Rabobank: 'afname aantal varkens in Europa gaat stabiliseren'

De bank ziet dat de opbrengstprijzen van vleesvarkens in januari 2024 lager waren dan in januari 2023. Wekenlang was de varkensprijs op een stabiel niveau, maar daar kwam half januari een einde aan. „De zorgen over het handhaven van het prijsniveau namen toe. Oorzaken hiervan waren bijvoorbeeld het ruime aanbod van vleesvarkens, een lastige afzet van vlees- en bijproducten en een lager prijsniveau op de wereldmarkt.” Gaat het hier nu om een incidentele prijsdaling of is dit het begin van een neerwaartse trend, vraagt de bank zich af.

(noot redactie: In de afgelopen week lijkt het duidelijk te worden dat het wellicht een incidentele prijsdaling is, want in Duitsland zijn de prijzen met 10 centen gestegen en Teleporc noteerde vrijdag alweer 8 centen hoger)

De gemiddelde varkensprijs in de EU lag 0,6 procent lager in de vierde week van januari 2024 ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar (201 euro). De gemiddelde biggenprijs in de EU was 16 procent hoger dan dezelfde periode vorig jaar (78 euro). Dit geeft aan dat de vraag naar biggen nog steeds hoog is.

Stabilisatie varkensaantallen

In 2023 is de varkensvleesproductie in de EU27 en het Verenigd Koninkrijk sterk afgenomen. Ten opzichte van 2022 is de productie volgens de bankanalisten met 7 procent gedaald in de periode van januari tot en met oktober 2023. De grootste dalingen vonden plaats in Denemarken (-20 procent), Nederland (-15 procent) en Duitsland (-7 procent). In Italië (-5 procent), Spanje (-4 procent), Frankrijk (-4 procent) en Polen (-3 procent) was de daling beperkter.

Voor 2024 verwacht de Rabobank dat de daling in varkensvleesproductie doorzet, maar wel zal afvlakken. „Door de hogere marges in 2023 is de varkensstapel in Duitsland gestabiliseerd en bleef de daling in Nederland beperkt.”

Export biggen en varkens

De export van biggen en vleesvarkens naar Duitsland en Spanje trekt aan. In 2023 was het niveau van Nederlandse biggenexport vergelijkbaar met 2022, maar de export van vleesvarkens is met 10 procent (85.000 varkens) toegenomen in deze periode. Duitsland is nog altijd het grootste afzetgebied van Nederlandse biggen en vleesvarkens. Naar Duitsland is de biggenexport in 2023 afgenomen met 2 procent (65.000 biggen) ten opzichte van 2022 en de export van slachtrijpe vleesvarkens toegenomen met 47 procent (262.000). Naar Spanje gingen er 17% meer biggen (284.000) in deze periode.

Naar verwachting van de bank blijven levende dieren uit Nederland in trek in het eerste kwartaal van 2024. Zowel in Duitsland als Spanje is er sprake van structurele overcapaciteit in de vleesverwerkingsector. Dat laat de grote vraag naar levende dieren zien en ondersteunt biggen prijzen.

Spanje blijft aantrekkelijk

Op korte termijn blijft Spanje een aantrekkelijke bestemming voor Nederlandse biggen. Op de lange termijn ziet de bank mogelijk herstel van productie en afname van PRRS-uitbraken in Spanje. Minder export buiten Europa gaat ook verdere groei in de Spaanse varkensvleesproductie afremmen. Het aandeel van de totale varkensvleesexport vanuit Spanje naar landen buiten de EU27 en Verenigd Koninkrijk nam al af van 54 procent in 2022 tot 45 procent in 2023. Op Europees niveau verwachten wij ook strengere regels rondom het transport van levende dieren. Deze ontwikkelingen gaan op termijn mogelijk zorgen voor een afname in biggenexport voor langere afstanden vanuit Nederland.

Marges vleesvarkens onder druk

Gezien de aanhoudende hoge biggenprijs kan in Nederland de marge van vleesvarkenshouders onder druk komen te staan in het eerste kwartaal van 2024. Ook hogere mestafzetkosten en hogere rente dragen daaraan bij. De verwachting is echter wel dat de varkensprijzen later in het eerste kwartaal van 2024 zullen stijgen naarmate de vraag verbetert.

Wat betreft voerprijzen die zullen volgens de bankanalisten gunstig blijven in het eerste kwartaal van 2024. „De wereldwijde voorraden van soja en maïs zijn ruim, wat de prijzen hiervan drukt. Er is wel een stijgend risico voor tarweprijzen als gevolg van natte weersomstandigheden in Europa, die het plantseizoen kan verstoren. Het conflict op de Rode Zee brengt ook opwaartse prijsrisico's met zich mee voor transportkosten van agri-grondstoffen.”

Aanhoudende lagere export buiten Europa

Door de lagere beschikbaarheid en relatief hoge prijzen in Europa daalde de export van varkensvlees uit de EU27 en het Verenigd Koninkrijk met 24 procent van januari tot en met november 2023 ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. De daling in de export van spiervlees heeft het meest bijgedragen aan deze daling van de varkensvleesexport. Die daalde namelijk met 32 procent in deze periode, terwijl de bijproducten slechts met 7 procent daalden vanwege de lagere beschikbaarheid.