezien.

Vooruitzichten wereldmarkt

De vraag in de wereld zal verder toenemen. Lineair doortrekken van de trend sinds 2010 houdt in dat in 2020 meer dan 9 miljoen ton over de wereld wordt vervoerd, ofwel een stijging tussen de 5 en 10% ten opzicht van 2017. Van de vier grote exporteurs zal vooral de Verenigde Staten een belangrijke rol spelen bij de invulling van deze stijgende vraag.

Zoals eerder aangegeven is de verwachting dat de EU-export slechts licht zal toenemen. De Nederlandse export, vrij stabiel de laatste jaren, was in 2017 in totaal (vlees en bijproducten) 1,36 miljoen ton (zowel binnen als buiten de EU). Hiervan had 31% een bestemming buiten de EU. Om de vierkantsverwaarding van een karkas succesvol te vergroten is de juiste balans tussen de afzet van producten, lokaal, nationaal en wereldwijd belangrijk.

Succes op de wereldmarkt
Het wordt steeds ingewikkelder om succes te behalen op de wereldmarkt. De sleutel tot winstgevendheid hangt onder andere af van:

• Markt- en prijskennis, om voortdurend de hoogste verwaarding van de producten te garanderen. Consumentengewoonten verschillen van land tot land.
• De capaciteit om in te spelen op de wensen van de klant. Inkopers verhogen hun kwaliteitseisen. Ze definiëren hun eigen productspecificaties, afhankelijk van het doel waarvoor ze de producten willen gebruiken. De diversificatie volgens de product-marktcombinaties (PMC) neemt toe.
• Bedrijfsomvang. Voldoende bedrijfsomvang is noodzakelijk om grote klanten met regelmaat te kunnen beleveren en om volle containers snel te kunnen laden en leveren.
• Toegang tot wereldmarkten. Nieuwe vrijhandelsovereenkomsten en bilaterale overeenkomsten tussen landen zullen de verdere uitbreiding van de handel stimuleren en dus ook de keuze van het aantal bestemmingen. De CETA tussen de EU en Canada, hoewel grote exporteur, zou ook mogelijkheden kunnen bieden voor Nederlandse bedrijven. Onderhandelingen met Australië en Nieuw-Zeeland worden nu gevoerd.
• Het aangaan van een structurele samenwerking met ketenpartners. Door structurele samenwerking en het maken van afspraken over bijvoorbeeld kwaliteit, afzetkanalen en productspecificatie, kan beter ingespeeld worden op de vraag van de klant.

Bovengenoemde factoren kunnen ertoe bijdragen de prijsvolatiliteit beter te onderdrukken. Politieke kwesties, zoals het recente handelsgeschil tussen de VS en China, en diergezondheidsproblemen (zoals Porcine Epidemic Diarrhea of Afrikaanse varkenspest) zullen de handel blijven beïnvloeden. Dit probleem is deels op te vangen door risicospreiding van productie, om zo klanten vanuit meerdere geografische locaties te beleveren.