Grote onzekerheden op wereldmarkten en over de wereldhandel

Chinees nationaal aanbod blijft erg hoog

De afgelopen maanden viel de Chinese varkensprijs tot het dieptepunt van 10 RMB, de Chinese valuta eenheid. Sinds de tweede helft van 2017 schommelde de prijs rond de 14 RMB, wat voor een groot deel van de Chinese productie rond het kostprijsniveau ligt. Als gevolg van bedrijfsbeëindiging of het verkleinen van de varkensstapel van de kleine producenten is het aanbod uitzonderlijk hoog. De grote bedrijven blijven door recente investeringen hun productie vergroten.

De toenemende spanning in de handel tussen Amerika en China zorgt voor onzekerheid bij de Chinese varkenshouderij. Ook hier anticiperen de Chinese varkenshouders op door hun veestapel te verlagen. Naast de druk op de prijzen neemt, als gevolg van de handelsoorlog, de druk op de voerprijzen toe. Dit heeft een negatieve impact op de kostprijs in China. Een opbloei van de invoer van varkensvlees laat dan ook nog even op zich laten wachten. De Rabobank verwacht dat oktober en november wat positiever zijn door de voorbereiding van het Chinese Nieuwjaar, begin februari 2019.

Mexico richt zich op andere markten

Mexico en de Verenigde Staten trekken zich steeds meer terug uit wat ooit de vrijhandelszone (NAFTA) werd genoemd. Als antwoord op de Amerikaanse invoertarieven voor aluminium en staal heeft Mexico vanaf 5 juli een tarief van 20% op varkenshammen en schoudervlees geïntroduceerd. Om deze transitie soepel te laten verlopen heeft Mexico een tariefvrij quotum van 350.000 ton geopend tot het eind van het jaar. Mexico zoekt naar alternatieven om varkensvlees te importeren. In 2017 importeerde Mexico in totaal 1 miljoen ton, waarvan 900.000 afkomstig uit de Verenigde Staten. Hoewel het niet wordt verwacht dat Mexico zal stoppen met importeren uit de Verenigde Staten, zullen Canada, de EU en mogelijk Brazilië naar verwachting het meest profiteren van deze verschuiving. Duitsland heeft onlangs al 25 ton bevroren varkensvlees naar Mexico getransporteerd

Verenigde Staten: export van varkensvlees verstoort

De productie van varkensvlees in de Verenigde Staten blijft groeien met meer dan 3% op jaarbasis. Ook ondervindt de export hinder van de handelsconflicten met China en Mexico. De toenemende productie en de moeilijke export zal in de tweede helft van 2018 naar lagere varkensprijzen leiden. Het grote aanbod van mais in de Verenigde Staten werkt in het voordeel van de dierlijke productie. Door lagere prijzen kunnen de ethanolfabrikanten hun productie verhogen. De sterke vraag naar sojabonen in de US zal voortduren.

Rusland: op weg naar zelfvoorziening

Na de lage prijzen in de afgelopen winter is de varkensprijs geleidelijk gestegen om vanaf het tweede kwartaal 2018 weer winst te genereren voor de Russische varkensproducenten. Dit is deels het effect van de invoerbeperkingen die Rusland aan Brazilië heeft opgelegd (sinds december 2017 na het vinden van Ractopamine in vlees). In 2017 leverde Brazilië meer dan 10% van de Russische varkensvleesconsumptie. Voor een optimale vierkansverwaarding begint Rusland ook langzaam te exporteren. De verwachting is dat de Russische export zich de komende kwartalen blijft ontwikkelen. In april 2018 telde Rusland 24,4 miljoen varkens, een stijging van 5,1% ten opzichte van april 2017. De integratoren zijn naast de varkenshouderij actief in ander schakels van de keten. Denk aan: graanproductie, veevoerproductie, pluimvee, rundvlees en zuivel. Russische bedrijven hebben de ambitie om een dominantere rol in de wereldhandel te gaan spelen.

Varkensprijzen blijven stabiel of stijgen licht

De Europese varkensmarkt vertoont een redelijk stabiel beeld over de afgelopen maanden. Dit jaar bleef de gebruikelijke lente-prijsopleving uit. In juni waren de EU prijzen voor alle karkaskwaliteiten gemiddeld onder de € 1,50, ofwel 17% lager dan in dezelfde maand van 2017. Zowel vraag als aanbod liggen hieraan ten grondslag:

• Zoals in de voorgaande varkensupdates al werd aangegeven neemt het aanbod van varkens in de EU toe. Door de matige weersomstandigheden in het afgelopen kwartaal groeiden de varkens sneller, die zorgden voor een tijdelijk extra aantal slachtvarkens. Het aanbod valt de komende weken iets terug, wat voor een kleine prijsverhoging kan zorgen.
• De teleurstellende vraag naar varkensvlees binnen de EU werd versterkt door de natte en koude lente, vooral in Zuid-Europa.
• De Europese export ligt in de eerste 4 maanden van 2018 dicht bij de volumes van vorig jaar, maar de prijzen waren 7% lager. De daling van de uitvoer naar China (- 4%) werd gecompenseerd door de uitvoer naar andere bestemmingen, voornamelijk Aziatische landen. Vooral Duitsland en Spanje vergroten hun marktaandeel op internationale markten. De uitvoer van de Nederlandse bedrijven naar derde landen was in de eerste 4 maanden van 2018 nagenoeg gelijk aan die van dezelfde periode van vorig jaar, maar de waarde daalde met 8%. Goede resultaten zijn geboekt naar de Japanse en Koreaanse klanten, maar ook daar moesten lagere prijzen worden geaccepteerd.

Druk op prijzen neemt na zomer weer toe

De meest recent gepubliceerde varkensstapels van Duitsland, Denemarken, Polen en Nederland geven aan dat de EU productie blijft stijgen. Deze vier landen hebben meer dan 40% van de zeugen binnen de EU. Volgens de voorjaarstelling neemt in Nederland en Duitsland het aantal zeugen af, dat wordt gecompenseerd door een stijging in Denemarken en Polen.

• In april telde Nederland 12,5 miljoen varkens, bijna 1% meer dan een jaar geleden. Er zijn meer biggen (+1,7%), maar het aantal zeugen daalde met 0,5% tot 1,06 miljoen dieren.
• De daling van de Duitse stapel komt vooral voort uit de onzekere nationale situatie van de nieuwe milieu- en welzijnsregelgeving. Ruim 900 bedrijven zijn gestopt. De Duitse regering wil de nationale dierenwelzijnsspecificaties aanscherpen. Het huidige retaillabel voor dierwelzijn, Initiative Tierwohl (ITW), zal worden opgenomen in het nieuwe nationale TierWKG-concept (TierWohlKennzeichenGesetz).
• Denemarken wordt steeds meer afhankelijk van de biggenexport. Het aantal zeugen steeg in april met 3,4% tot 1,27 miljoen dieren. De extra biggen worden hoofdzakelijk naar Polen geëxporteerd.
• Het aantal Poolse zeugen blijft boven de 900.000 dieren (+2%).

EU export kan profiteren van handelsconflicten

De EU kan waarschijnlijk profiteren van handelsconflicten tussen de VS en China en tussen de VS en Mexico. De eerste containers zijn onlangs vanuit de EU naar Mexico verscheept, maar het lijkt onwaarschijnlijk dat grote volumes tegen een concurrerende prijs kunnen worden aangeboden.

Rentabiliteit varkenshouderij daalt

Naast de varkensprijzen zullen de biggenprijzen in de EU onder druk blijven staan in het tweede deel van het jaar. Momenteel ligt de gemiddelde biggenprijs 23% onder het niveau van vorig jaar. De prijs van voer was de laatste maanden vrij stabiel, maar weersomstandigheden en handelsspanningen leggen druk op de internationale markten. De Rabobank verwacht voor de komende maanden stijgende voerprijzen, die worden versterkt door de afgezwakte waarde van de Euro ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Op basis van voorgaande ontwikkelingen verwacht de Rabobank voor de tweede helft van 2018 een beneden gemiddelde voerwinst voor de zeugenhouderij en een bovengemiddelde voerwinst voor de vleesvarkens. Het jaarrond zullen beide, naar verwachting, rond het langjarig gemiddelde uitkomen van € 560/zeug en € 77/vleesvarkens (excl. btw).

Afrikaanse varkenspest verspreidt zich verder binnen Europa

Afrikaanse varkenspest is in het tweede kwartaal 2018 verder binnen Oost-Europa verspreid. Met als gevolg dat Hongarije aan de rij van landen waar varkenspest voorkomt is toegevoegd. In de eerste helft van 2018 werden bijna 3.000 AVP-gevallen in Oost-Europa geregistreerd, waarvan een groot gedeelte wilde zwijnen. Het blijft van belang om hygiëne protocollen strikt na te leven.