Onderzoek naar energieverbruik en -vermindering in de varkenshouderij

ABAB onderzocht afgelopen periode het energieverbruik op zeugen- en vleesvarkensbedrijven. Dit onderzoek leverde waardevolle inzichten op over de verschillen en de mogelijkheden tot energiereductie op deze bedrijven. Alle bedrijven in het onderzoek nemen deel aan het Beter Leven keurmerk (1 ster) in de varkenshouderij.

Energieverbruik

Het onderzoek toont aan dat het energieverbruik sterk varieert op varkensbedrijven. Enerzijds door het management, maar ook door factoren die de varkenshouder niet direct kan wijzigen. Bij aanpassingen of investeringen in de toekomst kunt u inspelen op deze factoren. Deze leiden tot energieterugwinning, een lager energieverbruik en lagere energiekosten. De verschillen die voortkomen uit het management op het bedrijf, kunt u wel direct oppakken.

Factoren die nadrukkelijk een verschil geven in het energieverbruik zijn:

• de aanwezigheid van een luchtwasser;
• het type voersysteem (droog- of brijvoerinstallatie);
• de verwarmingsinstallatie;
• de mate van isolatie in de stal.

Opmerkelijk is dat vleesvarkensbedrijven met betere technische resultaten over het algemeen minder energie per afgeleverd vleesvarken verbruiken. Terwijl zeugenbedrijven met betere technische prestaties juist meer energie per big verbruiken. In de vleesvarkenshouderij lijkt het energieverbruik dan ook samen te gaan met het management en de kwaliteit van de stallen. De zeugenhouder met goede technische resultaten investeert in de prestaties van de dieren.

Verder blijkt uit het onderzoek dat de kostprijs per kWh stijgt naarmate het energieverbruik per groei-eenheid toeneemt. Maar bij zeugenbedrijven daalt de kostprijs per kWh naarmate het verbruik per afgeleverde big stijgt.

Energiebesparing in 2022

Opvallend is dat veel zeugenbedrijven in 2022 een begin maakten met energiebesparingen vanwege de hoge energiekosten. Deze besparingen hebben geen negatieve invloed op hun technische resultaten. In contrast hiermee lieten vleesvarkensbedrijven nauwelijks energiebesparing zien. De eerste mogelijke energiebesparingen komen voort uit eenvoudige managementaanpassingen zoals ventilatie- en klimaatinstellingen.

Ventilatie- en klimaatinstellingen

Een interessante conclusie is dat veel klimaatinstellingen niet optimaal zijn afgestemd op de behoeften van de varkens. Vaak houdt men geen rekening met de verwarming van een afdeling en de bijpassende ruimtetemperatuur. Een passende instelling kan aanzienlijke energiebesparingen opleveren. Verder blijkt uit het onderzoek dat ventilatie-instellingen vaak niet bekend zijn bij de varkenshouders, terwijl ventilatie een van de grootste energiebehoefte is voor zowel zeugen- als vleesvarkensbedrijven.

Energiebesparende maatregelen

Enkele effectieve maatregelen om het energieverbruik te verminderen voor zowel zeugen als vleesvarkensbedrijven zijn:

1. Energiemeters
Het installeren van energiemeters op de hoofdaansluiting van stallen biedt inzicht in het huidige verbruik, de verdeling van het verbruik, besparingsmogelijkheden en de impact van genomen besparingsmaatregelen. Deze relatief kleine investering helpt bedrijven gericht te besparen.

2. Frequentieregelaars
Het gebruik van frequentieregelaars op ventilatoren kan een gemiddelde besparing van 30% opleveren. Dit is afhankelijk van de uitgangspunten van de ventilatoren. Goed afgestelde frequentieregelaars kunnen zelfs een besparing van 50% realiseren.

3. Verlichting
Het vervangen van traditionele lampen door ledverlichting levert een aanzienlijke besparing op. Gemiddeld bespaart u per lamp per jaar ongeveer € 20,-. Hiermee is de investering in ledverlichting snel terugverdiend.

4. Vloerverwarming
Vloerverwarming is vaak efficiënter dan alternatieve verwarmingssystemen, zoals deltabuizen of heteluchtkanonnen. Het zorgt voor directe warmteafgifte aan de varkens, waardoor u niet de hele afdeling hoeft te verwarmen. Een passende afdelingstemperatuur is hierbij cruciaal.

Specifieke maatregelen voor vleesvarkensbedrijven:

• verbetering van technische resultaten, waaronder voederconversie, groei en uitval, gaat samen met het verlagen van het energieverbruik per varken;
• ondanks een hoger energieverbruik kiezen bedrijven voor brijvoersystemen vanwege andere voordelen;
• het energieverbruik bij luchtwassers, hoewel energie-intensief, kan beperkt of vermeden worden bij voldoende, regelmatige reiniging en onderhoud;
• het optimaal benutten van warmte van zwaardere varkens voor verwarming van lichtere biggen kan de effectiviteit van het rondpompsysteem verbeteren. Hierdoor worden externe warmtebronnen overbodig.

Specifieke maatregelen voor zeugenbedrijven:

• het optimaliseren van technische kengetallen, met een focus op bigoverleving, kan het energieverbruik per afgeleverde big verminderen;
• bewustzijn van het gebruik van biggenlampen kan leiden tot besparingen, aangezien deze vaak langer branden dan nodig is.

Dit onderzoek benadrukt dat met meer inzicht in het energieverbruik en de juiste maatregelen en management aanzienlijke besparingen te realiseren zijn zonder dat dit ten koste gaat van de technische resultaten. En waarvoor ook niet altijd direct grote investeringen noodzakelijk zijn.

Meer weten?

Bij ABAB zijn we graag van betekenis. Door kennis te delen, advies te geven en voor inzicht te zorgen. Weten hoe wij u kunnen helpen? Neem vrijblijvend contact op met Bart van Kessel, relatiemanager bij ABAB, via telefoonnummer 0413-336524 of vul het contactformulier in.