Inkomens varkenshouder stijgt in 2023 fors door hoge prijzen en lagere voerkosten
De prijzen van biggen en vleesvarkens zijn in 2023 flink gestegen ten opzichte van 2022 door krimp van de Europese varkenshouderij, waaronder ook in Nederland. Gemiddeld zijn de biggen en de vleesvarkens respectievelijk 60 procent en 20 procent duurder dan in 2022. Daarnaast zijn de prijzen van varkensvoer gedaald. Ook de energiekosten zijn na de piek in 2022 gedaald. De mestafzetkosten zijn echter wel flink gestegen.
Historisch hoge biggenprijs
In 2023 worden voor de zeugen- en de gesloten varkensbedrijven flink hogere inkomens geraamd. De inkomens van zeugenbedrijven stijgen met 500.000 euro naar 558.000 euro per onbetaalde arbeidsjaareenheid door de historisch hoge biggenprijs en lagere kosten.
De inkomenstoename op gesloten varkensbedrijven is met 291.000 euro per onbetaalde arbeidsjaar tot 440.000 euro weliswaar minder groot dan op de zeugenbedrijven, maar zorgt ook op deze bedrijven voor een zeer gunstig jaar.
Hoge varkensprijs versus biggen prijs
Ook op de vleesvarkensbedrijven stijgt het inkomen met gemiddeld circa 30.000 euro tot 186.000 euro per onbetaalde arbeidsjaar. Deze inkomensstijging is minder groot omdat de hogere opbrengsten van vleesvarkens deels teniet worden gedaan door de gestegen kosten van biggen.
Grote verschillen sectoren
In 2023 wordt het gemiddelde inkomen uit bedrijf per onbetaalde arbeidsjaareenheid (voor land- en tuinbouwbedrijven geraamd op 112.000 euro. Dat is 2.000 euro lager dan het gemiddelde inkomen van 2022. Het geraamde inkomen in 2023 is 37.000 euro hoger dan het gemiddelde voor de periode 2018-2022. De verschillen in inkomens tussen de bedrijven zijn echter opnieuw groot. Zo wordt voor 20 procent van de bedrijven een inkomen per onbetaalde aje geraamd van minder dan 8.000 euro. Voor eenzelfde groep wordt een inkomen geraamd boven de 165.000 euro per onbetaalde aje.
Vooral inkomen varkens- en pluimveehouder
Agrarisch bedrijfseconoom Harold van der Meulen: „In 2023 verbeteren vooral de inkomens van varkens- en pluimveehouders fors. Dit komt door de combinatie van hogere prijzen voor biggen, vleesvarkens en eieren door een kleiner Europees aanbod en een daling van de voerprijzen. Ook fruittelers kennen een goed jaar door een kleinere productie in Europese landen, waardoor de prijzen van appels en peren flink zijn gestegen."
Lagere melkprijzen
Bij glastuinders ligt de nadruk op kostenbeheersing, door de vorig jaar fors gestegen energieprijzen. De inkomensverbetering in de glastuinbouw komt voornamelijk door lagere energiekosten in 2023 en voor bedrijven met een warmtekrachtinstallatie (wkk) door hogere opbrengsten uit energieverkoop; door een goede verhouding tussen de prijs van het ingekochte gas en de verkoopprijs van elektriciteit. Van der Meulen: „Door lagere melkprijzen als gevolg van een hogere aanvoer van melk daalt het inkomen van melkveehouders. Dit geldt ook voor akkerbouwers, waarbij de kg-opbrengsten dit jaar achterblijven door veel neerslag. Overigens liggen in beide sectoren de inkomens dit jaar nog wel boven het gemiddelde over 2018-2022.”
Uitleg: Onbetaalde arbeidsjaareenheid
Wageningen Economic Research berekent het agrarisch inkomen per onbetaalde arbeidsjaareenheid (aje). Agrarische ondernemers en hun gezinsleden verrichten in de meeste sectoren vaak nog het merendeel van de arbeid zelf maar krijgen meestal geen salaris. Een arbeidskracht die in een jaar 2.000 uur of meer werkt, wordt gezien als één aje. Wie minder werkt, telt voor minder dan één aje. Wageningen Economic Research deelt het inkomen uit bedrijf in deze situatie door het aantal onbetaalde aje. Op deze manier zijn de inkomens van verschillende bedrijfstypen beter met elkaar te vergelijken.
Tekst: Reinout Burgers
Al bijna 25 jaar volg en schrijf ik als journalist onder meer over de varkenshouderij en pluimveehouderij. Twee uiterst boeiende en dynamische sectoren met veel gepassioneerde ondernemers.
Beeld: Ruth van Schriek
Bron: WER